18.01.2013 Views

TÜRK SÖYLENCE SÖZLÜĞÜ Deniz Karakurt

TÜRK SÖYLENCE SÖZLÜĞÜ Deniz Karakurt

TÜRK SÖYLENCE SÖZLÜĞÜ Deniz Karakurt

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

S a y f a | 110<br />

Karlıyurt, Yeşilyurt, Akyurt, Taşlıyurt, Bozyurt, Kızılyurt, Çayyurt, Düzyurt, Özyurt, Başyurt,<br />

Çamyurt, Dağyurt, Saryurt, Güzelyurt,<br />

4. El: Yurt, vatan demektir.<br />

Tunceli, Türkmeneli, Yıldızeli, Çayeli, Korkuteli, Orhaneli, Çameli, Güneli, Taşeli, Kocaeli,<br />

Kırklareli, Oğuzeli, Yavuzeli<br />

5. Kışla: Kışın kalınan, konaklanan yer demektir.<br />

Şarkışla, Akkışla, Ulukışla, Akçakışla, Kızılcakışla, Kızılkışla, İnkışla, Başkışla, Taşkışla,<br />

Sarıkışla, Beykışla, Düzkışla<br />

6. Yayla: Yazın kalınan, yerleşilen yer demektir.<br />

Altınyayla, Uzunyayla, Akyayla, Sarıyayla, Çamyayla, Başyayla, Bozyayla, Düzyayla,<br />

Çamlıyayla, Yeşilyayla, Karacayayla<br />

(Kaynak: Türk Söylence Sözlüğü, <strong>Deniz</strong> <strong>Karakurt</strong>)<br />

� İl: (El/İl). Şehir, Vilayet demektir. İller eskiden özerk İlhan tarafından yönetilirken, sonraları<br />

merkeze bağlı İlbey (Vali) tarafından yönetilmeye başlanmıştır. İlçeler ise İlçebey (Kaymakam)<br />

tarafından yönetilir.<br />

(Bakınız: İYE)<br />

İLEMEN HAN: Söylencesel Hakan.<br />

İlemen boyunun atasıdır. (Kaynak: Türk Söylence Sözlüğü, <strong>Deniz</strong> <strong>Karakurt</strong>)<br />

� İlemen: (El/İl). İl sahibi, il alan demektir.<br />

İLENMEK: Lanetlemek.<br />

Bir kişi için kötü temennilerde bulunmak, başına felaket gelmesini istemek. (Kaynak: Türk Söylence<br />

Sözlüğü, <strong>Deniz</strong> <strong>Karakurt</strong>)<br />

� İlenmek: (İl/Yil/Yel). Kötülük anlamını içerir. Yel kökü ile bağlantılıdır.<br />

(Bakınız: İLENÇ)<br />

İLENÇ: Lanet.<br />

Kötü kader, kötü son, felaket gibi bir insanın başına gelen ve peşini bırakmayan olumsuz durumlar. Bir<br />

çeşit ceza olarak algılanır. Ayrıca bu gibi durumlara yönelik temenniler. Türk inanışında haksız yere<br />

yapılan lanetin kişinin kendisine döneceğine inanılır. Lanet, bir kavram olarak neredeyse<br />

yeryüzündeki tüm toplumlarda mevcuttur. (Kaynak: Türk Söylence Sözlüğü, <strong>Deniz</strong> <strong>Karakurt</strong>)<br />

� İlenmek: (İl/Yil/Yel). Kötülük anlamını içerir.<br />

(Bakınız: İLENMEK)<br />

İMRE: Cemre Cini.<br />

Eşdeğer: İMERE, EMRE<br />

İlkbaharda görünüp titrek ışıklar saçarak göğe yükselir. Sonra buzların üzerine düşerek onları eritir.<br />

Oradan da yere girer. Bundan sonra ısınmış topraktan buhar yükselir. Emire baharın gelişini temsil<br />

eder. Bulgarlarda Zemire olarak yer alır. Anadolu Türkçesindeki Arapçadan gelme Cemre sözcüğünün<br />

aslında bu adın benzetme yoluyla değişmiş hali olduğu söylenebilir. İlk cemre 20 Şubatta havaya ve<br />

yedişer gün arayla da suya ve toprağa düşer. Zemre ise Kumuk Türkçesinde nem, buhar gibi<br />

anlamlara gelir. Emir ise sis, duman, bulut anlamlarını taşır. Ünlü tasavvuf ozanı Yunus Emre ve şeyhi<br />

Taptuk Emre’nin adları da bu konuda ilgi çekici bir özellik taşır. Tasavvuftaki kor ve ateş kavramlarının<br />

mecazi anlamları vardır. Temizlenmeyi ve yeniden doğuşu temsil eden ateş aşk kavramının<br />

D e n i z K A R A K U R T <strong>TÜRK</strong> <strong>SÖYLENCE</strong> <strong>SÖZLÜĞÜ</strong>

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!