18.01.2013 Views

TÜRK SÖYLENCE SÖZLÜĞÜ Deniz Karakurt

TÜRK SÖYLENCE SÖZLÜĞÜ Deniz Karakurt

TÜRK SÖYLENCE SÖZLÜĞÜ Deniz Karakurt

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

S a y f a | 34<br />

gözlüdür. Gece at sırtında dolaşmayı sever. Geceleri su kıyısında saç tarayan kızlar tarafından sıklıkla<br />

görülür. İstediği şekle kabulgar (biçim değiştirir). Göz açıp kapayana kadar aksakallı bir adam,<br />

yayınbalığı, kuş, keçi vs. olabilir. Kahkahalar atarak ve tokat şaklaması gibi konuşarak insanları çağırır.<br />

Bu sese dönüp bakan olursa o kişiye zarar verir. Onun kır sakallı bir ihtiyar veya yakışıklı bir genç<br />

kılığında olduğuna inanılmaktadır. Bazen üç eli, üç ayağı ve üç gözü vardır: Biri önde, ikisi arkada.<br />

Ormanda kahkaha atar ve yakaladığı insanların dişlerini çeker. (Kaynak: Türk Söylence Sözlüğü, <strong>Deniz</strong><br />

<strong>Karakurt</strong>)<br />

� Arçura: (Ar/Er). Ar kökünde geride olan, görünmeyen anlamı vardır. Çurı kısmı ise eksiklik,<br />

yarımlık anlamları içerir. Çor kavramıyla da ilgilidir.<br />

(Bakınız: BIÇURA, ÇOR)<br />

ARDOV: Su Cini.<br />

Eşdeğer: ARDOY, ERDOV, ERDOY<br />

İnsana zararı yoktur. Bu varlığın uzaklaşması için, ölü gömüldüğünde mezarın başında üç gün ışık<br />

yakılır. Geceleri atları kaçırır ve sabaha kadar koşturup kan ter içinde bırakır. Uzun boylu, sarışın ve<br />

çok güzel bir kadındır. Su kaynaklarında yaşadığına inanılır. Köşeye sıkışınca bir kuyuya veya dereye<br />

girip kaybolur. (Kaynak: Türk Söylence Sözlüğü, <strong>Deniz</strong> <strong>Karakurt</strong>)<br />

� Ardov: (Ar/Er). Ar kökünde geride olan, görünmeyen anlamı vardır. Arka, art sözcükleriyle<br />

aynı kökten gelir. Artmak fiili ile de bağlantılı olabilir. Tunguz-Mançu, Moğol-Buryat ve Türk-<br />

Altay dillerinde yer alan ve kötü ruhlarla ve öteki alamla iletişime geçmeyi ifade eden Ar<br />

kökünden türemiştir.<br />

ARIĞ HANIM: Söylencesel Hanım.<br />

Akça Han’ın karısıdır. Temizliği, namusu ve iffeti simgeler. Beyaz giysileri vardır. Arıl Hanım ile<br />

karıştırılmamalıdır. (Kaynak: Türk Söylence Sözlüğü, <strong>Deniz</strong> <strong>Karakurt</strong>)<br />

� Arığ: (Ar/Er). Arı, saf, temiz demektir. Moğolcada da Arıhun/Arığun sözcüğü saflık anlamına<br />

gelmektedir.<br />

(Bakınız: AKÇA HAN)<br />

(Karıştırılan: ARIL HANIM)<br />

ARIL HANIM: Temizlik Tanrıçası.<br />

Ağar Hanın karısı. Pek çok arı kovanı vardır ve arı aynı zamanda temizliği simgeler. Arı kovanlarına<br />

koruyucu ruhlar (İyeler) gönderir. Arığ Hanım ile karıştırılmamalıdır. (Kaynak: Türk Söylence Sözlüğü,<br />

<strong>Deniz</strong> <strong>Karakurt</strong>)<br />

� Arıl: (Ar/Er). Arı, saf, temiz demektir.<br />

(Bakınız: AĞAR HAN)<br />

(Karıştırılan: ARIĞ HANIM)<br />

ARKIL HAN: Söylencesel Şaman.<br />

Eşdeğer: IRKIL HAN<br />

Şamanların atası olarak kabul edilir. Yeryüzündeki ilk şamandır. Üç yıl önce ölenleri bile diriltir,<br />

körlerin gözünü açar. Anlatıldığına göre o kadar güçlüdür ki, hiçbir tanrıyı tanımaz. Tanrı Ayığ Han onu<br />

yanına çağırtarak bu gücü nerden aldığını sorar. O da, hiçbir yüce güç tanımadığını ve yaptıklarının<br />

kendi gücü ile olduğunu söyleyerek tanrıya karşı saygısızlık yapar. Bunun üzerine Ayığ Han, Irkıl’ı ateşe<br />

D e n i z K A R A K U R T <strong>TÜRK</strong> <strong>SÖYLENCE</strong> <strong>SÖZLÜĞÜ</strong>

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!