18.01.2013 Views

TÜRK SÖYLENCE SÖZLÜĞÜ Deniz Karakurt

TÜRK SÖYLENCE SÖZLÜĞÜ Deniz Karakurt

TÜRK SÖYLENCE SÖZLÜĞÜ Deniz Karakurt

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

- Hz. Yusuf: Yorumcuların.<br />

(Kaynak: Türk Söylence Sözlüğü, <strong>Deniz</strong> <strong>Karakurt</strong>)<br />

S a y f a | 179<br />

� Savacı: (Sab/Sav). Sava; haber, mesaj demektir. Sav kökü Türkçede haber, iddia, fikir, görüş<br />

anlamları taşır.<br />

(Bakınız: YALVAÇ)<br />

SAYA: Bereket Töreni.<br />

Hayvancılıkla uğraşan toplumların bereketi artırmak için düzenledikleri bir törendir. Oyunu yürüten<br />

kişiye Sayacı denir. Koyunlar doğurmaya başladığında çobanlar köy köy ev ev gezip saya toplarlar.<br />

Sayacılar keçi derisine bürünürler. Saya adı verilen goşalar (maniler) okurlar. Saya Han ile ilişkili bir<br />

törendir. Ayrıca otlak, mera gibi anlamları da bulunur. (Kaynak: Türk Söylence Sözlüğü, <strong>Deniz</strong><br />

<strong>Karakurt</strong>)<br />

� Saya: (Say). Saymak, hesaplamak, saygınlık anlamları vardır. Haber içeriğine de sahiptir.<br />

(Bakınız: SAYA HAN)<br />

SAYA HAN: Sürü Tanrısı.<br />

Eşdeğer: ÇAYA (TAYA) HAN<br />

Moğolca: ZAYA (YAYA) HAN<br />

Sürüyü her tür beladan ve kötülükten korur. Mal ve büyükbaş hayvanları kollayıp, gözetir. Bu tanrıya<br />

bağlı Zayaçılar (Zayagçılar / Çayaçılar / Çayakçılar / Tayaçılar) adlı ruhlar bulunur ve yeryüzüne<br />

bereket götürür. Altaylılar ve Yakutlar (bu gün bile) kurban olarak kestikleri atın derisini uzun bir sırığa<br />

geçirip tıpkı at şekline sokarak asarlar. Bu kurban törenine Tayılga/Hayılga<br />

(Tayıg/Tayığ/Tayalga/Taylagan) adı verilir. Töreni yöneten yaşlıy ise Tayığçı denir. (Kaynak: Türk<br />

Söylence Sözlüğü, <strong>Deniz</strong> <strong>Karakurt</strong>)<br />

� Saya: (Say/Tay). Gölge, koruma, yaratma anlamlarını taşır. Saymak, hesaplamak, saygınlık<br />

anlamları da vardır. Haber içeriğine de sahiptir. Tibet dilinde Saya sözcüğü milyon sayısını<br />

ifade etmekte kullanılır. Moğolcada ise hemen, şimdi, şu anda demektir. Tayı/Dayı anayanlı<br />

ancak erkek görünümlü bir soy anlayışının da yansımasıdır. Dayı (annenin erkek kardeşi)<br />

sözcüğü ile bu bağlamda ilişkilidir.<br />

(Bakınız: SAYA)<br />

SAZAKAN: Kasırga Cini.<br />

Yaz mevsiminde bulutların arasında dolaşır. Baharda yağmurdan önce ortaya çıkar. Ejderhaya<br />

benzeyen kocaman bir varlıktır. Budaklı boynuzları vardır. Hiç beklenmedik bir kar fırtınası ve tipi<br />

bastırırsa veya aniden sağanak yağmur başlarsa “Sazakan Oynuyor” denilir. Yağmuru güçlendirir,<br />

şimşeğin daha şiddetli çakmasına neden olur. Çok fazla oynarsa ağaçlar kökünden sökülür, evler<br />

yıkılır. Sonra yerin altına girip kaybolur. Girdiği yerde derin bir çukur oluşur.<br />

� Sazakan: (Say/Saz/Yaz). Çakmak ve yaymak fiilleri ile bağlantılıdır.<br />

SEHEN HAN: Bilgelik Tanrısı.<br />

Moğolca: SEHEN HAN<br />

Bilgeliği ve öğreticiliği temsil eder. İnsanlara öğütler verir ve geçmişte yaşanan olayları anlatır.<br />

(Kaynak: Türk Söylence Sözlüğü, <strong>Deniz</strong> <strong>Karakurt</strong>)<br />

D e n i z K A R A K U R T <strong>TÜRK</strong> <strong>SÖYLENCE</strong> <strong>SÖZLÜĞÜ</strong>

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!