You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
S a y f a | 220<br />
UMAY HANIM: İyilik Tanrıçası.<br />
Eşdeğer: OMAY (IMAY, UBAY, HUMAY) HANIM<br />
Ana Tanrıça. Yaşam Tanrıçasıdır. İyilikler yapar. Doğacak çocukları belirler. Üç boynuzu vardır. Beyaz<br />
elbiselidir. Yere kadar uzanan beyaz, gümüşten saçları vardır. Görünümü yaşlı değildir, orta yaşlıdır.<br />
Kuş kılığına bürünebilir ve kanatlıdır. Yaşam ağacının sahibidir. Çocukları korur. Yeryüzüne bereket<br />
dağıtır. Etrafına ışık saçar. Kimi zaman kızarak insanları korkutabilir. Çocuğu olmayanlar kendisine<br />
kurban adarlar. Gökyüzünde yaşar. Bazen yeryüzüne iner. Yanında bir buğu (ceylan) veya zarif bir<br />
geyik ile betimlenir. Hamile kadınları ve yavru hayvanları korur. Umacı (Omacı, Hommu, Humu, Umu,<br />
Imı veya Moğollarda Omısı) gibi düşsel varlıklar kendisi tarafından gönderilir. Fakat bunlara korkutucu<br />
anlamlar yüklenir. Çocukları korumadığı evlerde sıklıkla çocuk ölümleri yaşanır ve bu takdirde<br />
kendisine Kara Umay diye hitap edilir. Bazen Humay olarak da adlandırılır ve Hüma Kuşu ile<br />
bütünleşik anlamlar içerir. Taskıl Umay (Kel Umay) olarak adlandırıldığı da olur. Ancak uzun saçları<br />
olduğu dikkate alındığında bu durumun zaman zaman büründüğü bir görüntü olduğu söylenebilir.<br />
Ayrıca kendisine ithafen verilen Taskıl Umay şeklindeki bir dağın varlığı da bilinmektedir. Mavi ve<br />
beyaz kuş kılığına girebilir. Ama Hanım adlı yaratıcı ruh ile de bağlantılıdır. (Kaynak: Türk Söylence<br />
Sözlüğü, <strong>Deniz</strong> <strong>Karakurt</strong>)<br />
� Umay: (Um/Om). Ummak, Dilemek, Korkutmak kökünden gelir. Etene(plasenta) anlamını da<br />
barındırır. Koruyucu, şefkatli demektir. Umaç, hedef demektir. Omay sözcüğü seçkin, güzide<br />
anlamına da gelir. Umay Moğolcada rahim anlamı da taşır. Tunguzcada Omo/Umu kökü<br />
yumurta bırakma manası taşır. Eski Türkçede Uma/Umat/Ubat yakmak, Tunguzcada<br />
Omah/Umah ve Yakutça Umay ocak anlamı taşır ve ateşle olan bağlantısını da ortaya koyar.<br />
URAL HAN: Söylencesel Hakan.<br />
Başkurtların söylencelerinde adı geçer. Annesinin adı Yanbike (Yenbike) ve babasının adı da Yanbirte<br />
(Yenbirze) olarak geçer. Akbut adlı uçan ata biner. Karısı Humay Hanım kuş kılığına girebilir. Ecel’i<br />
yenip Bengüsu’yu bulmak için mücadele eder. Bir anlamda Sümerlerden beri var olan Gılgamışın<br />
ölümsüzlük arayışının bir uzantısıdır bu yolculuklar. (Kaynak: Türk Söylence Sözlüğü, <strong>Deniz</strong> <strong>Karakurt</strong>)<br />
� Ural: (Ur/Vur). Yiğitlik ve savaşçılık anlamları vardır. Ayrıca Ural dağlarıyla da bağlantılı<br />
görünmektedir.<br />
URASA: Nefes Tedavisi.<br />
Günümüzde biraz da farklı kavramlarla karıştırılarak Üfürükçülük adı verilen doğaüstü güçlerle<br />
iletişime geçilerek uygulanan tedavi yöntemi. Uraz ile bağlantılıdır. Urasalamak; bu işlemi yapmayı<br />
ifade eder. (Kaynak: Türk Söylence Sözlüğü, <strong>Deniz</strong> <strong>Karakurt</strong>)<br />
� Urasa: (Ur). İşlemek, üretmek anlamları vardır. Rüya yorumu demek olan Yor tabiri ile de<br />
bağlantılı görünmektedir.<br />
URAZ: Talih.<br />
Eşdeğer: URAS, ORAZ, IRAZ, ORUS<br />
Talih, baht, şans. Rastlantıları düzenlidiğine inanılan, iyi veya kötü durumları belirleyen soyut güç.<br />
Urasa ile bağlantılıdır. Namus, şeref haysiyet gibi anlamları da bulunur. (Kaynak: Türk Söylence<br />
Sözlüğü, <strong>Deniz</strong> <strong>Karakurt</strong>)<br />
� Uraz: (Ur). İşlemek, yorumlamak anlamları vardır. Moğolca Urıh, davet etmek demektir ve<br />
bağlantılı olması muhtemeldir.<br />
D e n i z K A R A K U R T <strong>TÜRK</strong> <strong>SÖYLENCE</strong> <strong>SÖZLÜĞÜ</strong>
Change language