18.01.2013 Views

TÜRK SÖYLENCE SÖZLÜĞÜ Deniz Karakurt

TÜRK SÖYLENCE SÖZLÜĞÜ Deniz Karakurt

TÜRK SÖYLENCE SÖZLÜĞÜ Deniz Karakurt

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

S a y f a | 216<br />

Ölümden sonra iyi insanların mükafat olarak gideceği yer. Yeşilliklerle ve nimetlerle doludur. Işık dolu<br />

bir mekandır. Hemen her inançta ölümden sonra iyi insanların gideceği güzel bir dünya veya mekan<br />

vaat edilir. (Kaynak: Türk Söylence Sözlüğü, <strong>Deniz</strong> <strong>Karakurt</strong>)<br />

� Uçmağ: (Uç). Uçmak sözünden gelir. Uçulan yer demektir. Yükselmek anlamı içerir.<br />

(Karşıt: TAMAĞ)<br />

UÇUH: Tedavi Kurbanı.<br />

Eşdeğer: UÇUĞ, UÇGUK<br />

Bir hastayı tedavi etmek isteyen şaman, bu iş için nasıl bir kurban kesilmesi gerektiğini tarif eder,<br />

hasta kişi veya bir yakını da bu tanıma uygun bir hayvanı bulup kurban eder. Bazı basit hastalıklarda<br />

cansız kurban (saçı) verilir. Bazen de azat kurbanı (ıdık) salınır. Anadoluda Uçuk ve Siğil tedavisinde<br />

toprağa okunmuş buğday gömülmesi bu geleneğin bir devamıdır. Bazen ruh bayramı olarak<br />

tanımlanabilecek bir şenlik de bu adla anılır. (Kaynak: Türk Söylence Sözlüğü, <strong>Deniz</strong> <strong>Karakurt</strong>)<br />

� Uçuh: (Uç). Uçunmak, korkmak, çekinmek demektir. Uç kökü herhangi bir şeyin sınırında<br />

olmayı ifade eder ki, bu alemle öte dünya arasındaki sınır her zaman bir korkuya sebebiyet<br />

verir. Uçmak mecazen aklın sınırlarını zorlamak ve bazen de delirmek anlamına gelir.<br />

(Bakınız: UÇUK)<br />

UÇUK: Hastalık Cini.<br />

Eşdeğer: UÇUG, UÇIG, UŞIK<br />

İnsanlara hastalık veren bir kötü ruh. Daha çok uykudan uyanıldığında dudak ve ağız kenarında<br />

görülen kabarıklıklar ve bazen de vücutta kızarıklıklar ve kabarmalar şeklinde ortaya çıkan hastalıklara<br />

sebep olduğuna inanılır. Uçuk sözcüğü günümüzde de dudak kabarığı olarak kullanılmaya devam<br />

eder. Uçuh tedavisiyle sağaltım (tedavi) yoluna gidilir. “Uçuk Yaladı” diyerek, gece insanın ağzını veya<br />

bedenini bu ruhun yaladığı ve bu nedenle uçuk, kızamık, kızıl, siğil gibi hastalıklara yakalandığı<br />

anlatılır. (Kaynak: Türk Söylence Sözlüğü, <strong>Deniz</strong> <strong>Karakurt</strong>)<br />

� Uçuk: (Uç). Uçunmak, korkmak, çekinmek demektir. Uçukmak ise görünmek demektir ve<br />

değişik varlıkların görünmesini anlatır.<br />

(Bakınız: UÇUH)<br />

UD ANA: İnek Tanrıça.<br />

Eşdeğer: UY (UT) ENE<br />

Eşanlam: İNEK ANA<br />

Moğolca: ÜNE (ÜNEĞE) ECE<br />

Sığırları korur. Gücü temsil eder. Bazı Türk boyları, soylarının inekten türediğine inanır. Örneğin<br />

Kırgızlar ilk analarının bir inek olduğuna ve bir mağarada yaşadığına inanırlar. Kahramanlarda bulunan<br />

boynuz kavramı boğadan esinlenmiştir. Bu boynuzlar gücü simgeler ve Ay’ı çağrıştırırlar. Gerçekten<br />

de boynuz unsuru pek çok diğer Tanrıçaya da geçmiştir. Mesela Umay Ana boynuzlu olarak<br />

betimlenir. Ayrıca kısır kadınlar kutsal mağaralardaki boynuzlara ip bağlayarak çocuk dilerler. Modern<br />

ekonomi/borsa teorilerinde Boğa Eğilimi aşağıdan yukarıya doğru vurulan boynuzu, yani değeri<br />

yükselen kıymetlerden kar elde etmeyi anlatır, fakat benzetmenin yapılmış olması insanın ne kadar<br />

çağdaş olursa olsun daima içinde ilkel bir yön bulunduğunu açıkça ortaya koyar. Gerçi bu durumun<br />

doğrudan Türk söylenceleriyle bağlantılı olduğunu söylemek mümkün değildir fakat pek çok kültürün<br />

de ortak algılayaşlarının olduğu muhakkaktır. Yani söylencelerin de kendine özgü yönleri olduğu kadar<br />

D e n i z K A R A K U R T <strong>TÜRK</strong> <strong>SÖYLENCE</strong> <strong>SÖZLÜĞÜ</strong>

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!