You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
S a y f a | 143<br />
bir goril olan Kong artık tüm dünyada kabul görmüş ve ortak bilincin unsurları haline gelmiştir. Bu<br />
öyküler daima da ilgi çekmektedir, çünkü insanoğlunun ilkel toplumlardan bu yana süregelen<br />
söylencesel yapıya uygun anlayışına ve algısına hitap etmektedir. Ayrıca aslında bir ölü gömme<br />
tekniğinin sonucu olarak ortaya çıkan Mumya kavramı da sihir, yeniden dirilme, hortlama gibi<br />
kavramlarla birleştirilerek bir kurmaca öğesi durumuna getirilmiştir. Yaygınlaşan sinema ve televizyon<br />
olanakları bu tür çeşitliliklerin tüm dünyada hızla yayılmasına olanak tanımakta fakat bu sektörleri<br />
ellerinde tutan büyük güçlerin egemenliği nedeniyle maalesef yerel ve daha zayıf kültürler gittikçe<br />
yokolmaktadır. Süper Kahraman kavramı ise, mitolojisi olmayan sömürgeci beyaz Amerikan<br />
toplumunun kendisine söylence kahramanları oluşturma girişimleri olarak değerlendirilebilir.<br />
Söylencesel unsurlar taşımakla birlikte bu tür üstün kişilikler (süper kahramanlar) günümüzde birkaç<br />
tane çok yaygın motif dışında ortak kabul görmüş değildir. Zaman içerisinde unutulup gitmeleri<br />
muhtemeldir. (Kaynak: Türk Söylence Sözlüğü, <strong>Deniz</strong> <strong>Karakurt</strong>)<br />
� Kurmaca: (Kur). Kurulmuş (sonradan uydurulmuş) anlamı vardır. Kurgu sözcüğü ile kökteştir.<br />
KURT ANA: Kurt Tanrıça.<br />
Eşdeğer: KORT (KURD, GÜRT, KIRT) ENE<br />
Eşanlam: BÖRÜ (BÖRİ, PERİ, BERİ, BÖRÖ) ANA<br />
Moğolca: 1. ÇINA (ŞONO, ŞINA, ŞUNNU) ECE<br />
Kurtları korur. Çünkü Türkler kurttan türemiştir. Hemen hemen tüm Türk boyları ortak bir inanış<br />
olarak dişi kurttan türediklerine inanırlar. İlk defa Hun ve Vusun (Wu-Sun) ortak söylencesinde yer<br />
alan bir öyküye göre Hun hükümdarı tarafından öldürülen Vusun kağanının küçük oğlu çöle bırakılmış<br />
ve onu da dişi bir kurt emzirmiştir. Bunu gören Hun kağanı çocuğu yanına alarak yetiştirmiş krallığını<br />
ona geri vermiştir. Dişi kurttan türeme efsanesi Aşına (E-Çine) adlı dişi kurt efsanesinde en yetkin<br />
biçimine ulaşmıştır. Göktürklerin türeyiş efsanesine göre ataları olan kişi henüz bir çocukken<br />
düşmanları tarafından ailesi öldürüldükten sonra bir bataklığa atılır ve burada dişi bir kurt tarafından<br />
bulunup emzirilir. Daha sonra da onunla evlenir. Doğan on çocuk, Göktürklerin on boyunu oluşturur.<br />
Aşına ailesi bu çocuklardan birinin soyundan gelmektedir ve Göktürk Devletini de bu aile kurmuştur.<br />
Börü sözcüğü Uygurcada Peri şeklinde söylenmiştir. (Kaynak: Türk Söylence Sözlüğü, <strong>Deniz</strong> <strong>Karakurt</strong>)<br />
� Kurt: (Kur/Gur/Kür). Güç, kuvvet, dayanıklılık anlamlarına gelir. Kurtarmak fiili ile de<br />
bağlantılıdır.<br />
� Börü: (Bör). Kurt demektir.<br />
(Yansı: KURT ATA)<br />
KURT ATA: Kurt Tanrısı.<br />
Eşdeğer: KORT (KURD, GÜRT, KIRT) EDE<br />
Eşanlam: BÖRÜ (BÖRİ, PERİ, BERİ, BÖRÖ) ATA<br />
Moğolca: ÇINA (ŞONO, ŞINA, ŞUNNU) ECEGE<br />
Kurtları koruyan ve aynı zamanda kurt kılığına girebilen tanrıdır. Hemen hemen tüm Türk boyları<br />
ortak bir inanış olarak kurttan türediklerine inanırlar. Kağoçı (Kao-Çı) Türkleri’nin söylencelerine göre<br />
ilk kağanlarının kızları babaları tarafından bir tepeye bırakılmış. Sonrasında küçük kızı bir kurt kılığında<br />
gelen Kurt Tanrı ile birleşmiş ve Kağoçı halkı onların çocuklarından meydana gelmiştir. Göktürk<br />
bayraklarının tepesinde daima bir kurt başı bulunurdu. Tarduş Türkleri’nin atası kurt başlı bir insandır.<br />
Kurt daima yol gösterici olarak kabul edilir ve peşinde farklı ülkelere gidilir. Onun uyarısıyla tehlikeler<br />
kılpayı atlatılır. Kutsal ruhların dokuz oğullarının hepside kurda benzer. Gök yeleli, gök kuyruklu<br />
tabirleri kullanılır. Başkurtlar kurttan türediklerine inanırlar ve isimleri de bu yüzden Baş-Kurt<br />
D e n i z K A R A K U R T <strong>TÜRK</strong> <strong>SÖYLENCE</strong> <strong>SÖZLÜĞÜ</strong>
Change language