Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
S a y f a | 42<br />
AYIĞI: İyi Ruh.<br />
Eşdeğer: AYIHI<br />
İyilik yapan ruhlar. Melek anlamında da kullanılmıştır. Yeryüzünde iyilik yapan insanları korurlar.<br />
Yoldan çıkanları ise yalnız bırakırlar. (Kaynak: Türk Söylence Sözlüğü, <strong>Deniz</strong> <strong>Karakurt</strong>)<br />
� Ayığı: (Ay). Aymak (kendinde olmak) fiili ile aynı kökten gelir.<br />
(Karşıt: ABASI)<br />
(Eşanlam: AYA)<br />
AYKUN HAN: Güç Tanrısı.<br />
Eşdeğer: AYKOYUN HAN<br />
Gücü ve kuvveti sembolize eder. İktidar, otorite kavramlarını içerir. Koyun Türk kültüründe gücün<br />
sembollerinden birisidir. Aslında sakin ve uysal bir hayvan olan koyunun bu şekilde algılanması birkaç<br />
sebebe dayalı olabilir. Öncelikle erkeğinin (koçun) boynuzları olması. Çünkü boynuz güç sembolüdür.<br />
İkinci olarak ne kadar çok koyuna sahip olunursa o kadar zengin olunduğunun, dolayısıyla o kadar çok<br />
nüfuzlu olunduğunun anlaşılması. Bir başka görüşe göre de koyunun renginin çoğunlukla beyaz olup<br />
(nadiren de siyah), bu nedenle bu renklerin iktidar ve otoriteyi vurgulaması ve bu yöndeki bir algısal<br />
çağrışımın oluşması. (Kaynak: Türk Söylence Sözlüğü, <strong>Deniz</strong> <strong>Karakurt</strong>)<br />
� Aykun: Ay + Kun (İnsan veya Koyun). Akhun (Ak-Kun), Akkoyunlu, Karakoyunlu gibi devlet<br />
adları hep Kun (Koyun) ekiyle bağlantılıdır.<br />
(Bakınız: KOYUN)<br />
AYLANU: Can Değiştirme.<br />
“Öz Yerine Öz” anlayışı. Bir kişinin başkasının yerine ölmeyi kabul etmesidir ve en güzel ve en yetkin<br />
örneği Deli Dumrul öyküsünde yer alır. İnsanın ne kadar özveri ve erdem sahibi olduğunun ilahi bir<br />
kudret tarafından ölçülmesidir. İnsanın gerektiğinde ailesi ve dolayısıyla vatanı uğruna canından<br />
vazgeçip geçemeyeceği sınanır. (Kaynak: Türk Söylence Sözlüğü, <strong>Deniz</strong> <strong>Karakurt</strong>)<br />
� Aylanu: (Ay/Ağ). Göçmek, değişmek anlamlarını içerir. Aylanmak sözü gezmek, dolaşmak,<br />
sürmek gibi içeriklere sahiptir. Moğolcada Ayl sözcüğü akrabalık bağını ifade eder.<br />
(Eşanlam: KÖÇÖT)<br />
AYNA HAN: Fesat Tanrısı.<br />
Eşdeğer: ADNA (AYINA, AZNA) HAN<br />
Yeryüzünde kargaşa çıkarır. Kötülüğe dair tüm nitelikleri bünyesinde barındırır. Fırsat bulduğunda<br />
İnsanlara ve yeryüzüne zarar verir. Yeraltında yaşar. Ayna Han’a bağlı kötü ruhlar vardır ve onlar da<br />
Aynalar adıyla anılır. Yeryüzünde kötülük çıkarmak istediği zaman bu ruhları gönderir. Aynalar bu<br />
anlamda şeytan kavramı ile özdeşleşmişlerdir. İnsanların ruhlarını çalıp götürerek hastalık verirler.<br />
Bazen Ayna Han, çocuk çalar. Bazı Türk boylarında Cuma veya Perşembe gününe Ayna Gün adı<br />
verilmiştir. Burada bu günlere yüklenen olumsuz bir anlamdan daha çok, yeraltındaki ruhların sadece<br />
o gün izin verilerek dünyadaki evlerini görmelerine izin verildiği için bu adı taşıdığı anlaşılmaktadır.<br />
Bazen destanlarda Ayına Hotun (Ayna Hanım) adlı bir karaktere rastlanır ve eşinin adı da Arhannal<br />
Toyun olarak geçer. (Kaynak: Türk Söylence Sözlüğü, <strong>Deniz</strong> <strong>Karakurt</strong>)<br />
� Ayna: (Ay). Ayırmak anlamını içerir. Karışmak, şaşırmak gibi anlamlar da mevcuttur. Farsça<br />
Ayna (yansıtıcı nesne, Türkçe Gözgü) ile söz-kökensel bir bağı yoktur. Fakat ilginç bir tesadüf<br />
olarak, Ayna öte alemi simgeleyen bir nesnedir. Ayanga Moğolca da gökgürültüsü demektir.<br />
D e n i z K A R A K U R T <strong>TÜRK</strong> <strong>SÖYLENCE</strong> <strong>SÖZLÜĞÜ</strong>
Change language