18.01.2013 Views

TÜRK SÖYLENCE SÖZLÜĞÜ Deniz Karakurt

TÜRK SÖYLENCE SÖZLÜĞÜ Deniz Karakurt

TÜRK SÖYLENCE SÖZLÜĞÜ Deniz Karakurt

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

S a y f a | 245<br />

İnsan ruhunun hareketli kısmı. Hayalgücü. İlham ve vahiy kavramları ile bağlantılıdır. İnsan vücudunu<br />

geçici olarak terk edebilir. Bazen bu durumu hissetmek bile mümkün olmayabilir. Aynı zamanda<br />

meşale demektir ve ruhun bir çeşit ateş veya ışık (enerji) olarak görüldüğünün en güzel örneğidir.<br />

(Kaynak: Türk Söylence Sözlüğü, <strong>Deniz</strong> <strong>Karakurt</strong>)<br />

� Yula: (Yol/Yul). Soyutlanmak, rüya görmek anlamlarını içerir. Su kaynağı ve meşale gibi<br />

anlamlar da içerir. Kral ve ululuk anlamına da sahiptir. Yular (dizgin) sözcüğü ile aynı kökten<br />

gelir. Yol (talih) kelimesiyle de bağlantılıdır.<br />

(Bakınız: YULAMAK)<br />

YULAMAK: Rüya Görmek.<br />

Ruhun hareketli kısmının bedenden ayrılarak soyut diyarlara yolculuk yapması. Ayrıca sıradışı, esin<br />

kaynağı rüyaların görülmesi için de Yulamak tabiri kullanılır. (Kaynak: Türk Söylence Sözlüğü, <strong>Deniz</strong><br />

<strong>Karakurt</strong>)<br />

� Yulamak: (Yul). Yula fiilinden gelir. Soyutlanmak, rüya görmek anlamlarını içerir. Yula<br />

sözcüğünün su kaynağı ve meşale anlamları da vardır.<br />

(Bakınız: YULA)<br />

YUMUŞÇU: Melek.<br />

Tanrının hizmetinde bulunan, nurdan yaratılmış, kutsal varlıklardır. Kendilerine verilen emirleri yerine<br />

getirirler. Anadoluda Yumuş Buyurmak, iş yapmasını için görev veya emir vermek demektir. (Kaynak:<br />

Türk Söylence Sözlüğü, <strong>Deniz</strong> <strong>Karakurt</strong>)<br />

� Yumuşçu: (Yum). Yumuş kelimesi hizmet anlamına gelir. Yum/Yom (kutsallık) kavramıyla da<br />

bağlantılıdır.<br />

(Eşanlam: TÜNKÜR)<br />

YUNAK İYESİ: Hamam Ruhu.<br />

Eşdeğer: MUNSA, (MUNŞA, MONÇO, MUNÇA, YUNÇA, YONAK) ISI<br />

Eşanlam: 1. CAĞ (CAĞLIK) İYESİ 2. ÇİMEK İYESİ<br />

Hamamın koruyucu ruhu. Kısa boylu bir ihtiyar kılığında olduğuna inanılır. İnsanlara temizliği öğretir.<br />

Güneş battığı zaman ve gece yarısı hamama girilmez, çünkü bu saatte İye kendisi yıkanır. Hamamda<br />

yıkanırken kişi yüzünü sabunladıktan sonra temiz su dolu leğeni bulamazsa ya da hamamdan gitmek<br />

üzereyken ayakkabılarının kaybolduğunu görürse, bunlar onun şakalarıdır. Tatar Türkleri, hamamda<br />

yıkandıktan sonra her şeyi temizleyip, eşyaları yerine kaldırırlar ve “Yunağın ısısı sana, huzuru<br />

bana!”diyerek çıkarlar. (Kaynak: Türk Söylence Sözlüğü, <strong>Deniz</strong> <strong>Karakurt</strong>)<br />

� Yunak: (Mun/Yun). Yunak hamam demektir. Yunmak sözcüğü yıkanmak temizlenmek<br />

anlamlarına gelir. Yunup sözcüğü eski Türkçede abdest demektir.<br />

YURT İYESİ: Memleket Ruhu.<br />

Eşdeğer: YORT (CURT) ISI<br />

Aslında Ev İyesi ile de bağlantılıdır. Çünkü yurt aynı zamanda çadır demektir. Anlam genişlemesiyle<br />

vatanın koruyucu ruhu anlamına da geldiği de söylenebilir. Kimi kültürlerde çadırdaki ocakta<br />

yaşadığına inanılır. (Kaynak: Türk Söylence Sözlüğü, <strong>Deniz</strong> <strong>Karakurt</strong>)<br />

� Yurt: (Yur/Yor/Yör). Moğolcada çadır demektir. Türkçe’de anlam kaymasına uğrayarak vatan,<br />

memleket anlamlarını içerir hale gelmiştir.<br />

(Bakınız: İYE)<br />

D e n i z K A R A K U R T <strong>TÜRK</strong> <strong>SÖYLENCE</strong> <strong>SÖZLÜĞÜ</strong>

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!