18.01.2013 Views

TÜRK SÖYLENCE SÖZLÜĞÜ Deniz Karakurt

TÜRK SÖYLENCE SÖZLÜĞÜ Deniz Karakurt

TÜRK SÖYLENCE SÖZLÜĞÜ Deniz Karakurt

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

S a y f a | 228<br />

Kutsal Işık. Yalap biçimi eski kayıtlarda Tanrının bir sıfatı olarak da yer alır. (Kaynak: Türk Söylence<br />

Sözlüğü, <strong>Deniz</strong> <strong>Karakurt</strong>)<br />

� Yalap: (Yal). Işık anlamı vardır. Yalabımak fiili, parıldamak, aydınlanmak demektir.<br />

(Bakınız: YARUK)<br />

YALBUZ: Söylencesel Dağı.<br />

Eşdeğer: ALVUZ<br />

Aşılmaz yüksekliğe sahiptir. Etrafı sularla çevrilidir. Toğrul ve Kongrul Kuşu burada yaşar. Düşsel<br />

canlıların yaşadığı yerdir. Ortadoğu kültürlerinin etkisiyle Kaf Dağı daha fazla ön plana çıkmıştır. Bu<br />

dağ İran kültüründe Elbürz olarak geçer. Peri kızlarının yaşadığı mekan olarak kabul edilir. (Kaynak:<br />

Türk Söylence Sözlüğü, <strong>Deniz</strong> <strong>Karakurt</strong>)<br />

� Yalbuz: (Yal/Al). Ateş anlamı içerir. Yalazlanmak sözcüğü ile aynı köktendir. Yalabımak<br />

parıldamak, ışıldamak demektir. Elbis, Yelbis gibi kavramlarla yakından alakalıdır.<br />

(Bakınız: KAFDAĞI, YELBİS)<br />

YALÇUK ANA: Ay Tanrıça.<br />

Eşanlam: 1. AY ANA, 2. UCAH (UYAH, ÜCEH) ENE<br />

Moğolca: SAR (SARAN) ECE<br />

Göğün altıncı katında oturur. Parlaklığı, ışığı ve güzelliği sembolize eder. Bazı Türk boyları aydan<br />

türediklerine inanırlar. Ay’ın hilal şekli sembolize edilmiş iki boğa boynuzunu andırır ki, Ay ve Boğa<br />

unsurlarının birbirleriyle ilişkilendirilmesinin farklı bir yönünü ortaya koyar. Boğa ilk defa Sümerlerde<br />

kabul edilmiştir, ayrıca Aya adlı Sümer Tanrıçası güneşin karısı olarak ifade edilir, yani bu Tanrıçanın<br />

Türkçedeki Ay olması muhtemeldir. Ural Batır (Ural Han) söylencesinde Gök Tanrısı Samrav’ın iki<br />

karısı vardır birisinin adı Ay Ana’dır. (Diğeri de Güneş Ana’dır.)Pek çok medeniyette ay dişil olarak<br />

tasavvur edilmiş ve güzelliğin simgesi olarak algılanmıştır. Türklerde Ay ile bağlantılı pek çok kavram<br />

vardır.<br />

- Ayça: Hilal,<br />

- Ayla: Hale,<br />

- Ayas: Mehtap,<br />

- Aybar: Dolunay<br />

- Aytolu: Doluay<br />

- Aydan: Yarımay<br />

- Ayçıl: Yakamoz.<br />

(Kaynak: Türk Söylence Sözlüğü, <strong>Deniz</strong> <strong>Karakurt</strong>)<br />

� Yalçuk: (Yal). Ateş anlamı içerir. Yalazlanmak sözcüğü ile aynı köktendir.<br />

� Ay: (Ay). Parlaklık, ışık, temizlik, yükselmek gibi anlamları vardır. Aymak fiili ise kendinde<br />

olmayı, bilinci, kendine gelmeyi ifade eder. 1. Dünya’nın uydusu olan gök nesnesi. 2. Gökcismi<br />

Ay’ın dönüşüyle bağlantılı olarak, yılın belirli zaman dilimlerine ayrılmış olan bölümlerinden<br />

her biri.<br />

(Yansı: YALÇUK ATA)<br />

YALÇUK ATA: Ay Tanrı.<br />

Eşanlam: 1. AY ATA, 2. UYAH (UCAH, ÜCEH) EDE<br />

Moğolca: SAR (SARAN) ECEGE<br />

D e n i z K A R A K U R T <strong>TÜRK</strong> <strong>SÖYLENCE</strong> <strong>SÖZLÜĞÜ</strong>

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!