18.01.2013 Views

TÜRK SÖYLENCE SÖZLÜĞÜ Deniz Karakurt

TÜRK SÖYLENCE SÖZLÜĞÜ Deniz Karakurt

TÜRK SÖYLENCE SÖZLÜĞÜ Deniz Karakurt

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

-U-<br />

S a y f a | 215<br />

UBIR: Vampir.<br />

Eşdeğer: OBUR, HOBUR, VUPAR, OPKUR, OPKAN<br />

Günahkar kimseler mezarda bir hayvan şekline bürünür. İri başlı, uzun kuyruklu bir varlıktır. Genellikle<br />

ölen büyücüler Ubıra dönüşür. Ağzından ateş püskürür. Günlerce hatta aylarca hareketsiz kalabileceği<br />

gibi istediğinde uçabilir de. Hiçkimseden korkmaz. Etrafına bulaşıcı hastalık yayar. Ne bulursa yer.<br />

Obur olduğu anlaşılan bir ölünün mezarı açılıp çivi çakılır. İstediğinde istediği şekle girebilir. Kurt veya<br />

yaban köpeği kılığına girip koyunları parçalar. Bir dağın başında toplanıp, kaçırdıkları insanları yerler.<br />

Bir ölünün obur olmaması için ateşin altından geçirilmesi gerekir. Daha çok Romanya ve Moldova’da<br />

yaşayan Türk topluluklarınca Vampir anlamında kullanılır. Fin Ugor kavimlerinde de benzer<br />

söyleyişlerle yer alır. Ele geçirdiği insanın içinde yaşayan korkunç bir yaratıktır. İçinde Ubır bulunan<br />

kimse ona benzemeye başlar, yemeye doymaz. Ama yese de zayıf kalır. Çünkü onun yediği yemek<br />

kendi vücuduna değil, Ubır’a sinermiş. Tatar halkında “Ubır kendisi doysa da gözü doymaz” gibi bir<br />

deyim de vardır. Ubırlı insanlar gece kalkıp yemek ararlar, bulamayınca da alev yumağına dönüşüp<br />

bacadan çıkarlar ve başka insanların yemeğini çalarlar. Ubır da tıpkı alev gibi doymak bilmez, azgın,<br />

açgözlü, her şeyi yutan bir yaratıktır. Ayrıca leşle beslenir. İstediği an kedi, köpek veya güzel bir kız<br />

kılığına girebilir. Ubır kadınları ve hayvanları emmeyi de sever. (Kaynak: Türk Söylence Sözlüğü, <strong>Deniz</strong><br />

<strong>Karakurt</strong>)<br />

� Ubır: (Ub/Ob). Açgözlülük anlamı içerir. Obruk sözü de aynı kökten gelir ve girdap demektir.<br />

UÇANHALI: Sihirli Halı.<br />

Eşdeğer: UÇARKALI<br />

Uçabilen ve üzerinde insanları götürebilen bir masal motifidir. Türk masallarına dışsal tesirlerle<br />

girmiştir. Ancak halı Türklerde önemli bir kültürel öğedir. Bazen Uçan Kilim (Uçar Kilem) olarak<br />

adlandırılır. (Kaynak: Türk Söylence Sözlüğü, <strong>Deniz</strong> <strong>Karakurt</strong>)<br />

� Uçanhalı: Uçan + Halı. Moğolcada Halıh, Kırgızcada Kalkı fiili akışkanlık ve uçma anlamlarına<br />

gelir.<br />

UÇAR HAN: Haber Tanrısı.<br />

Kötü haberleri getiren tanrıdır. Erlik Han’ın oğludur. Bazen casusların Tanrısı olarak görülür. Türklerde<br />

Çaşıt, casus demektir. Çaşmak/Çaşıtlamak ise casusluk yapmak anlamına gelir. (Kaynak: Türk<br />

Söylence Sözlüğü, <strong>Deniz</strong> <strong>Karakurt</strong>)<br />

� Uçar: (Uç). Uçan, uçarak gelen demektir. Uçar sözcüğü haber anlamı da taşır.<br />

UÇMAĞ: Cennet.<br />

Eşdeğer: UÇMAK, OCMAH, CUMAK<br />

D e n i z K A R A K U R T <strong>TÜRK</strong> <strong>SÖYLENCE</strong> <strong>SÖZLÜĞÜ</strong>

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!