Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
TOGUN HAN: Süslemeci Tanrısı.<br />
Bezekçi ve Gümüşçülerin Tanrısıdır. (Kaynak: Türk Söylence Sözlüğü, <strong>Deniz</strong> <strong>Karakurt</strong>)<br />
S a y f a | 208<br />
� Togun: (Tog/Tok). Toka sözcüğü ile bağlantılıdır. Tokmak (demir dövmek ve dövme aleti)<br />
sözcüğü ile aynı kökten gelir. Moğolcada Togo/Togu sözcüğü, içerisinde maden eritilen kap<br />
(eritme potası) anlamı taşır.<br />
TOĞRUL: Anka Kuşu.<br />
Eşdeğer: TUĞRUL (DOĞRUL)<br />
Macarca: TURUL<br />
Doğaüstü nitelikleri olan kızıl renkli devasa kuş. Ölümsüzlüğü ve yeniden dirilişi simgeler. Hergün<br />
yeniden doğar. Diğer pek çok Dünya uluslarının mitolojilerinde de değişik adlarla mevcuttur. Ancak<br />
Türk mitolojisindeki bu kuşun diğer mitolojilerdeki benzerlerinden en önemli farkı tek başına olmayıp<br />
bir benzerinin hatta ikizinin bulunmasıdır. Kongrul Kuşu, Toğrul Kuşu ile birlikte anılır. Her ikisi de<br />
Anka kuşunun tüm niteliklerini barındırırlar. Toğrul Kuşu yeraltına da inebilir. Atilla Han’ın ve bazı<br />
Oğuz boylarının bayraklarında yer almıştır. Oğuz Kağan ilk eşini başında Tuğrul Kuşu olan bir ağacın<br />
kovuğunda bulmuştur. Macarlar armalarında yer alan bu kuşa “Turul” derler. Bir efsaneye göre Toğrul<br />
Kuşu Moğolları, Konrul Kuşu ise Türkleri simgeler. Yiğitleri kanatlarının altına alıp yardım eder, ne<br />
isterse yapacağını söyler. Tüyleri sihirlidir, iki tüyünü birbirine sürtünce zenci bir cin gelir ve üç dileği<br />
yerine getirir. Ufuk noktasının ötesindeki sonsuz denizde bulunan kafdağının ardındaki karanlıkta<br />
yaşar. (Kaynak: Türk Söylence Sözlüğü, <strong>Deniz</strong> <strong>Karakurt</strong>)<br />
� Toğrul: (Toğ/Doğ). Doğan, yeniden doğan anlamlarını taşır. Doğan adlı bir kuşun bulunması<br />
da bu sözcüğün kuşlarla olan bağlantısını açıkça ortaya koyar. Ayrıca doğa, doğurmak<br />
sözcükleri ile de kökendeştir.<br />
(Yansı: KONGRUL KUŞU)<br />
TOMÇI HAN: Tıp Tanrısı.<br />
Hekimleri ve eczacıları korur. (Kaynak: Türk Söylence Sözlüğü, <strong>Deniz</strong> <strong>Karakurt</strong>)<br />
� Tom: (Yom/Dom/Com). Yom kökünden gelir, kutsallık ve güç anlamları içerir.<br />
TONGA HAN: Söylencesel Hakan.<br />
Eşdeğer: TUNGA HAN<br />
Efsanevi bir Türk kağanı. Tonga sözcüğü aslında leopar cinsinden yırtıcı bir hayvanın adıdır. Bir yiğitlik<br />
simgesi olarak alplara isim diye verilir. Uzun saçlı olmak Tonga’yı çağrıştırdığı için alplar saç uzatırlar.<br />
Ayrıca cengaverler yırtıcı hayvanların özellikle de aslan, kaplan, pars, tonga gibi hayvanların postlarını<br />
giyerler. Bu postlar savaşçılığın sembolüdür. Alpar Tonga Han, yanında iki tane tunga (leopar) ile<br />
resmedilir, sırtında da bir post vardır, postun dişleri başının üzerinden görünür. Alpar veya Alper<br />
sıfatıyla tanımlanır. Tüm Türk Dünyasında olduğu kadar, İran ve Ortadoğu haklarının pek çoğu<br />
tarafından tanınır. Selçukluların 33 atasından biri olarak sayılır. Yeraltındaki 100 sütunlu demir<br />
sarayında yaşar. Alpar (Alper) sıfatıyla anılır. İran mitolojisinde adı Afrasyab olarak geçer. Türklerde<br />
dikkat çeken diğer yırtıcı hayvanlar şunlardır: Arslan/Arstan, Kaplan/Kaplaz, Öşek/Üşek (Vaşak),<br />
Bars/Pars (Leopar), İrves/İrbis (Kar Kaplanı), Yolvas/Colbas (Bozkır Parsı)… (Kaynak: Türk Söylence<br />
Sözlüğü, <strong>Deniz</strong> <strong>Karakurt</strong>)<br />
� Tonga: (Ton/Tun). Moğolcada Ton sessizlik ve Tonoh yağmalamak, Kırgızcada Tono<br />
yolkesmek anlamlarına gelir. Leopar, Panter demektir. Ayrıca Türkçede Ton/Tong sözcükleri<br />
donanımlı olmayı ifade eder.<br />
D e n i z K A R A K U R T <strong>TÜRK</strong> <strong>SÖYLENCE</strong> <strong>SÖZLÜĞÜ</strong>
Change language