18.01.2013 Views

TÜRK SÖYLENCE SÖZLÜĞÜ Deniz Karakurt

TÜRK SÖYLENCE SÖZLÜĞÜ Deniz Karakurt

TÜRK SÖYLENCE SÖZLÜĞÜ Deniz Karakurt

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

� Kençliyü: (Kenç/Genç). Gençlik kelimesi ile aynı kökten gelir.<br />

� Yağma: (Yağ). Yağmur gibi olmak, üşüşmek anlamını taşır.<br />

� Talan: (Tal/Dal).Talmak (dalmak) fiilinden türemiştir.<br />

S a y f a | 128<br />

KER: Kötü Varlık.<br />

Eşdeğer: GER, KİR, GİR<br />

Çoğu zaman bir sıfat olarak kullanılır. O varlığın kötücül bir özelliğe sahip olduğunu gösterir. Tek<br />

ayaklı, tek gözlü, tek kollu kel varlıklardır. Sümerlerde Kur adlı bir yer altı canavarı bulşunur ki,<br />

yeraltında yaşayan varlıkların Ker sözcüğü ile tanımlanması bununla bağlantılı olabilir. Yeraltında<br />

yaşadığına inanılan Ötker adlı kötü varlıklar da bunların bir türüdür. Öteki aleme ait canlılar daima tek<br />

gözlü olarak betimlenir. Ker sözcüğünün Kör anlamına geldiğini öne süren görüşler de mevcuttur. Bu<br />

sıfatla anılan dört önemli varlık bulunur.<br />

- Ker Yutpa: Yeraltı Ejderi<br />

- Ker Abra: Yeraltı Yılanı<br />

- Ker Arat: Yeraltı Balığı<br />

- Ker Köylek: Yeraltı Cadısı<br />

(Kaynak: Türk Söylence Sözlüğü, <strong>Deniz</strong> <strong>Karakurt</strong>)<br />

� Ker: (Ker). Kör sözcüğüyle bağlantılı olması muhtemeldir. Kör sözü farsça olarak geçer fakat<br />

Türkçedeki Gör köküyle bağlantılıdır. Farsçaya Türkçeden geçmiştir. Geri ve gerilim sözcükleri<br />

ile aynı köke aittir. Bu kelime Eski Türkçede ve Moğolcada aynı zamanda sınır, kenar anlamı<br />

taşır ve Kire/Ker/Her/Har olarak ifade edilir.<br />

KEREH: Kurban.<br />

Eşdeğer: KERGEK<br />

İlahi bir amaçla kesilen veya doğaya salınan hayvan ya da doğaya saçılan yiyecek, içecekler ile tahıllar.<br />

Yeryüzündeki bütün inanç sistemlerinde rastlanan bir olgudur. Kurban rastgele seçilmez, üstün ve<br />

seçkin bir özelliği olmalıdır. İslam dini ile daha da önem kazanan Kurban kavramı Hz. İbrahim’in<br />

oğlunu kurban etmeye niyetlenmesi ama karşılığında ona bir koç gönderilmesi çok bilinen olaydır.<br />

Öteki dünya ile iletişim kurmanın bir yolu olarak algılanır. İlkel topluluklarda gökten gelen bir<br />

yıldırımın kurbanı yakması, Tanrı tarafından kabul edildiği anlamına gelir. Ateşe verilen kurbana Vot<br />

Çüke (Vut Şüke) denilir. Türklerde ve Moğollarda ve bağlantılı kavimler olan Ural-Ugor boylarında<br />

hiçbir zaman insan kurbanına rastlanmadığı için Hz. İbrahim’in oğlunu kurban etme girişiminin Tanrı<br />

tarafından ödüllendirilmesi ama bu ödülün ise oğul kurbanının engellenmesi ve hatta yasaklanması<br />

şeklinde verilmesi merhamet ve bağışlama duygularını yansıttığı için büyük ilgi görmüştür. Türkler üç<br />

tür kurban verirler.<br />

1. Saçı: Cansız kurban. (Bkz.)<br />

2. Idık: Azat kurbanı. (Bkz.)<br />

3. Kurumsak: Kanlı kurban. (Bkz.)<br />

(Kaynak: Türk Söylence Sözlüğü, <strong>Deniz</strong> <strong>Karakurt</strong>)<br />

� Kereh: (Ker.) Ölmek anlamı içerir. Ayrıca gereklilik bildirir. Germek fiili ile de ilgili olabilir.<br />

Moğolca Hereg/Kereg sözcüğü de gereklilik (farz) anlamı taşır.<br />

D e n i z K A R A K U R T <strong>TÜRK</strong> <strong>SÖYLENCE</strong> <strong>SÖZLÜĞÜ</strong>

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!