18.01.2013 Views

TÜRK SÖYLENCE SÖZLÜĞÜ Deniz Karakurt

TÜRK SÖYLENCE SÖZLÜĞÜ Deniz Karakurt

TÜRK SÖYLENCE SÖZLÜĞÜ Deniz Karakurt

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

S a y f a | 238<br />

veya doksandokuz köşeli yurdunda (ülkesinde veya çadırında) yaşar. Yelbeğen gelirken önce gök<br />

gürler, sonra şimşekler çakar, yer sarsılır sonra da kara bir bulut görünür. Bazen yelbeğen bunun<br />

içinden çıkar. Yeraltında karanlıklar içinde, dağlardaki büyük mağaralarda ve sularda otururlar. Dev<br />

anaları bir göğüslerini omuzlarına atarlar. İnsan ve koyun yemeyi severler. Ruhları başka bir yerdeki<br />

bir şişede veya sandıkta saklıdır. Bulgar kültüründe Çelen adlı bir ejderha vardır. Macarlarda ise<br />

Sarkan (Sarkany) adında bir ejderha yer alır. Bazen Yalpagan adlı bir ejderha Tanrısından bahsedilir ki,<br />

sözcüğün Yelbeğen ile bağlantısı, hatta farklı bir söyleyişi olduğu açıktır. (Kaynak: Türk Söylence<br />

Sözlüğü, <strong>Deniz</strong> <strong>Karakurt</strong>)<br />

� Yelbeğen: Yel “Ruh, Canlı” + Büke “Güçlü, Kuvvetli”,<br />

(Eşanlam: YALMAVUZ)<br />

(Bakınız: MONGUS)<br />

YELBİS: Dağ Kızları.<br />

Eşdeğer: YELBİZ<br />

Kutsal dağın iki kızına verilen ad. Bu dağın adı ise Yalbuz veya Albuz’dur. İran Mitolojisinde Elbürz<br />

dağı denilir. Yelbiz sözcüğü aynı zamanda ruh, cin gibi anlamlara gelir. Yelbi adı verilen kutsal güce<br />

sahiptirler. (Kaynak: Türk Söylence Sözlüğü, <strong>Deniz</strong> <strong>Karakurt</strong>)<br />

� Yelbis: (Yel/Yil/İl). Ruh, can, gizem gibi anlamlarla aynı kökten kaynaklanır. Yaluy sözcüğü<br />

büyü, tılsım demektir.<br />

YELVİ: Sihir.<br />

Eşdeğer: İLVİ, CİLBİ, SİLBE<br />

Moğolca: İLBİ, JİLBİ, JİLVİ<br />

Büyü, efsun demektir. Yelviçi veya Yelviçin sihirbaz anlamına gelir. (Kaynak: Türk Söylence Sözlüğü,<br />

<strong>Deniz</strong> <strong>Karakurt</strong>)<br />

� Yelvi: (Yel/Yil/İl). Ruh, can, gizem gibi anlamlarla aynı kökten kaynaklanır.<br />

(Eşanlam: BAĞI, BÜYÜ)<br />

(Bakınız: ARPAĞ)<br />

YELPİN: Cin.<br />

Eşdeğer: YELBİN<br />

Ateşten yaratılmış, görünmeyen soyut varlık. İyicil veya kötücül olabilirler. Yelbi adı verilen güç,<br />

şamanın bedenine yerleşerek ona sıra dışı güçler verir. Yelpinler de bu güce sahiptirler. Bu gücü<br />

dağıtan Ülgen Han’ın kızlarıdır. Yel kelimesi bazen bu anlamda Çil söyleyişiyle de karşılanır. Çil ile<br />

başlayan kötü ruh adları bulunur. Sümerlerde şekil değiştiren Vilin adlı dişi kötücül ruhlar vardır.<br />

(Kaynak: Türk Söylence Sözlüğü, <strong>Deniz</strong> <strong>Karakurt</strong>)<br />

� Yelpin: (Yel/Yil/İl). Ruh, can, gizem gibi anlamlarla aynı kökten kaynaklanır. İlenmek sözü ile<br />

de bağlantılıdır. Hastalık bildiren bazı sözler bu kökten gelir. Örneğin; Yelpik astım demektir.<br />

(Bakınız: YELPİNMEK)<br />

(Eşanlam: ÇOR)<br />

YELPİNMEK: Cin Çarpmak.<br />

Eşdeğer: YELBİNMEK<br />

Cinlerin musallat olması sonucu ortaya çıkan bedensel veya ruhsal hastalığa yakalanmak. (Kaynak:<br />

Türk Söylence Sözlüğü, <strong>Deniz</strong> <strong>Karakurt</strong>)<br />

D e n i z K A R A K U R T <strong>TÜRK</strong> <strong>SÖYLENCE</strong> <strong>SÖZLÜĞÜ</strong>

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!