18.01.2013 Views

TÜRK SÖYLENCE SÖZLÜĞÜ Deniz Karakurt

TÜRK SÖYLENCE SÖZLÜĞÜ Deniz Karakurt

TÜRK SÖYLENCE SÖZLÜĞÜ Deniz Karakurt

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

-H-<br />

S a y f a | 102<br />

HAKAN: İmparator.<br />

Eşdeğer: HAGAN<br />

Moğolca: KAĞAN<br />

Birleşmiş hanlıklardan veya krallıklardan oluşan ülkeyi, bir topluluğu veya bir boyu yöneten kişi.<br />

Kralların kralıdır. Türk tarihinde yer alan Karahan devletine diğer uluslar Hakanya adını vermişlerdir.<br />

(Kaynak: Türk Söylence Sözlüğü, <strong>Deniz</strong> <strong>Karakurt</strong>)<br />

� Hakan: (Han/Kan). Soy ve soyluluk anlamları içerir. Han sözcüğü ile bağlantılıdır.<br />

(Bakınız: HAN, HANIM)<br />

HALAY: Tören Dansı.<br />

Eşdeğer: ALAY<br />

Kökleri milattan önceki dönemlere ve hatta Tarihöncesi çağlara uzanan bir oyundur. Al kültü ile<br />

ilişkilidir. Yaşamın enerjisini, döngüsünü, dayanışmayı, hareketi, durup devam etmeyi ve ritmi içerir.<br />

Al (Hal) sözcüğünün ateşle yani yaşamsal enerjiyle bağlı olması bu oyuna verilen önemi<br />

göstermektedir. İlkel biçiminin adı Allı veya Yallı olarak bilinir. Kobustan adlı bölgede kayalara çizilen<br />

eski çağlara ait resimlerde bu oyunun resmedildiği görülmektedir. Elley (Allay) adlı ilk ata ile de<br />

bağlantılı görünmektedir. Yakutlar bu dansa Ohokay derler. (Kaynak: Türk Söylence Sözlüğü, <strong>Deniz</strong><br />

<strong>Karakurt</strong>)<br />

� Halay: (Al/Hal). Topluluk ve ateş anlamları içerir. Moğolca Halah fiili serbest bırakmak,<br />

rahatlatmak manalarına gelir. Mançuca Hala fiili de aynı içeriği ihtiva eder.<br />

HAL DİLİ: Ters Lisan.<br />

Eşdeğer: AL DİLİ<br />

Al dili olarak da bilinir. Tersine bir dildir. İnanışa göre öte dünya varlıklarının yaşayışları, görünüşleri<br />

ve dilleri bu dünyanın tam tersidir. Git demek için Gel demek gerekir veya bazen de sözcüğün ya da<br />

cümlenin tersten okunması lazımdır. Kuş dili kavramı ile de bağlantılıdır. Amerikan kovboy filmlerinde<br />

bir dönem yerli dillerini filmlerde kullanmak yerine, bu zahmete girmemek için İngilizceyi tersten<br />

okutarak kotaran yönetmenlerin uygulamalarını da akla getirmektedir. Çünkü bu anlayış kendinden<br />

olmayanı karşıt olarak algılamanın bir sonucudur. Türk kültüründe öte dünya bu dünyanın tersidir.<br />

Yer altı alemi bu alem ile uyumsuzuk halindedir. (Kaynak: Türk Söylence Sözlüğü, <strong>Deniz</strong> <strong>Karakurt</strong>)<br />

� Hal: Aldatmak, kandırmak ve kızıl renk anlamlarını içerir. Moğolca kökünde ise Al-Hal<br />

benzeşmesine ilave olarak “Gal” (Ateş) anlamı da vardır.<br />

D e n i z K A R A K U R T <strong>TÜRK</strong> <strong>SÖYLENCE</strong> <strong>SÖZLÜĞÜ</strong>

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!