18.01.2013 Views

TÜRK SÖYLENCE SÖZLÜĞÜ Deniz Karakurt

TÜRK SÖYLENCE SÖZLÜĞÜ Deniz Karakurt

TÜRK SÖYLENCE SÖZLÜĞÜ Deniz Karakurt

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

S a y f a | 221<br />

URGUN: Cin.<br />

Eşdeğer: ORGUN, VURGUN<br />

Ateşten yaratılmıştır. Tek ağaçların altında, su kıyılarında yaşar. Hem iyisi hem kötüsü (Esen’i<br />

“Müslüman’ı” ve Söven’i “Kafir’i”) vardır. Karanlıktan sonra çıkarlar ortaya. İnsanı karanlık yerde veya<br />

sudan geçerken vurur. Vurgun yeme denilen bu cin çarpmasına yakalan kişi bir süre ölü gibi yatar.<br />

Veya uzunca bir zaman sağır ve dilsiz dolaşır. Vurgun vurma olarak da adlandırılan bu rahatsızlık çok<br />

tehlikelidir. Bir Vurgun Ocağına götürülür. Vücudu kararmış veya bir tokat izi kadar bir yer kapkara<br />

olmuştur. Bazen büyüyerek bir kadın kılığına bürünürler. Kısa boyludur. Tersine ayaklıdır. Dalgıçların<br />

su altundaki basınç farkını doğru ayarlayamayıp hızlı çıktıklarında vücutlarında meydana gelen hasara<br />

da vurgun denir ki, aslında sualtı ruhlarının verdiği zarar olarak düşünüldüğü için böyle denmiştir.<br />

(Kaynak: Türk Söylence Sözlüğü, <strong>Deniz</strong> <strong>Karakurt</strong>)<br />

� Urgun: (Ur/Vur). Vurmak anlamı taşır.<br />

(Eşanlam: ÇOR)<br />

USAN HAN: Su Tanrısı.<br />

Eşdeğer: UHAN (USUN) HAN<br />

Yeryüzündeki suları ve su kaynaklarını, bulakları, pınarları korur. Suların bollaşmasını sağlar. Kalkanı<br />

sudan yapılmıştır. Yürüdüğü yerlerden sular fışkırır. Rengi kırmızıdır. Moğolların 99 güney tanrısının<br />

temsilcisidir. Tatay Han ise 77 Kuzey tanrısının temsilcisidir. (Kaynak: Türk Söylence Sözlüğü, <strong>Deniz</strong><br />

<strong>Karakurt</strong>)<br />

� Usan: (Us). Akıl ve genişlik, bilgelik, enginlik anlamları vardır. Moğolcada Us/Usan/Usun,<br />

Buryatçada Uha sözcükleri su anlamına gelir.<br />

(Karıştırılan: USUN HAN)<br />

UTA: Ruh Enerjisi.<br />

Koruyucu ruh ve (daha doğrusu ruh şeklinde düşünülen) koruyucu enerji. Bazen iyicil ruhları<br />

tanımlamakta da kullanılır. (Kaynak: Türk Söylence Sözlüğü, <strong>Deniz</strong> <strong>Karakurt</strong>)<br />

� Uta: Moğolca kökenlidir. Dagur dilinde Huta, Moğolcada Utaga duman anlamına gelir ve yarı<br />

şeffaf (yar soyut) bir görüntüyü ifade etmektedir. Utga ise Moğolcada his demektir.<br />

UTKUÇI HAN: Kurban Tanrısı.<br />

Eşdeğer: UTKAÇI HAN<br />

Kurbanları Ülgen’e iletir. Gökyüzünde yaşar. Ülgen’e en yakın tanrıdır. Şamanlar trans halindeyken<br />

getirdiği kurbanı alarak Ülgen’e götürür. Çünkü şaman en fazla Altınkazık (Kutup) Yıldızına kadar<br />

ulaşabilir. Geri dönen Şaman’a ise kaz (olasılıkla düşünsel ilham) hediye eder. Şaman bu kaza binerek<br />

geri döner. Gökyüzünde yaşar. (Kaynak: Türk Söylence Sözlüğü, <strong>Deniz</strong> <strong>Karakurt</strong>)<br />

� Utkuçı: (Ut). Güleryüzlü, kazanan demektir. Utmak, utku sözcükleriyle aynı kökten gelir.<br />

Moğolcada Uta/Utaga dumanın tütmesi demektir ki, kurbanı yakan ateşin sonucunda çıkan<br />

dumanla alakalıdır. Yine bu dilde Utga/Utka sözcüğü duygu, duyumsama gibi anlamlar ifade<br />

eder.<br />

UZUH: Dev Adam.<br />

Eşdeğer: UZUĞ, UĞUZ<br />

“Ucugulu” veya “Uzunbuluk” adıyla da anılırlar. Çok eski devirlerde yaşamış, iri cüsseli, azman varlık.<br />

Güneş onların fırını olacak kadar uzun ve büyüktürler. Yiyecekleri güneşe kaldırıp öyle pişirirler.<br />

D e n i z K A R A K U R T <strong>TÜRK</strong> <strong>SÖYLENCE</strong> <strong>SÖZLÜĞÜ</strong>

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!