18.01.2013 Views

TÜRK SÖYLENCE SÖZLÜĞÜ Deniz Karakurt

TÜRK SÖYLENCE SÖZLÜĞÜ Deniz Karakurt

TÜRK SÖYLENCE SÖZLÜĞÜ Deniz Karakurt

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

S a y f a | 168<br />

Alacahöyük ve Yazılıkaya’da ki kabartmalarda, yine çift başlı kartal görülür. Anadolu’da durum böyle<br />

iken; Orta Asya’da şamanizm’e göre yer ile göğün arasındaki çelik kapıyı kartal tutar. İnsanlara<br />

gökyüzü ve yeryüzü yolculuklarında; refaket eden varlıklar, kuş şeklindedir. Kartal kuşlar arasında,<br />

ululuk ve yükseklik timsalidir. Bu yüzden; Türkler; kılıç kabzalarında, çift başlı kartal figürü<br />

kullanmışlardır. Günümüzde Türk Polis teşkilatının armasında yer alır. (Kaynak: Türk Söylence<br />

Sözlüğü, <strong>Deniz</strong> <strong>Karakurt</strong>)<br />

� Öksökö: Ök “Ana, Yaratıcı” + Sökö “Söken” veya Sük/Sök “Kemik, Soy”. Moğolca Ögsöh<br />

sözcüğü tırmanmak ve yükseğe çıkmak anlamları taşır.<br />

ÖLÜM: Vefat.<br />

Eşdeğer: ÜLİM<br />

Bir varlığın canlılığını yitirmesi. Ruhun, bulunduğu bedeni dönmemek üzere terketmesi şeklinde<br />

açıklanır. Türklerde ruhun insan bedenini uyku halindeyken ya da hastayken de terkettiği<br />

düşünülürdü. Eski Türkler ölümün bir son olmadığına, ölümden sonra yaşama ve ahirete inanırlardı.<br />

Sonbahar ise doğanın ölümü demektir. Ölüm bilinmezlik ve gizemdir. Öteki dünya insan zihnini daima<br />

meşgul eden soru işaretleri içerir. Türklerde ölümle ilgili pek çok gelenek vardır. Örneğin ölen birinin<br />

ardından yas tutulurken, ölünün kıyafetleri ortaya yığılır ve fakir fukara bunlardan istediğini alır. Bu<br />

kıyafet yığınına soyha adı verilir. (Kaynak: Türk Söylence Sözlüğü, <strong>Deniz</strong> <strong>Karakurt</strong>)<br />

� Ölüm: (Öl/Ül). Cansızlık anlamı içerir. Herhangi bir varlıkta canlılığın sona ermesi demektir.<br />

ÖREK: Zombi.<br />

İnsanların öldürüldüğü ya da insan kanının akıtıldığı yerde ortaya çıktığı söylenir. Daha çok, öldürülen<br />

insanların mezarı üstünde rastlanır. Örek insanlara zarar vermez, ancak onun gezindiği görülür ya da<br />

acıklı seslerle inlediği işitilir. Bu açıdan hortlaktan farklıdır, çünkü hortlak insanlara zarar verebilir.<br />

Öldürülmüş insanların ruhu huzur bulamaz ve katilin ya kapısını çalar ya da penceresini tıklar. Katil be<br />

nedenle aklını yitirebilir. Uzun boylu ve zayıf olup, kefenini çıkarmadan sadece yüzünü açar.<br />

Macarcadaki Ördög ile ilgilidir. İnsan öldürmenin eninde sonunda cezasız kalmayacağını<br />

anlatmaktadır. (Kaynak: Türk Söylence Sözlüğü, <strong>Deniz</strong> <strong>Karakurt</strong>)<br />

� Örek: (Ör). Başıboşluk anlamı vardır. Başıboş gezen hayvan sürülerine de Örek denir. Yün<br />

eğirme aracına da Öreke denir ki, sivriliği ile alakalı olabilir.<br />

(Bakınız: HORTLAK)<br />

ÖREN İYESİ: Harabe Ruhu.<br />

Eşdeğer: ÜREN ISI<br />

Eşanlam: 1. PEG 2. ÇALDIBAR İyeleri<br />

Harabenin koruyucu ruhu. Uygarlığın bozulma sınırları olarak görülür. Ölümle iç içedir. Korkulan<br />

yerlerdir. Sabaha kadar bilinmeyen ışıklar yanar ve müzik sesleri gelir. (Kaynak: Türk Söylence<br />

Sözlüğü, <strong>Deniz</strong> <strong>Karakurt</strong>)<br />

� Ören: (Ör). Eski yapı veya kent kalıntısı, virane, harabe.<br />

D e n i z K A R A K U R T <strong>TÜRK</strong> <strong>SÖYLENCE</strong> <strong>SÖZLÜĞÜ</strong>

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!