18.01.2013 Views

TÜRK SÖYLENCE SÖZLÜĞÜ Deniz Karakurt

TÜRK SÖYLENCE SÖZLÜĞÜ Deniz Karakurt

TÜRK SÖYLENCE SÖZLÜĞÜ Deniz Karakurt

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

S a y f a | 118<br />

dolaşır, kimi zaman iriyarı, bazen de cüce görünüşlüdür. Başında daima bir börk (başlık) taşır. Bir insan<br />

bu börkü kapmayı başarırsa elinde bu börkün büyüklüğünde altın kalacağı söylenir. Kara kedi şeklinde<br />

de görülebilen kamosun üzerine çöktüğü insan, kanının çekilip damarlarının kuruduğunu sanır. Bazı<br />

görüşlere göre eski Ortadoğu (Moab, Asur) mitolojileriyle de bağlantılıdır ve bu kültürlerde insanları<br />

boğarak öldürdüğüne inanılır. (Kaynak: Türk Söylence Sözlüğü, <strong>Deniz</strong> <strong>Karakurt</strong>)<br />

� Kamos: (Kam). Göz alıcı, büyüleyici varlık demektir. Arapça Kabus sözcüğüyle de bağlantılı<br />

gibi görünmektedir. Kamaz ise rüzgar demektir. Kapmak fiili ile de bağlantılıdır.<br />

(Bakınız: BASTIRIK)<br />

KANIM HAN: Güven Tanrısı.<br />

Yeryüzündeki dürüst ve güvenilir insanları korur. Ülgen Han’ın oğludur. Er Kanım olarak anılır.<br />

Güvenilirlik Türk inanç sistemindeki önemli kavramlardan birisidir. “Eline, beline, diline sahip ol!”<br />

(Hacı Bektaş-ı Veli) sözü bu anlayışın en özlü ve en muhteşem anlatımıdır. (Kaynak: Türk Söylence<br />

Sözlüğü, <strong>Deniz</strong> <strong>Karakurt</strong>)<br />

� Kanım: (Kan). Soyluluk, inanç, güven gibi anlamları vardır.<br />

KANIKAY HANIM: Söylencesel Hanım.<br />

Eşdeğer: KANIKEY (KENİKEY) HATUN<br />

Manas Han’ın karısıdır. Savaşçı Kırk Kız yardımcısı vardır. Oğluna kız arayan Manas’ın babası ondan<br />

daha iyi bir eş bulamadığını ifade eder. Kanıkay Hatun iyi bir binicidir, savaşçıdır. Kocasına yerinde<br />

öğütler verir. Manas öldüğünde İlaç yaparak kocasını diriltir. İyi bir eşin ne kadar önemli olduğu bu<br />

şekilde simgeselleştirilmiştir. Sadıktır, kocasının ismine gölge düşürmez. (Kaynak: Türk Söylence<br />

Sözlüğü, <strong>Deniz</strong> <strong>Karakurt</strong>)<br />

� Kanıkay: (Kan). Soyluluk anlamı içerir. Kanık (Kanaatkar) sözcüğü ile de bağlantılı gibi<br />

görünmektedir. Moğolca Hanı/Kanı sözcüğü eş anlamına gelir.<br />

KANIRMAĞI: Yeraltı Nehri.<br />

Eşdeğer: GANIRMAK<br />

Yeraltında akar. İçindeki sıvı su değil kandır. Kan ölümü, ateşi, öfkeyi simgelediği gibi aslında yaşamın<br />

da sembolüdür, bu nedenle yaşam ve ölüm arasındaki sınırı simgeler. Bu ırmak masallarda bazen<br />

uçan atlarla geçilir. (Kaynak: Türk Söylence Sözlüğü, <strong>Deniz</strong> <strong>Karakurt</strong>)<br />

� Kan Irmağı: Kan + Irmak<br />

KARABASAN: Kabus.<br />

Eşdeğer: GARABASMA<br />

Geceleri insanların üzerine çöken kötücül varlık. Kabuslara neden olur. Genel anlamda ise insanların<br />

kötü şeyler görmesi demektir. Korkulu rüyalardır. Bazı yörelerde Karakura adlı bir varlığın neden<br />

olduğu düşünülür. Ağırbasma ifadesi de kullanılır. (Kaynak: Türk Söylence Sözlüğü, <strong>Deniz</strong> <strong>Karakurt</strong>)<br />

� Karabasan: Kara “Siyah” + Basmak<br />

(Bakınız: KAMOS, KARABASMAK, KARABASTI)<br />

KARABASMAK: Kabus Görmek.<br />

Geceleri kötü rüya görmek. Karabasanlara kötü ruhların veya cinlerin neden olduğuna inanılır. Bu<br />

ruhlar bazen ölümcül olabilmektedir. Bazen uykuda ölen insaların bu varlıkların öfkeleri dolayısıyla<br />

öldükleri düşünülür. (Kaynak: Türk Söylence Sözlüğü, <strong>Deniz</strong> <strong>Karakurt</strong>)<br />

D e n i z K A R A K U R T <strong>TÜRK</strong> <strong>SÖYLENCE</strong> <strong>SÖZLÜĞÜ</strong>

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!