Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
S a y f a | 132<br />
ses çıkarır. Moğollarda pek çok Tanrıya sıfat olarak Ulan (Ulağan) yani kızıl sıfatı verilmesi bu Tanrı ile<br />
bağlantılı olabilir. (Kaynak: Türk Söylence Sözlüğü, <strong>Deniz</strong> <strong>Karakurt</strong>)<br />
� Kızıl: (Kız/Kıs/Kıy). Öfkenin ve kanın rengi olan kızıl sözcüğü aynı kökten gelir. Kıskanmak fiilini<br />
de barındırır.<br />
KIŞ HAN: Kış Tanrısı.<br />
Eşdeğer: GIŞ HAN, KIHIN (KIHIL) HAN<br />
Kış mevsiminin tanrısıdır. Bu mevsimi düzenler ve zamanında başlayıp zamanında sona ermesini<br />
sağlar. Kışın gerçekleşecek olayları belirler. Kışla köylerini korur. (Kaynak: Türk Söylence Sözlüğü,<br />
<strong>Deniz</strong> <strong>Karakurt</strong>)<br />
� Kış: (Kış). Kış Mevsimi. Yılın en soğuk zamanı.<br />
(Karşıt: YAZ HAN)<br />
KITAY HAN: Demirci Tanrısı.<br />
Eşdeğer: KIDAY HAN<br />
Yeraltı tanrılarının soyundan gelir. Kendisine kırmızı inek kurban edilir. Demirciler bu ineğin kanını<br />
çekiç, örs, körük gibi aletlerine sürerler ve hayvanın yüreğini de demirci ocağına atarlardı. Demirci<br />
ocağında yakılan mas (meşe) ağacı da kutsal sayılır. Demircilerin araçları da kutludur. Bu araçların her<br />
birinin koruyucu ruhu (iyesi) bulunur. Hiçbir üstün gücün egemenliği altına girmeyi kabul etmez.<br />
Yeraltındaki demir evinde yaşar. Yeraltında yaşadığı için kötü bir varlık olarak tanındığı halde aslında<br />
hayırsever bir yapıya sahiptir. Ergenekonda Demir Kayayı eriten demircilere o yardımcı olmuştur.<br />
Demirciliğe kabul törenine katılan çırakların gücünü sınamak için onlara zarar verir fakat sonra bu<br />
verdiği zararları ortadan kaldırır. Takağçı/Takavcı: Nalbant veya Kayarçı: Nalbant denilen kişiler de<br />
masallarda sık sık yer alırlar. Katay ile aynı kişi olduğunu ileri sürenler vardır. Kuday ile<br />
karıştırılmamalıdır. (Kaynak: Türk Söylence Sözlüğü, <strong>Deniz</strong> <strong>Karakurt</strong>)<br />
� Kıtay: (Kıt/Kız). Kıtımak, yenmek demektir. Moğolca kökenlidir.<br />
(Karıştırılan: KUDAY)<br />
(Bakınız: KATAY HAN)<br />
KIZAGAN HAN: Savaş Tanrısı.<br />
Eşdeğer: KIZIĞAN HAN<br />
Göğün dokuzuncu katında yaşar. Kayra Han’ın oğludur. Çok kuvvetlidir. Orduları yönetmekte,<br />
savaşları kazanmakta, düşmanı yenmekte komutanlara yardımcı olur. Kızıl yularlı, kızıl buğra<br />
sırtındadır. Asası gökkuşağıdır. Kızıl renk ile simgelenir. Uruşman/Uruşçu veya Vuruşman/Vuruşçu<br />
Cengaver demektir ve masallarda sık sık Uruşçuların (cengaverlerin) adları geçer. Savaşçıları korur.<br />
Türk Moğol İmparatorlukları birer fetih devleti olduğu için savaşlar ve savaşçılar toplumsal hayatta<br />
önemli bir yer tutar. Tüm erkekler, hatta yeri gelince kadınlar da aynı zamanda askerdirler. Türklerin<br />
kadınları ve çocukları da pusat (silah) kullanmayı bilirler. Kuvveti sembolize eder. Güçlülük masal ve<br />
söylence kahramanlarının en önemli özelliklerindendir. Savaşçılara ve askerlere kuvvet verir. Onların<br />
yenilmez olmalarını sağlar. Bazen çok az sayıda askerin kendisinden kat kat fazla büyüklükteki<br />
orduları yendiğine tanık olunur. Tarihte bu gibi vakalara rastlanması hiç de az değildir. (Kaynak: Türk<br />
Söylence Sözlüğü, <strong>Deniz</strong> <strong>Karakurt</strong>)<br />
� Kızağan: (Kız/Kıs/Kıy). Öfkenin ve kanın rengi olan kızıl sözcüğü aynı kökten gelir. Kıskanmak<br />
fiilini de barındırır. Güçlü, Kuvvetli, Öfkeli demektir. Kızmak kökünden gelir.<br />
D e n i z K A R A K U R T <strong>TÜRK</strong> <strong>SÖYLENCE</strong> <strong>SÖZLÜĞÜ</strong>
Change language