18.01.2013 Views

TÜRK SÖYLENCE SÖZLÜĞÜ Deniz Karakurt

TÜRK SÖYLENCE SÖZLÜĞÜ Deniz Karakurt

TÜRK SÖYLENCE SÖZLÜĞÜ Deniz Karakurt

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

-Z-<br />

S a y f a | 247<br />

ZADA HAN: Rüzgar Tanrısı.<br />

Eşdeğer: YADA HAN<br />

Moğolca: ZASA HAN<br />

Rüzgarlar ve fırtınalar onun emrindedir. 13 rüzgarın kesiştiği yerde yaşar. Yağmur yağdırır, fırtınalar<br />

estirir. Yada Taşı’nın sahibi ve hakimidir. Rüzgarların üzerine bir ata biner gibi binip yolculuklar yapar.<br />

İstediği yere böylece bir anda ulaşır. Kahverengi bir atı vardır ver bu atın şahin kanatları bulunur.<br />

Onunla birlikte rüzgarları sürer. Moğollara göre bu Tanrı Boğa kılığına girer. Yada taşı doğa olaylarını<br />

kontrol edebilen, özellikle de yağmur yağdırabilen büyülü bir taştır ve kamların kullanabilmesi için<br />

yeryüzüne Zada Han tarafından gönderilir. (Kaynak: Türk Söylence Sözlüğü, <strong>Deniz</strong> <strong>Karakurt</strong>)<br />

� Yada: (Yad). Dışarı anlamı vardır. İnsanın gücünün dışındaki olayları ifade eder. Moğolca Zad<br />

mızrak demektir. Zavar ise esinti anlamı taşır. Zasa/Dasa ise eski Moğolcada cezalandırmak<br />

demektir. Mançuca Dasa kelimesi de düzeltmek manası taşır.<br />

(Bakınız: YADA TAŞI)<br />

ZARLIK HANIM: Yargı Tanrıçası.<br />

Eşdeğer: YARLIG HANIM<br />

Yargıçları korur. Zarlık Hanım 17 büyük gökyüzü mahkemesinin en başında bulunur. Türk Moğol<br />

kültüründe adalet ve yargı çok önemli bir yere sahiptir. Adaletli davranmayan yöneticilere ilenilir<br />

(lanet edilir) ve başlarına en kötü felaketlerin geldiğine inanılır. Moğollarda Zar Zargaçı (Yar Yargıcı)<br />

yani adaleti sağlayan şeklinde tanımlanan bir ongun (totem) vardır ve Zol Zayağçı (Yol Yaratan) yani<br />

kaderi tayin eden ongun (totem) ile bir ikili teşkil ederler. (Kaynak: Türk Söylence Sözlüğü, <strong>Deniz</strong><br />

<strong>Karakurt</strong>)<br />

� Zarlık: (Yar/Zar). Yargılamak ve Yarlıgamak (affetmek) fiili ile aynı köktendir. Kıskançlık anlamı<br />

da taşımaktadır. Türklerde Yargıç/Yargıçu, Moğollarda Yargan sözcükleri hakim demektir ve<br />

bu kelime ile aynı kökene sahiptirler.<br />

ZAYAĞAN HAN: İyilik Tanrısı.<br />

Eşdeğer: YAYAGAN (ZAYAGAN) HAN<br />

Kötü ruhlara karşı mücadele eder. Barışı sağlamak için mücadele eder. Bu bağlamda Barış Tanrısı<br />

olarak da görülebilir. (Kaynak: Türk Söylence Sözlüğü, <strong>Deniz</strong> <strong>Karakurt</strong>)<br />

� Zayağan: (Yay/Zay). Yaymak (yaratmak) fiili ile bağlantılıdır.<br />

D e n i z K A R A K U R T <strong>TÜRK</strong> <strong>SÖYLENCE</strong> <strong>SÖZLÜĞÜ</strong>

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!