You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
S a y f a | 38<br />
� Ata: (Ad/At). Ad “isim” sözcüğüyle bağlantılıdır, kendisinden ad alınmayı ifade eder.<br />
Soyundan gelinen, bir insanın doğumuna sebebiyet veren kişi. Kimilerince Hitit / Hatti kökenli<br />
kelimelerdir. Hatti (Eti)’ler, Hititler Anadoluya gelmeden önce de var olan sonra Hititler ile<br />
kaynaşan bir toplumdur. Türkçe’de Oğ/Og sözcükleri de Baba anlamında kullanılır. Ad “isim”<br />
sözcüğüyle de bağlantılıdır. Adı alınan kişi demektir.<br />
(Yansı: ANA)<br />
(Bakınız: 1. AK ATA, 2. KOVAK ATA, 3. KUYAŞ ATA, 4. OD ATA, 5. TOPRAK ATA, 6. SU ATA 7. ULUĞ ATA,<br />
8. YALÇUK ATA, 9. YEL ATA)<br />
ATAY HAN: Ceza Tanrısı.<br />
Suçluları cezalandırır. Hiçbir suçu cezasız bırkmaz. Ordusunda 6666 tane yenilmez askeri vardır. Galta<br />
Ulan (Kızıl Ateş) olarak da bilinir. Karısının adı Mayas’dır. Üç oğlu vardır. (Üç Şaraday Han’lar):<br />
- Sagan Hasar,<br />
- Şara Hasar,<br />
- Hara Hasar.<br />
(Kaynak: Türk Söylence Sözlüğü, <strong>Deniz</strong> <strong>Karakurt</strong>)<br />
� Atay: (Ad/At). Ata ve Ad sözcükleri ile bağlantılıdır. Ata (ced, soy) anlamını içerir.<br />
ATLAMA: Olağanüstü Yolculuk.<br />
Eşdeğer: ETLEME, HETLEME, HATLAMA<br />
Sıçrayarak bir engeli aşma. Ayakların yerden kesilmesiyle birlikte başka bir yere konmak.<br />
Söylencelerde başka alemlere geçmek, boyut değiştirmek anlamında kullanılır. Yeraltına atlama<br />
yoluyla gidilir. Atlamada bu dünya ile diğer dünya arasındaki sınırlar ortadan kalkar. Atlama üç yolla<br />
yapılır. Anadolu da atlak sözcüğü ırmak üzerine koyulmuş taşlardan oluşan geçit demek olduğu kadar<br />
köprü anlamını da ihtiva eder.<br />
1. Kuş veya başka bir hayvan kılığına girerek. Bu şekilde pek çok olumsuz dışsal etkenin<br />
varlığı zarar veremez. İnsanların veya kötücül varlıkların dikkatini çekmeden hızlı bir<br />
biçimde öteki aleme gidilir.<br />
2. Sıradışı bir hayvana binip yolculuk yaparak. Böylece söylencesel bir göl, deniz, ateş<br />
okyanusu geçilir. Bu hayvan genellikle bir at olup, uçabilme yeteneğine sahiptir. At zaten<br />
özü itibari ile ve kutlu bir varlık Tanrının bir armağanı olarak görülür.<br />
3. Bir geçit kullanılarak. Bu geçitler çoğu zaman kuyular, mağaralar, yer altı tünelleri<br />
şeklinde görülür. Bu tür yerler Türk kültürünün daima odak noktalarından olmuş ve her<br />
yerde o yöredeki mağaraların çok derinlere indiği, dibinin bulunamadığı, çok uzak<br />
yerlerdeki başka mağaralara bağlı olduğu söylentileri gelişmiştir.<br />
(Kaynak: Türk Söylence Sözlüğü, <strong>Deniz</strong> <strong>Karakurt</strong>)<br />
� Atlama: (At). Geçmek, aşmak anlamları vardır. Atın başka alemlere gidebilen bir hayvan<br />
olduğu inancı ve atlamanın atın yaptığı hareket olmasıylada ilgisi bulunmaktadır.<br />
AVUL İYESİ: Köy Ruhu.<br />
Eşdeğer: AVIL (AVLUKA, AĞIL, CAL) ISI<br />
Eşanlam: 1. BUCAK, 2. CATAK, 3. KIŞTAK, 4. YAZDAK İyeleri<br />
Moğolca: AYIL EZEN<br />
Köyün koruyucu ruhudur. Her köy için ayrıdır. Köy kavramı yerleşik kültür ile ortaya çıkmış fakat bu<br />
yerleşiklik yinede Yörük yaşam biçimine bağlı olarak kışın bir yerde yazın farklı bir yerde konaklama<br />
D e n i z K A R A K U R T <strong>TÜRK</strong> <strong>SÖYLENCE</strong> <strong>SÖZLÜĞÜ</strong>
Change language