18.01.2013 Views

TÜRK SÖYLENCE SÖZLÜĞÜ Deniz Karakurt

TÜRK SÖYLENCE SÖZLÜĞÜ Deniz Karakurt

TÜRK SÖYLENCE SÖZLÜĞÜ Deniz Karakurt

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

-N-<br />

S a y f a | 154<br />

NAMA: Nuh Peygamber.<br />

Hz. Huh veya benzer özellikler taşıyan bir kişi. Özellikle kuşlarla olan öykü çok özgündür. Sular<br />

çekilmeye, denizler alçalmaya başlayıp gemisi bir dağa oturduğunda ilk önce bir kuzgunu pencereden<br />

serbest bırakır ama geri dönmez. İkinci gün alakargayı dışarıya gönderirler, gelmeyince üçüncü gün<br />

saksağanı salar fakat o da geri gelmez. Dördüncü günün akşamında güvercini uçurur pencereden;<br />

hava kararmadan ağzında bir zeytin dalıyla gemiye girince, Nama bu kuşu kutlu kılması için Tanrı’ya<br />

yakarır. O günden sonra güvercinler insanların evlerine girdi, ulak olarak haberlerini götürdü getirdi.<br />

Kuzgunun ve alakargayla saksağanın ne yaptıklarını sorduğunda; birinin ölmüş hayvanların leşlerini<br />

yediğini, diğerinin sağa sola birikmiş çöpleri karıştırdığını ötekinin de su yüzüne çıkan malları çaldığını<br />

öğrendi güvercinden Nama. O üçüne kargışta bulunarak, güvercine ise alkıyarak, o anda ne<br />

yapıyorlarsa Dünya durdukça aynı şeyi yapmalarını diledi; kuzgunlar leş yemeye, alakargalar çöp<br />

karıştırmaya ve saksağanlar da hırsızlığa mahkûm edildiler. Güvercin ise insanlara habercilik yapmaya,<br />

evlerde yaşamaya hak kazanmıştı. O yüzden o günden beri de öyle yapar dururlardı. Güvercin’in tüm<br />

Dünyada pek çok toplumda Talih ile ilgili sayılması belki de bu nedenledir. Hz. Nuh insanların ikinci<br />

atası kabul edilir. Çünkü Büyük Tufan’dan sonra insanlar onun soyundan türemiştir. Yeryüzünde<br />

benzer biçimlerde varolan tufan söylencelerinin başkişisi olarak Hristiyanlık ve İslamiyetin de<br />

yayılması sonucu hemen her kültürde bilinmektedir. (Kaynak: Türk Söylence Sözlüğü, <strong>Deniz</strong> <strong>Karakurt</strong>)<br />

� Nama: (Nam/Yam). Yapmak ve yaymak fiili ile bağlantılı görünmektedir. Eski Altay dilinde<br />

Nemeh, Moğolca Nımayan, Mançu ve Tunguz dillerinde Namı, Buryatça Nama, Eski Türkçe<br />

Yıma/Cıma/Imya/Ima/İme sözcükleri Geyik anlamına gelir ve Türk kültüründe Geyik kutsal<br />

sayılıp, su ve deniz ile ilişkilendirilir. Eski Moğolcada Nam/Namug (günümüzde Namag), Tibet<br />

dilinde Nem sözcükleri de dalga ve bataklık anlamlarını da içerirler.<br />

NAYMAN ANA: Söylence Kişisi.<br />

Mankurt destanında oğlunu kurtarmaya çalışırken ölen kadın. Mankurt haline dönüşen oğlu<br />

tarafından öldürülmüştür. Ruhu Dönenbey (Dönenbay) adlı bir kuşa dönüşmüştür. Mezarı kutsallık<br />

kazanmıştır. Naymanlar adlı bir Türk-Moğol boyu ile ilişkilidir. Moğolların sekiz boyunun anası sayılır.<br />

(Kaynak: Türk Söylence Sözlüğü, <strong>Deniz</strong> <strong>Karakurt</strong>)<br />

� Nayman: (Nay/Yay). Yayan, doğuran demektir. Moğolca sekiz rakamı ile ilişkilidir.<br />

NEME: Cin.<br />

İyi veya kötü Ruh. Soyut varlık. Karaneme adlı bir türü çok tehlikeli olarak görülür.<br />

- Aru Neme: İyicil Cinler.<br />

- Kara Neme: Kötücül Cinler.<br />

(Kaynak: Türk Söylence Sözlüğü, <strong>Deniz</strong> <strong>Karakurt</strong>)<br />

D e n i z K A R A K U R T <strong>TÜRK</strong> <strong>SÖYLENCE</strong> <strong>SÖZLÜĞÜ</strong>

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!