18.01.2013 Views

TÜRK SÖYLENCE SÖZLÜĞÜ Deniz Karakurt

TÜRK SÖYLENCE SÖZLÜĞÜ Deniz Karakurt

TÜRK SÖYLENCE SÖZLÜĞÜ Deniz Karakurt

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

S a y f a | 181<br />

SIRMA HANIM: Söylencesel Kadın.<br />

Güzel kadın motifini simgeler. Kırk kız dilberi vardır yanında. Boyu Uzun Burla Hatun ve Saçı Uzun<br />

Sırma Hatun şeklinde başka bir karakterle birlikte söylencelerde adı geçer. Güzel kadın anlayışı Türk<br />

söylencelerinde şöyle ifade edilir: Rüzgarda saz gibi sallanan, ipek saçlı, samur saçlı, saçı üç örgülü,<br />

saçları belik belik, al yanaklı, su gibi duru yüzlü, kuğu gibi uzun boyunlu, ince belli, selvi<br />

boylu…(Kaynak: Türk Söylence Sözlüğü, <strong>Deniz</strong> <strong>Karakurt</strong>)<br />

� Sırma: (Sır).Yaldızlı gümüş tel demektir. Sır cam anlamına gelir.<br />

(Bakınız: BURLA HANIM)<br />

SİMGE: Sembol.<br />

Mitolojinin vazgeçilmez unsurları simgelerdir. En önemli simgeler sayılar, renkler, hayvanlar olarak<br />

ele alınabilir.<br />

Sayılar: Türk kültüründe değişik sayılara çok fazla ve çeşitli anlamlar yüklemek yerine, birkaç rakam<br />

veya sayı dizisi üzerinde odaklanılmıştır.<br />

- Türkler’de kutsal rakam Dokuzdur. Dokuz boyları vardır. 9, 19, 90, 99, 900 şeklinde bir<br />

sıralama önem kazanır. Türkler Tanrıyı/Göğü dokuz defa selamlarlar. Türklerin yer altı<br />

Tanrıları dokuz tanedir. İslam dininde Allah(c.c)’ın 99 ismi olduğu anlayışı bu yaklaşımla<br />

büyük bir uyum göstermiştir.<br />

- Moğollarada ise Sekiz rakamı kutsaldır ve sekiz boyları vardır. 8, 18, 80, 88, 800 şeklinde<br />

bir sıralamaya önem verirler. Moğollar Tanrıyı/Göğü sekiz defa selamlarlar. Moğolların<br />

yer altı tanrıları sekiz tanedir. Yaşam Ağacının sekiz gölgesi vardır. Sargay Han’ın kendisine<br />

bağlı 88 Tanrısı vardır.<br />

- Yedi rakamı İslamiyet’in kutsal rakamıdır. İslamın etkisiyle Türk kültürüne gelmiş ve<br />

kutsallaşmıştır. Bu nedenle 7, 17, 70, 77, 700 şeklindeki bir sıralama da zaman zaman ön<br />

plana çıkmıştır. İslam inancında gök 7 katlıdır. Örneğin Türkiye Cumhuriyetinin<br />

Cumhurbaşkanlığı sancağında yer alan fors simgesinde 16 eski devleti simgeleyen küçük<br />

ve ortadaki büyük yıldızla (güneşle) birlikte toplam 17 yıldız vardır.<br />

- Moğollarda güneyde 99, kuzeyde 77 tanrı vardır. Ayrıca batıda 55, doğuda 44 Tanrı<br />

olduğu kabul edilir.<br />

Renkler: Türk kültüründe renkler değişik içeriklerle bağlantılandırılmıştır. Yönler, çadırlar, başörtüleri<br />

hep değişik renklerle ilişkili olarak görülmüştür. Çadırlar ve başörtüleri farklı renklerde farklı<br />

anlamlara gelir. Ala veya Alaca kavramı karışık renkleri fade ettiği gibi kötü alışkanlığı olan insanları,<br />

kötü huyları ve kötü hastalıkları da anlatmak için mecazen kullanılır. Başlıca renkler şöyle sıralanabilir:<br />

KARA: Siyah AK/AKÇA: Beyaz AL/ALKA: Kırmızı<br />

SARA/SURA: Sarı KULA: Kahverengi KUBA: Açık Sarı<br />

ŞARGIL: Turuncu YAŞIL/YEŞİL: Yeşil KIZIL: Koyu Kırmızı<br />

KOVAK/KEVEK: Lacivert KÖKÇEK/GÖKÇEK: Mavi GÖVEK/GÖĞEK: Haki<br />

GÖVEM/GÜVEM: Macenta GÖVEL/GÖĞEL: Zeytuni GÖĞEZ/GÜVEZ: Mor<br />

KONUR: Kestane SANKUR: Turkuaz, Cıyan KALTUR: Koyu Kahverengi<br />

BUVALDUR: Eflatun ÇEKÜR: Ela ÇALAYGAN: Gri<br />

ÇOYAN: Bronz YAGAN: Pembe HÜREN/KÜREN: Bordo<br />

BORO: Açık Gri HORO: Koyu Gri ÇAL: Gümüşi<br />

KIR: Kirli Beyaz BOZ: Külrengi SUR: Kurşuni<br />

D e n i z K A R A K U R T <strong>TÜRK</strong> <strong>SÖYLENCE</strong> <strong>SÖZLÜĞÜ</strong>

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!