You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
S a y f a | 15<br />
AHA HAN: Hayvan Tanrısı.<br />
Eşdeğer: AHAĞA HAN<br />
Hayvanları Korur. Hayvanların ağası, onların efendisi olarak görülür. Ülgen tarafından yabani<br />
hayvanların ve onların yavrularının sorumluluğu kendisine verilmiştir. Türk kültüründe insanların<br />
diğer canlılarla, hayvanlarla, bitkilerle ve hatta cansız varlıklarla kardeş olarak görülmesinin en güzel<br />
dışavurumlarından birisidir. Yakutlardaki Aha adlı ırmak tanrıçası ve Anadoludaki Aka adı verilen Ana<br />
Tanrıça ile de ilgilidir. Kimi görüşlere göre Aka Hanım ile aynı kişiliktir, fakat aralarında cinsiyet<br />
farklılığı bulunduğu dikkate alınmalıdır. Aka Hanım ile karıştırılmamalıdır. (Kaynak: Türk Söylence<br />
Sözlüğü, <strong>Deniz</strong> <strong>Karakurt</strong>)<br />
� Aha: (Ağ/Ah/Ak). Ağa/Aha abi demektir. Büyük erkek kardeş anlamı veya sahiplik ifade eder.<br />
Beyazlık içeriğini de barındırır. Moğolca ve Tunguz dillerinde de geçmişte ve günümüzde<br />
erkek yanlı akrabalıkları tanımlamakta kullanılır. Moğolca Ah, Mançuca Ahon erkek kardeş<br />
demektir.<br />
(Bakınız, Benzer: AKA HANIM)<br />
AKA HANIM: Irmak Tanrıçası.<br />
Eşdeğer: AKA HANIM<br />
Irmakların ve içinde yaşayan varlıkların koruyuculuğunu yapar. Kimi görüşlere göre Aha Han ile aynı<br />
kişiliktir, fakat aralarında cinsiyet farklılığı bulunduğu dikkate alınmalıdır. Bir başka görüşe göre ise<br />
Ak Ana ile benzerliği nedeniyle aynı yaratıcı olduğu öne sürülür. Aha Han ile karıştırılmamalıdır.<br />
(Kaynak: Türk Söylence Sözlüğü, <strong>Deniz</strong> <strong>Karakurt</strong>)<br />
� Aha: (Ağ/Ah/Ak). Ağa/Aha abi demektir. Büyük erkek kardeş anlamı veya sahiplik ifade eder.<br />
Beyazlık içeriğini de barındırır.<br />
(Bakınız, Benzer: AHA HAN, AK ANA)<br />
AK ANA: <strong>Deniz</strong> Tanrıça.<br />
Eşdeğer: AĞ ANA<br />
Eşanlam: 1. ÜRÜNG ENE 2. SOR (SURA, ŞURA) ENE<br />
Moğolca: SAJ (SAGAN, SAGAĞAN) ECE<br />
<strong>Deniz</strong> İlahesi. Henüz hiçbirşey yaratılmamışken ve yalnızca uçsuz bucaksız bir su varken, sonsuz<br />
sulardan çıkarak, Tanrı Ülgen’e yaratma ilhamını vererek sulara tekrar dalmıştır. Işıktan (cisimsel<br />
olmayan) bir bedeni vardır. Başında gücü simgeleyen ve taca benzeyen zarif boynuzları bulunur. Alt<br />
kısmında denizkızı gibi çok uzun bir balık kuyruğu bulunur. Kuyruğu hafif maviye çalan bir renktedir.<br />
Etrafında denizyıldızları dolaşır. Hayatın başlangıcına dair ne varsa hepsine ruh vererek yaşam<br />
döngüsünü başlatmıştır. Akdeniz’de yaşar. Bazı söylencelerde, geyik şekline giren Su Ana ile<br />
Göktürklerin Atası evlenmiştir. Çeşitli söylencelerde hep denizden çıkan varlık bir geyik olarak<br />
betimlenir. Beyaz renk suyu ve temizliği simgeler. Yakutçadaki Ürüng sözcüğü beyaz ve gümüş<br />
demektir. Ürüng bu dilde Ayığsıt Hanım için bir sıfat olarak da kullanılır. Moğolcada Ehe Üreng olarak<br />
bilinir. Moğollara göre Ekhe Hatun, derinliklerden gelen çamuru bir kaplumbağanın sırtına koyarak<br />
yeryüzünü yaratmıştır. Dolayısıyla Ürüng Ayığsıt Han; Ak Ana ile Ayığsıt Hanım’ın birleşmiş biçimi<br />
olarak düşünülebilir. (Kaynak: Türk Söylence Sözlüğü, <strong>Deniz</strong> <strong>Karakurt</strong>)<br />
� Ak: (Ağ/Ak). Ağmak, akmak, beyazlamak, ışımak, yükselmek, yukarı çıkmak veya aşağı inmek,<br />
yaratmak gibi anlamlar taşır. Kirlenmemişlik, eldeğmemişlik ve günahsızlık mecazen anlamın<br />
içeriğinde yer alır.<br />
(Yansı: AK ATA) (Benzer: SU ANA)<br />
D e n i z K A R A K U R T <strong>TÜRK</strong> <strong>SÖYLENCE</strong> <strong>SÖZLÜĞÜ</strong>
Change language