Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
-T-<br />
S a y f a | 195<br />
TALAY HAN: Okyanus Tanrısı.<br />
Eşdeğer: DALAY HAN<br />
Okyanuslar ve denizler onun sorumluluğundadır. 19 denizin birleştiği yerde yaşar. <strong>Deniz</strong>leri ve<br />
okyanusları yönetir. İçindeki canlıları korur. Yaşlı ve uzun beyaz bıyıkları olan bir adam<br />
görünümündedir. İstediği zaman devasa bir balık (balina) biçimine girebilir. <strong>Deniz</strong>lerin yükselip<br />
alçalmasına (gel-git) karar verir. Moğol Budizmi ile yakın ilişki içinde bulunan Tibet Budizminin<br />
(Lamaizm) manevi önderi olan kişilere verilen Dalai Blama (Dalay Lama) ünvanının ilk sözcüğü<br />
Moğolcadan Tibetçeye geçmiştir ve Okyanus anlamı taşır. Okyanus kadar engin bir bilgeliği ve şafkati<br />
anlatmak için kullanılır. (Kaynak: Türk Söylence Sözlüğü, <strong>Deniz</strong> <strong>Karakurt</strong>)<br />
� Talay: (Tal/Dal). Talmak, Dalmak fiilinden gelir. Enginlik, derinlik, sonsuzluk anlamları vardır.<br />
Talaz kelimesi dalga demektir. Taluy veya Daluy ise okyanus anlamına gelir.<br />
TAMAĞ: Cehennem.<br />
Eşdeğer: TAMU, TAMUK<br />
Moğolca: TAM<br />
Öldükten sonra suçluların cezalandırılmak üzere gittiği yer. İslam inancıyla birlikte geniş betimlemeler<br />
yapılmış ve nasıl bir yer olduğu hakkında değişik fikirler ileri sürülmüştür. Fakat tüm görüşlerdeki<br />
ortak nokta Ateş ile ilgili olduğudur. Hakaslarda Cehennemi yöneten Tamı Han adlı bir Tanrının<br />
varlığından söz edilir. (Kaynak: Türk Söylence Sözlüğü, <strong>Deniz</strong> <strong>Karakurt</strong>)<br />
� Tamağ: (Tam/Dam). Kapalı yer demektir. Karanlık anlamı vardır. Sanskritçe (Eski Hintçe)<br />
Tamas (karanlık) sözcüğü ile de bağlantılı olduğu söylenir. Moğolca ve Tunguzca Tama<br />
sözcüğü toplanmak, bir araya gelmek manaları içerir. Türkçede Tam kökü yakmak anlamı da<br />
taşır ve Tamız, Tamur gibi sözcükler bu anlamı ihtiva eder. Kuyu biçimindeki fırını ifade eden<br />
Arapça Tandır/Tandur sözcüğünün aslında Türkçede Tamdur biçimiyle zaten varolduğu ve<br />
benzeşim yoluyla dönüştüğü de bu bağlamda öne sürülebilir.<br />
(Karşıt: UÇMAĞ)<br />
(Bakınız: KAZIRGAN)<br />
TAMMUZ HAN: Bereket Tanrısı.<br />
Eşdeğer: TAMIZ (TAMUS, TAMMUS, TAMIS, DUMUZ, DUMIS) HAN<br />
Sümer kökenlidir. Türk coğrafyasının büyük kısmında adı yaz aylarından birisine verilir; Temmuz,<br />
Tamız, Tamıs gibi… Çoğu zaman Ahır hayvanlarının ve/veya Çobanların ya da kırsal hayatın, ekinlerin<br />
ve hasadın koruyucusu olarak görülür. Damızlık sözcüğü, Damız (ahır) sözcüğüyle olduğu kadar bu<br />
isimle de bağlantılıdır ve Tamız Han için ayrılan hayvan demektir. Sümer mitolojisinde çoban<br />
görünümlü olarak betimlenir. Sümerce adı Dumuzi, 12 Hayvanlı takvimde de yer alan Domuz ile<br />
D e n i z K A R A K U R T <strong>TÜRK</strong> <strong>SÖYLENCE</strong> <strong>SÖZLÜĞÜ</strong>
Change language