Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
S a y f a | 196<br />
bağlantılı olabilir ve bu konuda net bir şey söylemek mümkün değildir. Ünü tüm Ortadoğuya<br />
yayılmıştır. (Kaynak: Türk Söylence Sözlüğü, <strong>Deniz</strong> <strong>Karakurt</strong>)<br />
� Tammuz: (Tam/Dam). Sümerlerde Dumuzı veya Damuzı olarak yer alır ve anlamı güvenilir<br />
veya oğul demektir. Türkçe de Dam/Tam yani ahır ile bağlantılı bir anlam kazanmıştır.<br />
TANÇULPAN HANIM: Orman Tanrıçası.<br />
Orman Tanrısının kızı veya torunu olarak bilinir. Omzuna yeşil şal örter. Rüzgardan daha hafif bir<br />
elbisesi vardır ve tüm vücudu görünür. Başında çiçeklerden bir çelenk vardır. Neşeli bir genç kızdır.<br />
Şafak sökerken gezer ve Çolpan ile de akrabadır. Macarların şafak Tanrıçası Hajnal Anyácska’yı akla<br />
getirmektedir. (Kaynak: Türk Söylence Sözlüğü, <strong>Deniz</strong> <strong>Karakurt</strong>)<br />
� Tançulpan: Tan + Çolpan<br />
TANHA HAN: Kader Tanrısı.<br />
Kişioğlunun doğumundan itibaren onun kaderine hükmeder ve davranışlarını kayıt altına alır.<br />
(Kaynak: Türk Söylence Sözlüğü, <strong>Deniz</strong> <strong>Karakurt</strong>)<br />
� Tanha: (Dan/Tan). Şaşırmak, hayret etmek anlamları vardır. Tanımak (Moğolca Tanıh)<br />
fiilleriyle de ilgilidir. Eski Türkçe, Moğolca ve hatta Tunguz-Mançu dillerinde saymak,<br />
hesaplamak, bilmek, bilgi sahibi olmak anlamları içeren bir köktür.<br />
TANLA: Mucize.<br />
Eşdeğer: TANLAĞI<br />
Akıl almaz, mantıkla açıklanamayan olay. Örneğin; Hz. Muhammed’in ayı ortadan ikiye yarması.<br />
(Kaynak: Türk Söylence Sözlüğü, <strong>Deniz</strong> <strong>Karakurt</strong>)<br />
� Tanla: (Dan/Tan). Şaşırmak, hayret etmek anlamları vardır.<br />
(Eşanlam: TANSIK)<br />
TANRI: İlah.<br />
Eşdeğer: TENRİ, TENGRİ<br />
Moğolca: TENGİR, TENGER<br />
İnsanüstü ve insanlar üzerinde egemenliği olan varlık. Yaratıcı. Değişik Türk topluluklarında, Tangrı,<br />
Tengri, Tengere, Tangara, Tenegere, Tengir şeklinde kullanılır. Tarı, Teyri gibi söyleyişler de<br />
mevcuttur. İslamiyetle birlikte tek Tanrı’yı nitelemekte de kullanılmaya başlanmıştır. Ulu Teyri, Han<br />
Tengri gibi ifadeler sıklıkla geçer. Bazı Türk boylarında İyeler (koruyucu ruhlar) için de kullanılır; Su<br />
Teyrisi, Yer Teyrisi gibi. Aslında evrenin her yanındaki bu ruhlar bir bütündür ve birbirine bağlıdır.<br />
Verilen isimler bir sembolden ibarettir. İslam öncesi Tanrıcılık (Tengricilik) biçiminde sistematik bir<br />
yapıya sahip olarak tüm toplumsal hayata işlemiştir. İslamiyetle birlikte tek ve mutlak yaratıcı güç<br />
olarak ve başka hiçbir varlığa özgülenemeyecek ve paylaşılamayacak bir adla “Allah” sözcüğü kabul<br />
görmüştür. Türkler Tanrıların isimlerinin sonuna Toyun veya Batır sıfatlarını getirirken, Moğollar daha<br />
çok Sagan (Sagağan) “Beyaz”, Ulan (Ulağan) “Kızıl” sıfatını kullanırlar. İslamda Allah(c.c)’ın 99 isimi<br />
vardır. Türklerin kutsal rakamı olan 9 ile bağlantılı olduğu için Türklerde çok büyük ilgi görmüştür.<br />
Etrüsklerde Thanr adlı diğer tanrıların doğumunda rol oynayan üstün bir Tanrı vardır. Moğolların<br />
Hühe Münhe Tengeri, Türklerin ise Köke Möngke Tengri yani “Sonsuz Gök Tanrı” şeklindeki<br />
tanımlamaları Tanrı anlayışlarını özet olarak ortaya koymaktadır. Türklerdeki halk kültüründe önemli<br />
bir yer tutan Tanrılar zaten ayrıntılı olarak verilmiştir, ikinci derece denebilecek bazı Tanrılar ise<br />
şunlardır:<br />
D e n i z K A R A K U R T <strong>TÜRK</strong> <strong>SÖYLENCE</strong> <strong>SÖZLÜĞÜ</strong>
Change language