18.01.2013 Views

TÜRK SÖYLENCE SÖZLÜĞÜ Deniz Karakurt

TÜRK SÖYLENCE SÖZLÜĞÜ Deniz Karakurt

TÜRK SÖYLENCE SÖZLÜĞÜ Deniz Karakurt

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

-M-<br />

S a y f a | 148<br />

MAGOR HAN: Söylencesel Hakan.<br />

Hunların ve Macarların atası olarak kabul edilir. Macar kolunu temsil eder. Macarlara günümüzde<br />

verilen iki isimden birisi (Magyar) yine buradan kaynaklanır (diğeri Hungar). Kimi görüşlere göre<br />

aslında kökeni çok daha eskilere kadar uzanmaktadır ve İskit (Saka) kökenli bir söylencenin<br />

gelişmesiyle oluşmuştur. Kardeşi Hunor ile birlikte kutlu bir geyiğin peşinde denizi geçerek Macaristan<br />

topraklarına ulaşırlar. Soyundan Almos Han’ın geldiği söylenir. (Kaynak: Türk Söylence Sözlüğü, <strong>Deniz</strong><br />

<strong>Karakurt</strong>)<br />

� Magor: (Mag/Bağ). Bağlamak fiili ve büyü anlamı içeren Mag köküyle bağlantılıdır.<br />

(Yansı: HUNOR HAN)<br />

MAL İYESİ: Hayvan İyesi.<br />

Eşanlam: 1. SIĞIR (SIYIR) 2. DAVAR (TAVAR) 3. DEVE (TEVE) 4. AT (YUNT) İyeleri.<br />

Atların ve sığırların koruyucu ruhudur. Türkler hayvanları genelde dört sınıfa ayırırlar. Atlar, inekler,<br />

koyunlar ve develer. Mal kavramı bunların tamamını kapsar. Ancak kimi yörelerde yalnızca büyükbaş<br />

hayvanlar (at ve inek) veya sırf inekler için kullanılır. (Kaynak: Türk Söylence Sözlüğü, <strong>Deniz</strong> <strong>Karakurt</strong>)<br />

� Mal: (Mal). Moğolca kökenli bir kelime olup, büyükbaş hayvan demektir. Arapça eşya, ürün<br />

anlamına gelen Mal ile hiçbir ilgisi yoktur.<br />

(Bakınız: İYE)<br />

MALAHAY HAN: Ceza Tanrısı.<br />

Eşdeğer: MANKALAY (MANGALAY) HAN<br />

Suçlu insanların cezalarını verir. Yeraltında yaşar. (Kaynak: Türk Söylence Sözlüğü, <strong>Deniz</strong> <strong>Karakurt</strong>)<br />

� Malahay: (Mal/Bal). Alın, önyüz demektir. Süvari, atlı anlamlarını da taşır. Moğolcada başlık,<br />

kalpak, örtmek gibi anlamları da vardır.<br />

MAMUT: Fillerin Atası.<br />

Fillerin atası olan nesli tükenmiş iri bir hayvan. Günümüzde yaşayan fillerden 3 ve 5 kat daha<br />

büyüktür. Söylenceye göre Erlik Han bu hayvanlara kızarak cezalandırmış ve yeraltına çekmiştir.<br />

Fosilleri ilk kez Yakutya bölgesinde bulunmuş ve ne ad verileceği düşünülürken bölgede yaşayan<br />

Yakut (Saha) Türkleri, bilim adamlarına çok alışkın bir biçimde bunların adının Mamut olduğunu<br />

söylemişlerdir. Böylece kelime bilim literatürüne Yakut Türkçesinden geçmiştir. Bir başka görüşe göre<br />

yine Sibirya bölgesinde yaşayan Nenets dilinden gelmedir. Sibirya'da doğaya bağlı yaşam şekli<br />

sürdüren Dolganlar ve Yakutlar gibi bazı Türk halkları'nda mamutların yeraltı aleminde yaşayıp Erlik<br />

Han'a hizmetçilik ettikleri anlatılır. Yeraltı aleminin efendisi Erlik Han mamutları ceza olarak yeraltına<br />

almıştır. Eğer mamutlar oradan kaçıp yeryüzüne çıkmaya çalışırlarsa derhal buz kesilip ölürler.<br />

D e n i z K A R A K U R T <strong>TÜRK</strong> <strong>SÖYLENCE</strong> <strong>SÖZLÜĞÜ</strong>

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!