18.01.2013 Views

TÜRK SÖYLENCE SÖZLÜĞÜ Deniz Karakurt

TÜRK SÖYLENCE SÖZLÜĞÜ Deniz Karakurt

TÜRK SÖYLENCE SÖZLÜĞÜ Deniz Karakurt

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

S a y f a | 47<br />

BAR: Rab.<br />

Yaratıcı, Halik. Mutlak varlık anlamına gelir. Arapça Rab sözcüğünün tersten okunuşu olması<br />

nedeniyle bu ismi çağrıştırması tamamen bir tesadüftür. (Kaynak: Türk Söylence Sözlüğü, <strong>Deniz</strong><br />

<strong>Karakurt</strong>)<br />

� Bar: (Bar/Var). Var olan demektir. Farsçaya Türkçeden geçmiştir. Barış sözcüğü ile alakalı<br />

olabilir. Türkçe ve Moğolcada, ayrıca Tunguzcada genişlik anlamı vardır.<br />

(Bakınız: TANRI, OĞAN, KUDAY)<br />

BARAK: Kutsal Köpek.<br />

Efsanevi bir köpek türü. Tüylü ve çok kıllıdır. Kutlu kabul edilir. Çok hızlı koşar. Kerkes adlı kuş<br />

yaşlanınca iki yumurta bırakır. Bu yumurtalardan birinden Barak adlı köpek çıkar. Diğer yumurtadan<br />

ise bir kuş yavrusu çıkar. Anadoluda tüylü av köpeklerine de bu ad verilir. Anadoluda Barak Ata (Barak<br />

Baba) adlı bir evliyanın yer alması tesadüfi değildir. Büyük olasılıkla bu isim, bu anlayışın sonucu bir<br />

unvan olarak verilmiştir. (Kaynak: Türk Söylence Sözlüğü, <strong>Deniz</strong> <strong>Karakurt</strong>)<br />

� Barak: (Bar/Var). Varmak fiilini çağrıştırmaktadır. Moğolcada Barah sözcüğü ateşkes, barış<br />

gibi anlamlar taşır. Bar ise kaplan demektir. Yine Eski Türkçe ve Eski Altaycada Bar kökü sevinç<br />

ve gurur gibi içeriklere sahiptir.<br />

BARAK ATA: Köpek Tanrı.<br />

Eşanlam: KÖPEK (KÖBEK) EDE<br />

Moğolca: NOKAY EÇEGE<br />

Bazı Moğol boyları köpekten türediklerine inanırlar. Barak sıradan bir köpek olmayıp kutlu sayılır.<br />

Köpek Ataya daha çok Moğol kavimlerinde rastlanır. Efsanevi köpek başlı insanlara da Barak adı<br />

verilir. Tarduşların ataları da Kurt veya Barak başlı bir insandır. Avrupa kökenli Hun / Macar<br />

efsanelerine göre de Avrupa Hunları (Macarlar) Tazı Ata’dan türemişlerdir. Macalar köpeğe Kutya<br />

derler ve bu ismin Türkçe/Moğolca kut sözcüğüyle benzerliği dikkat çekicidir. İnsan yaratılırken<br />

insanın bekçiliğini Tanrı bir köpeğe bırakmış fakat o görevini doğru yapmayarak ihanet etmiştir.<br />

Moğolların bazı boylarının ve Kıtan’ların atası olarak kabul edilir. Bu nedenle köpek kurban ederler.<br />

Bir prenses ile evlenen Köpek Ata’dan türediklerine inanan eski Moğol kabileleri vardır. Türk-Moğol<br />

kültüründe yarı insan yarı hayvan olan varlıklarda, üst taraf insan alt taraf hayvan şeklindedir. Ama<br />

başka bazı kültürlerde ise tam tersidir. Örneğin Mısır medeniyetinde alt taraf insan, baş kısmı hayvan<br />

olan Tanrılar vardır. Barak Ata bu açıdan Türk mitolojindeki genel anlayışa ters bir biçimde yer alır.<br />

Tıpkı Mısır söylencelerinde olduğu gibi baş tarafı köpektir. Masallarda Köpük olarak tercüme edilen<br />

Köbek, Kübek adlı kahramanın bu motifle ilgili olma ihtimali yüksektir. (Kaynak: Türk Söylence<br />

Sözlüğü, <strong>Deniz</strong> <strong>Karakurt</strong>)<br />

� Barak: (Bar/Var). Efsanevi bir köpek türü.<br />

� Nokay: Moğolca köpek demektir.<br />

(Yansı: BARAK ANA)<br />

BARAK ANA: Köpek Tanrıça.<br />

Eşanlam: KÖPEK (KÖBEK) ENE<br />

Moğolca: NOKAY ECE<br />

Bazı Moğol boyları köpekten türediklerine inanırlar. Barak sıradan bir köpek olmayıp kutlu sayılır.<br />

Nogay adlı Türk-Moğol boyu ile ilişkilidir. Masallarda Köpük olarak tercüme edilen Köbek, Kübek adlı<br />

kahramanın bu motifle ilgili olma ihtimali yüksektir. Nokay Moğolcada köpek demektir. Oğuz<br />

D e n i z K A R A K U R T <strong>TÜRK</strong> <strong>SÖYLENCE</strong> <strong>SÖZLÜĞÜ</strong>

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!