18.01.2013 Views

TÜRK SÖYLENCE SÖZLÜĞÜ Deniz Karakurt

TÜRK SÖYLENCE SÖZLÜĞÜ Deniz Karakurt

TÜRK SÖYLENCE SÖZLÜĞÜ Deniz Karakurt

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

S a y f a | 119<br />

� Karabasmak: Kara “Siyah” + Basmak. Moğolca Harah/Karah sözcüğü bakmak ve Harağah ise<br />

lanet anlamına gelir.<br />

(Bakınız: KARABASAN, KARABASTI)<br />

(Eşanlam: BASIRGAMAK)<br />

KARABASTI: Halüsinasyon.<br />

Eşdeğer: KARABASU<br />

Gerçekmiş gibi algılanan kötü rüyalar. Hayalet görme. Bazen de doğum yapan kadının ölmesi<br />

Karabastı’ya bağlanır. Karabasanların günümüzde bilimsel olarak Uyku Felci diye tabir edilen durumla<br />

örtüştüğü görülmektedir. Buna göre uykunun bazı evrelerinde uyanılması halinde uyuma doğal<br />

döngüsünü sürdürmekte ve bilinç tam olarak açık olsa bile beden kımıldayamamaktadır. Bu durumda<br />

çeşitli sanrılarda görülebilmektedir. (Kaynak: Türk Söylence Sözlüğü, <strong>Deniz</strong> <strong>Karakurt</strong>)<br />

� Karabasmak: Kara “Siyah” + Basmak<br />

(Bakınız: KARABASAN, KARABASMAK)<br />

KARA HAN: Söylencesel Hakan.<br />

Kara Ulus’un yani yani sıradan (soylu olmayan) insanların önderidir. 10 oğlu ve dokuz kızı vardır. Soylu<br />

olmayıp, halktan sıradan bir kişi iken sonradan Han’lık elde edenlerin veya devlet kuranları temsil<br />

eder. Karadenizde yaşar (Akdenizin yanında ikincil öneme sahiptir). Buryatçada Hara Ay demektir<br />

(Moğolca Sara), bazı kayıtlarda Oğuz Han’ın babasının adının Kara Han, iken bazı kaynaklarda<br />

soyunun (veya babasının) Ay olarak gösterilmesi bu kelime benzeşimi olabilir. Kara Türklerde kuzey<br />

yönünün simgesidir. Gücü ve otoriteyi vurgular. Tarihte yer alan Karahan Devletinin ismi tesadüfi<br />

değildir. Kayra Han ile karıştırılmamalıdır. (Kaynak: Türk Söylence Sözlüğü, <strong>Deniz</strong> <strong>Karakurt</strong>)<br />

� Karahan: Kara “Siyah” + Han. Moğolca Har, Mançuca Kara sözcükleri siyah renk belirtir.<br />

(Karıştırılan: KAYRA HAN)<br />

(Karşıt: AKÇA HAN)<br />

KARAGUŞ HAN: Kuş Tanrısı.<br />

Eşdeğer: KARAKUŞ (HARAHUS) HAN<br />

Kuşlara hükmeder. Tanrı Ülgen’in oğludur. Karakuş Türklerde büyük ve yırtıcı kuşları tanımlamakta<br />

kullanılan ortak bir tabirdir. Karağuş şeklinde de söylenir. Ayrıca, kam'ın ayin sırasında yaptığı<br />

hareketlerin, bazı yörelerde rastlanan kartal oyunu ile temsil edildiği görülmektedir. Kartal oyunu<br />

Siirt'te, “Harahusta”, Urfa ve Adıyaman’da “Karakustana” şeklinde söylenir. Hınıs'ta ise “Yarkusta”<br />

oyunu denir. Bu oyunun Karakuş Han’a bir saygı içermesi de muhtemeldir. (Kaynak: Türk Söylence<br />

Sözlüğü, <strong>Deniz</strong> <strong>Karakurt</strong>)<br />

� Karaguş: Kara + Guş / Kuş. Kartal anlamına gelir.<br />

KARAKIZLAR: Kötülük Tanrıçaları.<br />

Eşdeğer: KARAGIZLAR<br />

Erlik Han’ın kızlarıdırlar. Adları bilinmez. Düz, kuru, çıplak, kaygan bir yerde yaşarlar. Vakitlerini<br />

eğlenerek geçirirler. Göğe çıkan şamanı ayartıp yolundan çevirmeye çalışırlar. Bazen cinsellikle ilgili<br />

veya cinsellik içeren davranışlarda bulundukları anlatılır. Saçları kara yılana benzer. (Kaynak: Türk<br />

Söylence Sözlüğü, <strong>Deniz</strong> <strong>Karakurt</strong>)<br />

� Karakız: Kara + Kız<br />

(Yansı: KARAOĞLANLAR) (Karşıt: AKKIZLAR)<br />

D e n i z K A R A K U R T <strong>TÜRK</strong> <strong>SÖYLENCE</strong> <strong>SÖZLÜĞÜ</strong>

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!