18.01.2013 Views

TÜRK SÖYLENCE SÖZLÜĞÜ Deniz Karakurt

TÜRK SÖYLENCE SÖZLÜĞÜ Deniz Karakurt

TÜRK SÖYLENCE SÖZLÜĞÜ Deniz Karakurt

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

S a y f a | 214<br />

<strong>TÜRK</strong> HAN: Türklerin Atası.<br />

Eşdeğer: TÜRÜK HAN<br />

Aynı zamanda kutlu ve aksaçlı bir bahşıdır. Bilge ve rüya yorumcusudur. Uluğ Türk olarak anılır.<br />

Koruyucu ruhunu çağırırken “Uzganmas Uluğ Türk!” (Uyumaz Ulu Türk) diye seslenir. Ateşi Tanrıdan<br />

alarak insanları donmaktan kurtarmıştır. Tanrının ona verdiği boynunda taşıdığı Yada Taşı ile doğaya<br />

etki edebilir. Adını ona Tanrı vermiştir. Bozkurt zor anlarında ona yardım eder. Otağı (çadırı) o<br />

bulmuştur. Aşa (yemeğe) ilk kez tuzu o katmıştır. Bu bağlamda insanın ihtiyacına dayanan buluşlar<br />

yapan bir kişiliği temsil eder. Türkan adlı bir kızkardeşi olduğu ileri sürülür ve Kürtlerle de bağlantılı<br />

olan Türkan adlı bir boy buna örnek gösterilir. Tarihteki Targıta, Tyrkae, Togharma, Turukha gibi<br />

toplulukların Türklerle bağlantılı olabileceği ileri sürülmüştür. Ayrıca Torkıl adlı bir kivimden<br />

bahsedilir. Türkti (Türktü) Ata adlı bir eren ile bağlantılı olma ihtimali yüksektir.<br />

Türk Devletleri: Sümer (Kenger), Urartu, Hungnu, Vey, Vusun, İskit (Saka), Kuşhan (Tohar)<br />

Hun, Etrüsk (Tirhene), Akhun, Onogur (Ungar), Tabgaç, Göktürk, Uygur, Türgeş, Uz (Oğuz),<br />

Avar, Karluk, Sabar (Sibir), Hazar, Peçenek, Kuman (Kıpçak), Bulgar (Oğur), Katay (Hıtay),<br />

Gurkan, Karahan (Hakan), Salçuk, Cengiz, Kubılay (Yuğan), Çağatay, İlhan, Kölemen, Saltuk,<br />

Karaman, Akkun (Akkoyun), Karakun (Karakoyun), Altınorda, Nogay, İldeniz, Salgur,<br />

Mengücek, Artuk, Avşar, Kaçar, Saruhan, Aydınoğlu, Otman, Kırım, Tuva, Türk, Türkmen,<br />

Kırgız, Kazak, Özbek, Moğol, Tatar, Boşnak, Macar, Azer, Gagavuz, Buryat, Kalmuk (Oyrat),<br />

Uygur, Halha, Karaçay (Alan), Karakalpak, Balkar (Tavlu), Yakut (Saha), Çuvaş (Çavaşla), Hakas,<br />

Altay, Dolgan (Tığa).<br />

(Kaynak: Türk Söylence Sözlüğü, <strong>Deniz</strong> <strong>Karakurt</strong>)<br />

� Türk: (Tür/Tör). Türemek ve Töre kökünden gelir. Türk kelimesi, töre, türe, olgunluk, devlet,<br />

miğfer, güç, kuvvet, türemek gibi anlamlar içerir. Türkü sözcüğü de Türk kelimesinden<br />

türemiştir. Moğolca ve Mançucada TGürgen hızlı, çabuk demektir.<br />

TÜŞİMEL: Rüya Tabircisi.<br />

Rüyaları yorumlayan kişi. Rüya yorumlayanların en önde geleni Hz. Yusuf’tur. Rüyalardaki bazı<br />

işaretlere dayanarak geleceğe dair çıkarımlarda bulunur. (Kaynak: Türk Söylence Sözlüğü, <strong>Deniz</strong><br />

<strong>Karakurt</strong>)<br />

� Tüşimel: (Tüş/Düş). Tüş (düş) rüya demektir. Eski Türkçe Tus, Eski Moğolca Tüs, Eski Tunguzca<br />

Tis kökü yardım etmek manasını barındırır.<br />

TÜYEN HANIM: Şelale Tanrıçası.<br />

Çağlayanları korur. Çağlayanların sularının bol olmasını sağlar. Çağlayanların döküldüğü yerde açtığı<br />

derin oyuklara Obruk denir. Obruklarda da Obruk İyesi adlı bir ruhun var olduğuna inanılır. Obruk<br />

İyeleri bu Tanrıça tarafından gönderilirler. Çağlayan, Çağlayık, Çavlan, Çavlak, Çağlar gibi kelimeler<br />

şelale demektir. (Kaynak: Türk Söylence Sözlüğü, <strong>Deniz</strong> <strong>Karakurt</strong>)<br />

� Tüyen: (Tüy/Tüğ). Çağlayan demektir. Tüymek fiili de suyun fışkırmasını ifade eder.<br />

“U” Harfi İçin Aşağıdaki Sayfanın Başına Geçiniz…<br />

LÜTFEN, DÜZELTME VE EKLEMELER İÇİN<br />

AŞAĞIDAKİ İLETİŞİM ADRESİNE E-MAİL ATIN:<br />

karakurtdeniz@hotmail.com.tr<br />

D e n i z K A R A K U R T <strong>TÜRK</strong> <strong>SÖYLENCE</strong> <strong>SÖZLÜĞÜ</strong>

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!