Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
S a y f a | 134<br />
KOÇ: Kutlu Hayvan.<br />
Eşdeğer: GOÇ, KOÇKAR, GOÇKOR, KOÇKOR, KOÇAK, KUCAK, KOSAK, KOSKAR<br />
Moğolca: HUÇ, HUSA, HUÇA, KUCA, GUCA<br />
Erkek koyun. Türklerde gücün simgesidir. Ak Koyun ve Kara Koyun olmak üzere iki zıtlığı temsil eder.<br />
Akkoyunlu Devleti, Karakoyunlu devleti gibi devlet adları bir hanedan adı olmaktan ziyade bu<br />
anlayışın bir sonucudur. Koç (Koçun) ve Koy (Koyun) olarak eril ve dişil biçimde anılır. (Kaynak: Türk<br />
Söylence Sözlüğü, <strong>Deniz</strong> <strong>Karakurt</strong>)<br />
� Koç: (Koc/Koç). Erkek koyun demektir. Ayrıca savaşçılık ve güç gibi anlamlar içerir.<br />
(Yansı: KOYUN)<br />
KOÇA HAN: Bereket Tanrısı.<br />
Eşdeğer: KOSA HAN<br />
Kendisi adına İlkbaharda “Koçagan/Koçıgan” adlı bereket töreni yapılır. Şor Türklerinde ise bu törenin<br />
Sonbaharda yapılan yansımasının adı “Paktıgan” olarak yer alır. Bu isim de Baktı Han’ın adından gelir.<br />
Zaman zaman adı Baktı Han ile birlikte anılır. Bu törende ev ev dolaşıp pay toplar. Kosa töreniyle<br />
yakından ilgilidir. Bu törenlerde Şaman bir maske takar. Akşamüzeri topladıklarını yığarak bir şenlik<br />
yapar. (Kaynak: Türk Söylence Sözlüğü, <strong>Deniz</strong> <strong>Karakurt</strong>)<br />
� Koça: (Koc/Koç). Savaşçılık ve güç gibi anlamlar içerir. Koç bereketin simgesidir.<br />
(Bakınız: BAKTI HAN, KOSA)<br />
KOKPAR: Kutlu Oyun.<br />
Eşdeğer: KOKBOR, KÖKPAR, KÖKPER, KÖKBÖRÜ<br />
Eşanlam: 1. OĞLAKTARTIS (ULAKTARTIŞ) 2. ULAKGAPTI 3. BUZKAŞI (BOZKAÇI)<br />
“Kokpar Serke” olarak da blinir. Serke direk demektir ve ortadaki bayrağı ifade eder. Geniş bir<br />
düzlükte takımlar halinde veya bireysel olarak oynanır. Amaç, kesik bir oğlağı veya küçükbaş<br />
hayvanların derisinin şişirilmesiyle oluşturulmuş bir tulumu, at üstünde taşıyarak belirli mesafeyi<br />
aşmaktır. Düzlüğün ortasında bulunan bayrağın etrafında önceden belirlenen sayıda tur atılarak<br />
başarı elde edilir. Oğlağı taşıyanla birlikte diğer atlılar da oğlağı kapmak için yarışır. Atlıların birbirine<br />
kamçılarıyla vurmaları serbesttir. Oğlak yere düştüğünde ise at üstünden eğilerek yerdeki oğlağı<br />
almaya çalışırlar. Kokpara her atla katılınamaz. Darbelere ve debelenmeye hazırlanmış, eğitimli ve<br />
kaslı atlar olmaları gerekir. Buzkaçı sözcüğü Buz (Buzağı) ve Kaçırmak fiillerinden türeyerek Tacik<br />
diline geçmiştir. Ulak Tartış ise Oğlak Kapmaca demektir. Afganlar ise bu oyuna Vuzloba derler.<br />
(Kaynak: Türk Söylence Sözlüğü, <strong>Deniz</strong> <strong>Karakurt</strong>)<br />
� Kokpar: Kök + Börü<br />
KONRUL: Anka Kuşu.<br />
Eşdeğer: KONGRUL<br />
Doğaüstü nitelikleri olan kızıl renkli devasa kuş. Adını renginden alır. Ölümsüzlüğü ve yeniden dirilişi<br />
simgeler. Hergün yeniden doğar. Diğer pek çok Dünya uluslarının mitolojilerinde de değişik adlarla<br />
mevcuttur. (Anka, Simurg, Phoenix vs.) Kongrul Kuşu diğer ulusların söylencelerindeki Anka Kuşu ile<br />
pek çok benzer özellikler taşır, hatta zaman zaman geçişim yoluyla o mitolojilerden alıntılar yapılarak<br />
içselleştirilmiştir. Örneğin Fars kültüründeki Anka Kuşu’nun özellikleri bütünüyle bu kuşa aktarılmıştır.<br />
Ancak Türk mitolojisindeki bu kuşun diğer mitolojilerdeki benzerlerinden en önemli farkı tek başına<br />
olmayıp bir benzerinin hatta ikizinin bulunmasıdır. Kongrul Kuşu Toğrul Kuşu ile birlikte anılır. Her ikisi<br />
de Anka kuşunun tüm niteliklerini barındırırlar. Kongrul ve Toğrul, çiftbaşlı kartal olan Öksökö’nün<br />
D e n i z K A R A K U R T <strong>TÜRK</strong> <strong>SÖYLENCE</strong> <strong>SÖZLÜĞÜ</strong>
Change language