18.01.2013 Views

TÜRK SÖYLENCE SÖZLÜĞÜ Deniz Karakurt

TÜRK SÖYLENCE SÖZLÜĞÜ Deniz Karakurt

TÜRK SÖYLENCE SÖZLÜĞÜ Deniz Karakurt

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

S a y f a | 115<br />

KALAYKAN HANIM: Ocak Tanrıçası.<br />

Eşdeğer: GALAYKAN HANIM<br />

Ocağı ve ateşini korur. Ateşin dişil yönünü ifade eder. (Kaynak: Türk Söylence Sözlüğü, <strong>Deniz</strong><br />

<strong>Karakurt</strong>)<br />

� Kalaykan: (Gal/Kal). Kal (kellik) ve Moğolca Gal (ateş) ile ilgilidir. Kalay madeni ile de<br />

bağlantılı gibi görünmektedir. Moğolca Kalaghun sözcüğü sıcaklık ve ateş anlamlarını içerir.<br />

KALÇAN HAN: Ateş Tanrısı.<br />

Ateşin koruyucu ruhu olarak saygı gösterilir. Kendisine keçi kurban edilir. (Kaynak: Türk Söylence<br />

Sözlüğü, <strong>Deniz</strong> <strong>Karakurt</strong>)<br />

� Kalçan: (Kel/Kal/Gal). Kellik ifade eder. Kal (kellik) ve Moğolca Gal (ateş) ile ilgilidir. Ayrıca<br />

Moğolcada Halzan sözcüğü kel demektir.<br />

KALÇABAY HAN: At Tanrısı.<br />

Atları ve atçılığı korur. Yılkışı / Yılkıcı (Atçı) tabiri kullanılır. Toprak yarılarak içine girip kaybolduğuna<br />

inanılır. (Kaynak: Türk Söylence Sözlüğü, <strong>Deniz</strong> <strong>Karakurt</strong>)<br />

� Kalçabay: (Kel/Kal). Kellik ifade eder.<br />

KALDAZ HANIM: Ateş Tanrıçası.<br />

Başka bir görüşe göre mal (sığır) ve büyükbaş hayvanların koruyucusudur. Emrindeki olan canlılara<br />

Kaldazın adı verilir. (Kaynak: Türk Söylence Sözlüğü, <strong>Deniz</strong> <strong>Karakurt</strong>)<br />

� Kaldaz: Kel + Daz.<br />

(Bakınız: KALDAZIN)<br />

KALDAZIN: Ateş Cini.<br />

Ateşin içinde oynar. Kısa boyludur. Sakalı yedi karıştır. Sakalları kirpi oku gibidir. Sarı bir samura<br />

dönüşebilir. (Kaynak: Türk Söylence Sözlüğü, <strong>Deniz</strong> <strong>Karakurt</strong>)<br />

� Kaldazın: Moğolca Gal (Ateş) kelimesi ve Hal sözcüğü ile bağlantılıdır. Ayrıca kellik ifade eder.<br />

Kel + Daz.<br />

(Bakınız: KALDAZ HANIM)<br />

KALGANÇI: Kıyamet.<br />

“Kalgançı Çağ” da denir. Kalganan (sıçrayıp kalkılan) gün. Kıyamet günü. Dünyanın ve/veya evrenin<br />

yokolacağı daha sonra tüm ölülerin tekrar diriltileceği gün. Bu inanca göre, yeryüzü yaşamı sürekli<br />

değildir; günün birinde sona erecek ve insanlar, hayvanlar, bitkiler yok olacaktır. Bu sona doğru insan<br />

soyunda azalma başlayacak, suçlar çoğalacak, günahlar alıp yürüyecek, insanlarda tanrı korkusu<br />

kalkacaktır. İyilik simgesi Ülgen’le, kötülük simgesi Erlik arasında oluşacak büyük savaşın sonunda,<br />

Ülgen dışında bütün savaşanlar ölecektir. Bay Ülgen bütün canlıların öldüğünü, yeryüzünde<br />

kendisinden başka kimse kalmadığını görünce “kalkın ey ölüler” diye bağıracak, bu çağrı üstüne bütün<br />

ölüler yattıkları yerden kalkacaktır. “İnsanların yeniden dirilmesi” anlamına gelen “kalkancı çağ” (kalıcı<br />

çağ) budur. İnsanlar azalacak, kötülük artacak, Erlik Han dünyaya yaklaşacaktır. Sağış Günü (Hesap<br />

Günü) tabiri de kullanılır. Türk kültüründe aslında çok geniş olarak üzerinde durulmayan bu kavram,<br />

İslam inancıyla hatta Hristiyanlık, Maniheizm ve Budizmin etkisiyle Kıyamet inancı büyük oranda<br />

şekillenmiştir. Örneğin Güneş’in batıdan doğacağı inancı İslam’ın etkisiyle ortaya çıkmıştır. Bazı<br />

lehçelerde Kirti Gün (Gerçek Gün) adı verilir. (Kaynak: Türk Söylence Sözlüğü, <strong>Deniz</strong> <strong>Karakurt</strong>)<br />

D e n i z K A R A K U R T <strong>TÜRK</strong> <strong>SÖYLENCE</strong> <strong>SÖZLÜĞÜ</strong>

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!