18.01.2013 Views

TÜRK SÖYLENCE SÖZLÜĞÜ Deniz Karakurt

TÜRK SÖYLENCE SÖZLÜĞÜ Deniz Karakurt

TÜRK SÖYLENCE SÖZLÜĞÜ Deniz Karakurt

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

S a y f a | 170<br />

2. Bir şeyin temel içeriği, esası. Merkezinde yer alan unsuru. (Kaynak: Türk Söylence Sözlüğü, <strong>Deniz</strong><br />

<strong>Karakurt</strong>)<br />

� Ös: (Ös/Öz). Öz demektir. Bir varlığın içeriği, temel niteliğidir. Ösmek fiili, yükselmek, yukarı<br />

çıkmak anlamına gelir. Gerçeklik anlamı da bulunur.<br />

ÖT HAN: Zaman Tanrısı.<br />

Eşdeğer: ÖĞÖT HAN<br />

Zamanın akışından sorumludur. Zamanın akışını bazen hızlandırır, bazen yavaşlatır. Kültigin<br />

anıtlarında şu muhteşem ifade yer almaktadır.<br />

“Öd tengri aysar, kişi oglı kop ölgeli törimiş.”<br />

Talat Tekin’e göre “Zaman tanrısı öyle buyurunca insanoğlu hep ölümlü yaratılmış," anlamına<br />

gelmektedir. Muharrem Ergin ise "Zamanı tanrı yaşar, insanoğlu hep ölümlü yaratılmış," Şeklinde<br />

çevirmektedir. Gündüz ve gece, ak ve kara iki ip yumağıdır. Bu yumakların sarılmasından sorumlu<br />

yardımcıları vardır. Yumaklar hızlı sarılırsa zaman hızlı geçer. Yavaş sarılırsa, zaman da yavaşlar.<br />

Türklerde zaman ölçmeye yarayan asygıta, güneş saati kavramıyla ve gün sözcüğüyle ilgili olarak<br />

Güngen denilmiştir. Yine zamanı ölçmek anlamına gelen Ötçek/Ödçek sözcüğü de saat (zaman ölçme<br />

aracı) demektir ve bu Tanrının adıyla bağlantılıdır. Zaman ölçü birimleri aşağıdaki gibidir.<br />

- Oğ: An.<br />

- Oğur: Saat.<br />

- Oğrak: Dakika.<br />

- Oğurdak: Saniye.<br />

- Oğurçak: Salise.<br />

Türkler günü farklı zaman dilimlerine bölmüşlerdir.<br />

GÜN<br />

Oğur Öyün Türkçe-1 Türkçe-2 Bölüm<br />

06.00 Sabah ERTE/İRTE KÜNE TAN (GÜNDÜZ)<br />

Kuşluk BİRİNDİ (BİRİNÇ) KALKSI KÜŞ<br />

12.00 Öğle ÖĞLE/ÖVLE TÜŞ<br />

KÜN<br />

İkindi İKİNDİ (İKİNÇ) SÜŞ<br />

18.00 Akşam BİTE/PİTE TÜNE ÜŞ/ÖŞ (DÜNDÜZ)<br />

Yatsı ÜÇÜNDÜ (ÜÇÜNÇ) YATSI SÖN<br />

24.00 Leyl GECE/KEÇE<br />

TÜN<br />

Teheccüd DÖRDÜNDÜ (DÖRTÜNÇ)<br />

� Yönler: GÜNEY, TÜNEY, DOĞU, BATU (Güneşin durumuyla bağlantılı olarak.)<br />

� Gün, ÇAK adı verilen 12 bölüme ayrılmıştır. (1 ÇAK = 2 Saat)<br />

� Her Çak ise KEH adı verilen sekiz parçadan oluşur.<br />

(Kaynak: Türk Söylence Sözlüğü, <strong>Deniz</strong> <strong>Karakurt</strong>)<br />

� Öt: (Öt/Öd). Zaman demektir. Ödemek, ödünç kelimeleri bu kökle ilgilidir. Moğolca Ötlöh<br />

(Eski Moğolca) Ötel yaşlanmak demektir ve bu fiil zamanın geçişiyle alakalıdır. Öte ise yaşlı<br />

adam demektir.<br />

D e n i z K A R A K U R T <strong>TÜRK</strong> <strong>SÖYLENCE</strong> <strong>SÖZLÜĞÜ</strong>

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!