18.01.2013 Views

TÜRK SÖYLENCE SÖZLÜĞÜ Deniz Karakurt

TÜRK SÖYLENCE SÖZLÜĞÜ Deniz Karakurt

TÜRK SÖYLENCE SÖZLÜĞÜ Deniz Karakurt

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

S a y f a | 27<br />

� Alma: (Al). Kelimenin kökeninde; “almak” fiilinin ve meyvenin rengini simgesel olarak ifade<br />

eden "al" (kırmızı) sıfatının olduğu bilinmektedir.<br />

(Bakınız: ALMA)<br />

ALMA HANIM: Savaş Tanrıçası.<br />

Moğollarda savaşçı tanrıça olarak yer alır. Albıs (Almas) ile bağlantılı olabilir. Türk kültüründe<br />

kadınların savaşçılığı yaygın olup, bu realite masallarda ve mitolojide de yansımaktadır. Türk-Moğol<br />

algılayışında kadın hiçbir zaman eve kapatılıp, saklanan biri değildir. Sosyal hayatta aktif rol alır.<br />

Moğol kaynaklarında Alma Hatan olarak bahsi geçer. (Kaynak: Türk Söylence Sözlüğü, <strong>Deniz</strong> <strong>Karakurt</strong>)<br />

� Alma: (Al). Almak fiiliyle bağlantılıdır. Kızıl Elma/Alma tabirinin Türk fetih anlayışını<br />

simgelediği dikkate alnırsa Alma sözcüğünün içeriği daha doğru olarak anlaşılabilir. Ayrıca<br />

yine almak fiilinin aynı zamanda fethetmek demek olduğunu da dikkate almak doğru<br />

olacaktır. Alagan, Algan, Alçu, Alkan, Almış, Alaman sözcükleri Türkçede fatih (ülkeleri alan)<br />

anlamına gelir ve insanlara da isim olarak verilir.<br />

ALP: Cengaver.<br />

Eşdeğer: ALIP<br />

Eşanlam: ALPAGUT, ALPAVUT, ALPAĞUT<br />

Savaşçı. Yiğit kişi. Cesur, cesaretli, gözüpek. Orduya gerektiğinde katılan yarı milis. Hakanın yanında<br />

bulundukları yere göre farklı adlarla anılırlar. Dağların çok yüksek yamaçlarıdan yetişen bir bitkiye<br />

Alpyıldızı adı verilmesi tesadüf olmayıp, bu ismin yücelik içeren saygınlığı ile alakalıdır. (Kaynak: Türk<br />

Söylence Sözlüğü, <strong>Deniz</strong> <strong>Karakurt</strong>)<br />

- Alperen; Savaşçı Derviş demektir. Tanrının buyruğuna uyarak onun uğrunda savaşır.<br />

Savaşlarda titizlikle uydukları insani kuralları vardır.<br />

- Alpkız; Savaşçı Kadın anlamına gelir. Dede Korkut öykülerinde adları geçer. Anadoluda<br />

yaşamış olan Amazon adlı kadın savaşçılar olduğunu iddia eden görüşler vardır.<br />

Alplar, Hakanın yanında bulundukları yere göre farklı adlarla anılırlar.<br />

1. Çoro (Sağ yanında bulunanlar)<br />

2. Yoro (Sol yanında bulunanlar)<br />

� Alp: (Al). Almak kökünden gelir. Alpımak fiili saygı göstermek, hürmet etmek demektir. Alba<br />

sözcüğü Moğolcada görev anlamına gelir ve bu mana ile de bağlantılı olabilir. Eski Türkçe Alp<br />

kökü savaş, güçlük, zorluk gibi anlamları bünyesinde barındırır<br />

ALPAMIŞ HAN: Söylencesel Kahraman.<br />

Eşdeğer: ALPAMSI HAN<br />

Bilinmeyen diyarlara yolculuklar yapmıştır. Masal yaratıklarıyla savaşmıştır. Anasının karnında 12 ay<br />

kalmıştır. Yedi günde yedi yaşına gelmiştir. Atının adı Şubar (Bayşubar)’dır. Ulu bir ağacın tepesindeki<br />

dev kuşun yavrularını ejderhadan (veya yılandan) kurtarır. Aya gidip gelir. Ateş kendisini yakmaz.<br />

Demir Ev’de hapis kalır. Kendisini hapseden Hakan’ın kızı tarafından kurtarılır. Aya gidip gelir.<br />

Döndüğünde nişanlısının evlendirildiğini görüp çoban kılığına girer ve yanına yaklaşarak gerçeği<br />

öğrenir. Sonunda nişanlısına kavuşur. Türk masal motiflerinin pek çoğunu bünyesinde barındıran bir<br />

öykünün kahramanıdır.<br />

(Kaynak: Türk Söylence Sözlüğü, <strong>Deniz</strong> <strong>Karakurt</strong>)<br />

D e n i z K A R A K U R T <strong>TÜRK</strong> <strong>SÖYLENCE</strong> <strong>SÖZLÜĞÜ</strong>

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!