You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
S a y f a | 184<br />
(Ağcakışla) Bucağının kuruluş söylentisinde Ağca Bey adlı bir kişinin Ağ Kayalar (Ağca<br />
Dağlar) çevresinde nasıl yerleştiği, bu dağların kendisini nasıl çektiği, daha sonra kızının<br />
aşığına kavuşmak için çabalarken bu kayalardan aşağıya nasıl düştüğü anlatılır. Bu olayın<br />
gerçek bir olayla bağlantısı olma ihtimali olduğu kadar genel motiflerden kurulmuş olması<br />
da muhtemeldir. Fakat arka fonda daima geleneksel unsurlar söylentinin içine işlemiştir.<br />
(Kaynak: Türk Söylence Sözlüğü, <strong>Deniz</strong> <strong>Karakurt</strong>)<br />
� Söylenti: (Söy/Söz). Konuşmak, anlatmak, söz vermek, kelime anlamları içeren kökten<br />
türemiştir.<br />
SU ANA: Su Tanrıça.<br />
Eşdeğer: SUV (SUB, SUĞ, SIV, SİV, HIV) ENE<br />
Moğolca: US (OSUN, USAN, UHAN) ECE<br />
Su Ata’nın karısı olduğu söylenir. Su Ata ve Su İyesi’nden farklı olarak kıyıya çıkmayı çok sever. Uzun<br />
kara (bazen sarı) saçları neredeyse yere değmektedir. Göğüsleri iri, gözleri kaşsız, siyah ve iridir. Hatta<br />
gözlerinin pörtlek olduğu bile söylenir. Teni kızılımsıdır. Genelde su kenarında, iskelede, saçlarını altın<br />
(gümüş) tarağı ile taradığı zaman gözükür. İnsanlardan korkup kendini suya atar. Altın (gümüş)<br />
tarağını da su kenarında unutabilir, ancak onu çalan insanları ise asla rahat bırakmaz. Su Anası’na<br />
benzer bir yaratık Tatarlara komşu olan Mordva halkının inançlarında da vardır ve onun adı<br />
Vedyava’dır. Tatar mitolojisinde Su Atası, Su İyesi ve Su Anası bazen tek bir yaratığa verilen çeşitli<br />
adlar olarak da görülmektedir. (Kaynak: Türk Söylence Sözlüğü, <strong>Deniz</strong> <strong>Karakurt</strong>)<br />
� Su: (Su/Suv/Sub). Normal şartlarda sıvı durumda bulunan, içilebilen akışkan madde. Su<br />
mecazen yaradılış ve huy anlamı da içerir. “Bu adamın suyuna git,” sözünde olduğu gibi.<br />
SU ATA: Su Tanrı.<br />
Eşdeğer: SUV (SUB, SUĞ, SIV, SİV, HIV) EDE<br />
Moğolca: US (OSUN, USAN, UHAN) ECEGE<br />
Genelde nehirlerin, göllerin, sazlıkların en derin köşesinde yaşar. Kıyıya çıkmayı sevmez ve insanların<br />
gözüne de görünmezmiş. Kendisini huzursuz eden insanları hiç sevmez. Irmağın en derin yerlerine<br />
giren insanlara kızarak onları dibe çeker. Bu yüzden eskiden suda boğulup ölen insanlar hakkında “Su<br />
Atası aldı” derlermiş. Suyu pisleten insanlardan ve o insanların yaşadığı köylerden nefret eder. Sakin<br />
bir günde birden nehrin veya gölün dalgalanması, bağlağıların (barajların), büğetlerin (bentlerin) veya<br />
su değirmenlerinin yıkılması kızgınlığının işaretleridir. Onu hoşnut etmek için bütün bir ekmeği pişirip<br />
suya bırakırlar. Bazı yörelerde günümüze dek korunan bir gelenek vardır. Yeni evlenen kızları gelin<br />
geldiği köyün suyunda yaşayan Su Atası’na tanıtmak amacıyla suya atarlar. Gelinlerin suya atılma<br />
göreneğinin asıl sebebinin unutularak devam edildiği köylerde vardır. Usan Han ile eşdeğer oldu ileri<br />
sürülür. (Kaynak: Türk Söylence Sözlüğü, <strong>Deniz</strong> <strong>Karakurt</strong>)<br />
� Su: (Su). Normal şartlarda sıvı durumda bulunan, içilebilen akışkan madde. Su mecazen<br />
yaradılış ve huy anlamı da içerir. “Bu adamın suyuna git,” sözünde olduğu gibi.<br />
SU İYESİ: Su Ruhu.<br />
Eşdeğer: SUV (SUB, SUĞ, SIV, SİV, HIV) ISI<br />
Moğolca: US (OSUN, USAN, UHAN) EZEN<br />
Suyun koruyucu ruhu. Her suyun bir İyesi vardır. Hepsi sularda yaşarlar. İnsanlara zarar vermezler.<br />
Cisimsiz varlıklardır. Ak giysiler giyinirler. Suları korurlar. Kuş ve yılan kılığına girebilirler. Yaşadıkları<br />
suyun derinliklerindeki büyük bir kayanın altında bulunan geçitten girilen bir sarayda yaşarlar. Bazıları<br />
D e n i z K A R A K U R T <strong>TÜRK</strong> <strong>SÖYLENCE</strong> <strong>SÖZLÜĞÜ</strong>
Change language