18.01.2013 Views

TÜRK SÖYLENCE SÖZLÜĞÜ Deniz Karakurt

TÜRK SÖYLENCE SÖZLÜĞÜ Deniz Karakurt

TÜRK SÖYLENCE SÖZLÜĞÜ Deniz Karakurt

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

S a y f a | 151<br />

� Maygıl: (May/Bay). Varlık, zenginlik, ululuk, bilgelik, yönetmek anlamlarını içerir. Baymak fiili,<br />

büyümek ve gelişmek anlamına da gelir.<br />

MEÇKEY: Vampir.<br />

Eşdeğer: MEÇİK<br />

İnsanların kanını emer, içlerinde büyür. Ölüm saçan kambur bir yaşlı kadın şeklinde düşünülür. Tağun<br />

yani veba hastalığı taşıdığına inanılır. (Kaynak: Türk Söylence Sözlüğü, <strong>Deniz</strong> <strong>Karakurt</strong>)<br />

� Meçkey: (Meç/Biç). Biçmek (kesmek) fiili ile alakalıdır. Meç Moğolcada maymun, Mes ise<br />

silah demektir. Türklerde masal ve söylencelerde maymuna benzer varlıklara rastlanır.<br />

MEHMED: Hz. Muhammed.<br />

İslam dininin kurucusu. Son Peygamber. Muhammed isminin Türkçeleşmiş biçimidir. Hz. Muhammed<br />

kutlu bir mağarada düşünceye dalmış ve kendisine gelen Melek ona Tanrı’nın “Oku” emrini iletmiştir.<br />

Bundan sonra Peygamber olarak insanlık tarihinin seyrini değiştirmiştir. Bilime ve akla verdiği büyük<br />

önem İslam medeniyetinin çekirdeğini oluşturmuştur. Örneğin o dönemdeki pek çok toplumda<br />

görüldüğü üzere Ay ve Güneş’e farklı anlamlar yüklenmesine karşı çıkarak şöyle demiştir:<br />

“Şüphesiz Ay ve Güneş asla kimsenin ölümü veya doğumu için tutulmazlar. Ancak<br />

bunlar Allah'ın iki ayetidir." (Hz. Muhammed, Hadis-i Şerif)<br />

(Kaynak: Türk Söylence Sözlüğü, <strong>Deniz</strong> <strong>Karakurt</strong>)<br />

� Mehmed: Arapça Hamd kökünden gelir. Övülen, övülmüş demektir.<br />

Açıklama: Azeri Türkçesi’ndeki Mehemmed ve Mehemed okunuşlarından sonra Türkçe olarak aldığı<br />

en yalın biçimdir. Kelime içerisindeki sessiz harfler kaybedilmediği için Arapça çekim kurallarına göre<br />

de isim kökü olduğu gibi durmakta ve aslında anlamını korumaya devam etmektedir. Fakat o kadar<br />

Türkçeleşmiştir ki, Mehmed ismiyle anıldığında bu konuda önbilgiye sahip olmaksızın başka bir<br />

kültürde hiçbir biçimde Hz.Muhammed’in kastedildiğinin anlaşılması mümkün değildir. Bu ad yalnızca<br />

Türklere özgüdür.<br />

MENGÜ: Mani.<br />

Manicilik dininin kurucusu. Üçüncü Yüzyılda Pers (İran) İmparatorluğu içinde kurulan Mani dini en<br />

parlak dönemini sekizinci yüzyılda yaşamıştır. Çünkü Uygur devletinin milli dini olarak ilan edilmesi<br />

çok büyük bir itibar kazandırmıştır. Mani adının eski Türkçe "Mengü" sözcüğüyle bağlantılı olduğu öne<br />

sürülür. Mengü, sonsuz demektir. Manicilikte aydınlık ile karanlık iki rakip olarak karşı karşıya durur.<br />

Bu ikisinin birbirleri ile mücadelesi ezelden ebede kadar devam edecektir. Aydınlığın bir kısmı<br />

karanlığın içinde tutsak kalmışdır. Bulunç (vicdan) kavramı önemli bir yere sahiptir. Mani, vicdanın<br />

önemini şöyle vurgulamıştır.<br />

“İnsan sadece kendi sesini dinler.” (Mani Nakkaş)<br />

(Kaynak: Türk Söylence Sözlüğü, <strong>Deniz</strong> <strong>Karakurt</strong>)<br />

� Mengü: (Ben/Men). Dizi, düzen, özlük, sonsuzluk bildirir. Moğolca Manah sözcüğü korumak<br />

anlamı içerir.<br />

MERDE HAN: Söylencesel Hakan.<br />

Altay Türklerinin atası ve koruyucusu olduğuna inanılır. Yağmur yağdırma gücü vardır. (Kaynak: Türk<br />

Söylence Sözlüğü, <strong>Deniz</strong> <strong>Karakurt</strong>)<br />

D e n i z K A R A K U R T <strong>TÜRK</strong> <strong>SÖYLENCE</strong> <strong>SÖZLÜĞÜ</strong>

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!