18.01.2013 Views

TÜRK SÖYLENCE SÖZLÜĞÜ Deniz Karakurt

TÜRK SÖYLENCE SÖZLÜĞÜ Deniz Karakurt

TÜRK SÖYLENCE SÖZLÜĞÜ Deniz Karakurt

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

S a y f a | 204<br />

TAŞKIN: Tufan.<br />

Nuh Tufanı Türklerde Taşkın olarak anılır. Taşkın kavramı Dünyadaki pek çok kültürde yer alır.<br />

Benzerlikleri ve farklılıkları mevcuttur. Sümerlerde ilk defa bahsi geçer. Hıristiyanlık, Musevilik ve<br />

İslam ile birlikte tüm Dünyanın ortak bir inancı haline dönüşmüş ve zaten pek çok toplumda var olan<br />

tufan inançlarıyla da birleşmiştir. Türk kültüründeki önemi yeryüzünün yeniden ilk başlangıçtaki<br />

sularla kaplı haline dönmesidir. Yenilenmenin sembolüdür fakat yenilenme bir çeşit devrim ile ortaya<br />

çıkmaktadır. Çünkü tufan ile eskimiş olan her şeyin sonu gelir ancak dönülen yer ise başlangıç yani<br />

öz’dür. Bu bağlamda yaşamın bir çember olduğu inancını benimseyen ilkel toplumların düşünce<br />

sisteminin en güzel örneğidir. Kötülük yüzünden kaos ortaya çıkar ancak sonradan yeniden<br />

dinginleşir. Hz. Nuh (Türklerde Nama adıyla bilinir) bir gemi yapar ve bütün canlılardan bir çift alarak<br />

taşkından korunur. Tufan olacağını "demir boynuzlu kök teke" önceden haber vermiştir. Bu teke yedi<br />

gün dünya çevresinde dolaşmış, acı acı melemiş, yedi gün deprem olmuş, yedi gün dağlardan ateş<br />

fışkırmıştır. Tufan şöyle Altay söylencelerinde anlatılır.<br />

Gök teke yedi gün yeryüzünü dolaştı ve bağırdı.<br />

Yedi gün zelzele oldu.<br />

Yedi gün dağlar ateş püskürdü.<br />

Yedi gün yağmur yağdı<br />

Yedi gün fırtına oldu ve dolu yağdı.<br />

Yedi gün kar yağdı.<br />

(Kaynak: Türk Söylence Sözlüğü, <strong>Deniz</strong> <strong>Karakurt</strong>)<br />

� Taşkın: (Taş). Taşmak fiilinden türemiştir. Ayrıca taşımak fiili ile kökensel bağlantısı da dikkate<br />

değer bir ayrıntıdır, çünkü büyük tufandan kurtulanlar gemi ile taşınmışlardır.<br />

(Bakınız: NAMA)<br />

TATAR HAN: Türklerin Atası.<br />

Bulca Han’ın oğludur. (Kaynak: Türk Söylence Sözlüğü, <strong>Deniz</strong> <strong>Karakurt</strong>)<br />

� Tatar: (Tat). At sürmek, hızlı gitmek anlamlarını içerisinde barındırır. Tatar sözcüğü aynı<br />

zamanda posta sürücüsü demektir.<br />

TATAY HAN: Kasırga Tanrısı.<br />

Eşdeğer: TATA HAN<br />

Kasırgalara, fırtınalara, tayfunlara ve burgaçlara sebep olur. Atı yıldırıma dönüşür. Uluğ Kayın’ın<br />

dibindeki Yaşam Suyu’na bekçilik yapar. 77 Kuzey Tanrısının temsilcisidir. Sembol rengi Kara’dır.<br />

(Kaynak: Türk Söylence Sözlüğü, <strong>Deniz</strong> <strong>Karakurt</strong>)<br />

� Tatay: (Tat). Tatar kelimesiyle aynı köktendir. At sürmek, hızlı gitmek anlamlarını içerisinde<br />

barındırır. Türkçe Tata, Tunguzca Tagta sözcükleri korkmak ve şaşırmak bildirir.<br />

TAYGA İYESİ: Tayga Ruhu.<br />

Altaylara özgü bir bitki örtüsü ve ova türü olan Tayga’nın koruyucu ruhudur. (Kaynak: Türk Söylence<br />

Sözlüğü, <strong>Deniz</strong> <strong>Karakurt</strong>)<br />

� Tayga: (Tay/Yay). Yayılmış yer, dışarıda bulunan alan anlamı vardır. Dağ sözcüğü ile de<br />

bağlantılı olduğu da söylenir. Yakut dilinde ormanlık arazi demektir.<br />

D e n i z K A R A K U R T <strong>TÜRK</strong> <strong>SÖYLENCE</strong> <strong>SÖZLÜĞÜ</strong>

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!