You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
S a y f a | 152<br />
� Merde: (Mer/Ber). Bilgelik ve deha anlamları içeren bir köktür. Mergen sözcüğü ile aynı<br />
kökten gelir.<br />
MERGEN HAN: Akıl Tanrısı.<br />
Eşdeğer: PERGEN (MEREGEN) HAN<br />
Herşeyi bilir. Aklı ve zekayı temsil eder. Göğün yedinci katında oturur. Bilgelik sahibidir. Herşeyi bildiği<br />
için her şeye gücü yeter. Oku ve yayı vardır. Bilgeliğiyle attığı ok hedefini şaşırmaz. İnsanlara bilgelik<br />
verir. Bilimi ve felsefeyi simgeler. (Kaynak: Türk Söylence Sözlüğü, <strong>Deniz</strong> <strong>Karakurt</strong>)<br />
� Mergen: (Ber/Per/Mer). Okçu, Nişancı, Kahraman demektir. Moğolcada bilge, deha demektir.<br />
Mançu dilinde de birebir aynı biçimde Mergen olarak yer alır.<br />
MILAHSIN HANIM: Hayvan Tanrıçası.<br />
Eşdeğer: MALAHSIN HANIM<br />
Ahır hayvanlarını korur. Türk ve Moğol kültüründe ahır hayvanları toplumsal yaşamın<br />
sürdürülmesindeki en önemli unsurdur. Ahır hayvanları büyükbaş ve küçükbaş olarak ikiye ayrılır.<br />
Buna göre de bu hayvanları güden kişilere farklı adlar verilir.<br />
- Güder: Çoban<br />
- Sığırtmaç: Sığır Çobanı<br />
- Tavartmaç: Koyun Çobanı<br />
(Kaynak: Türk Söylence Sözlüğü, <strong>Deniz</strong> <strong>Karakurt</strong>)<br />
� Mılahsın: (Mal). Büyükbaş hayvan anlamı taşır. Arapça eşya, ürün anlamına gelen Mal ile<br />
hiçbir ilgisi yoktur.<br />
MISTAN: Cadı.<br />
Eşdeğer: MASTAN, MUSTAN, MİSTEN<br />
Çirkin suratlı yaşlı bir kadındır. İnasanların kanını emer veya kaçırıp yer. Mastan (Mıstan) Kempir adlı<br />
bir dev anasından bahsedilir, dev cadı olarak analamak mümkündür. (Kaynak: Türk Söylence Sözlüğü,<br />
<strong>Deniz</strong> <strong>Karakurt</strong>)<br />
� Mıstan: (Mas/Bas). Basmak, bastırmak fiili ile bağlantılı olması muhtemeldir.<br />
(Bakınız, Benzer: PİSTEN)<br />
MİTE: Bit Cadısı.<br />
Eşdeğer: BİTE, PİTE<br />
Üstü başı pislik içindedir. İhtiyar bir kadın kılığındadır. Bazen 12-13 yaşlarında bir çocuğa dönüşüverir.<br />
İnsanların arasında dolaşarak genç ve saf kızları kandırıp evine götürür ve onlara başındaki bitleri ve<br />
pireleri temizletir. İnsan ayağı değmemiş ormanlarda ve dağlarda yaşar. Kızların dizkapaklarından<br />
kanlarını emer ve birkaç gün sonra öldüklerinde onları yer. Etrafına uyuz hastalığı ile bit ve pire saçar.<br />
İnsanlar tarafından kandırılarak bilmediği yerlere gitmemeyi vurgulayan bir karakterdir. (Kaynak: Türk<br />
Söylence Sözlüğü, <strong>Deniz</strong> <strong>Karakurt</strong>)<br />
� Mite: (Bit). Bitmek, yokolmak anlamlarını da içerir. Bit sözcüğünden türemiştir, bitli demek<br />
olabilir.<br />
MORDOK HAN: Bereket Tanrısı.<br />
Eşdeğer: MORDO HAN<br />
Teleğütlerin Tanrılarından birisidir. Fakirlere yardım eder, kötüleri cezalandırır.<br />
D e n i z K A R A K U R T <strong>TÜRK</strong> <strong>SÖYLENCE</strong> <strong>SÖZLÜĞÜ</strong>