Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
S a y f a | 192<br />
ŞAŞTI ATA: Söylencesel Evliya.<br />
Destanlarda adına rastlanır. Nogayların atası sayılır. (Kaynak: Türk Söylence Sözlüğü, <strong>Deniz</strong> <strong>Karakurt</strong>)<br />
� Şaştı: (Şaş). Hayret etmek anlamı bulunur. Şaşırmak fiili ile akrabadır.<br />
ŞEŞE: Haydut Kuş.<br />
Geceleri bilinmezlik aleminden gelip erkek çocukları vurarak öldürür veya kaçırır. Girdiği evdeki çocuk<br />
ölür. Kırkı çıkmamış çocuğun üzerinden geçtiğinde bebek kapkara kesilip ölür. Altı aylık olmamış<br />
çocuğu ise gagalarıyla öldürür. Çocuklara boğazlarından vurur. Onu yakalayan kişi Şeşe Anası veya<br />
Şeşe Atası olur. Böylece diğer Şeşe Kuşlarının zarar verdiği çocukları iyileştirebilir. Yarasa, Şeşe Kuşu<br />
olarak bilinir ve ondan sakınılır. Ondan korunmak için dış kapının üzerine öldürülmüş Yarasa asılır,<br />
Yarasa Kanadı ile hamile kadına su verilir. Yarasayı öldüren kimse Şeşe Anası olarak bilinir. (Kaynak:<br />
Türk Söylence Sözlüğü, <strong>Deniz</strong> <strong>Karakurt</strong>)<br />
� Şeşe: (Şeş/Çeş). Eski Türkçede Soca/Soyav/Sücö (Moğolca Sojo/Soco), Tunguzcada Süce<br />
sözcükleri iğne, gaga, boynuz gibi anlamlara gelir. Süke ve Şüke sözcükleri ise keskin aletleri<br />
ifade etmekte kullanılır.<br />
ŞİMİLTEY HANIM: Yeraltı Tanrıçası.<br />
Eşdeğer: ŞEBELDEY (SİBİLDEY) HANIM<br />
Cehennem ve yeraltındaki tüm olağandışı varlıklar onun hükmü altındadır. Yer altı alemiyle bağlantılı<br />
olan tüm kadın şamanlara önderlik eder. Çok uzun bakır bir gagası vardır. İstediğinde bulutların<br />
arkasına uçabilir. Altay efsanelerine göre yeraltının sahibi, yer altı alemine bağlı tüm kadın şamanların<br />
lideridir. Ölüp dirilmeler halindeki zaman döngüsünü evrenin düzenini simgeler. (Kaynak: Türk<br />
Söylence Sözlüğü, <strong>Deniz</strong> <strong>Karakurt</strong>)<br />
� Şimiltey: (Şim/Çim). Moğolca Şim sözcüğü herhangi bir şeyin özünü, Şime ise gürültüyü ifade<br />
eder. Kelimenin sonundaki -tay/-tey ekinden toplayıcılık, kapsayıcılık yönü olduğu da<br />
anlaşılmaktadır.<br />
ŞINGAY HAN: Kargaşa Tanrısı.<br />
Eşdeğer: ÇINGAY (ŞINAY) HAN<br />
Yeryüzünde kargaşa çıkarır. Karışıklığa sebebiyet verir. Erlik Han’ın oğludur. Her yeri alt üst eden<br />
olarak tanımlanır. (Kaynak: Türk Söylence Sözlüğü, <strong>Deniz</strong> <strong>Karakurt</strong>)<br />
� Şıngay: (Şın/Çın). Çıngar (gürültü) kelimesiyle aynı kökten gelir. Çın gerçeklik anlamı da taşır.<br />
ŞUBAR: Söylencesel At.<br />
Eşdeğer: ÇUBAR<br />
Bayşubar veya Kökşubar olarak da bilinir. Alpamış Han’ın atıdır. Sıradışı özellikleri vardır. Türk<br />
söylencelerindeki olağanüstü atların özelliklerinin tamamını taşır. Uçabilir, konuşur, sahibini önceden<br />
uyarır, yaralıyken yalnız bırakmaz, bir aylık yolu bir günde gider, sahibinin ne durumda olduğunu<br />
hissederek ona göre davranır. Altın yeleli, gümüş üzengili, kuyruğu dokuz örgülü, dokuz kolanlı olarak<br />
betimlenir. Atası sudan çıkmadır. Çok renkli. Üstünde küçük lekecikler şeklinde yuvarlak noktalar<br />
bulunan eşyaya yapıta, hayvana "çubar" denir. Çilli insanlara şaka olsun diye söylenir. (Kaynak:<br />
Türk Söylence Sözlüğü, <strong>Deniz</strong> <strong>Karakurt</strong>)<br />
� Şubar: (Çap/Çup/Şub). Hızlı gitmek anlamı içerir. Çapmak (hızlı gitmek, at sürmek) fiili ile aynı<br />
kökten gelir. Türkçe Çubar, Moğolca Çabdar, Buryatça Sabıdar sözcüğü boz renk ifade eder.<br />
D e n i z K A R A K U R T <strong>TÜRK</strong> <strong>SÖYLENCE</strong> <strong>SÖZLÜĞÜ</strong>
Change language