27. araştırma sonuçları toplantısı 3. cilt - Kültür ve Turizm Bakanlığı

72
Deli Halil Tepesi batı kısmında yoğun sarnıç grubundan 150-200 metre
batıda ilk yuvarlak yapı görülmüştür. 2008 yılı çalışması 3 yuvarlak yapı
tespit etmiş olmakla beraber alanda daha fazla ve çeşitli yapılar olması
olasıdır. Zemin planı oval veya yuvarlak yukarı doğru daralarak yükselen
bu yapıların arazi eğim yönüne göre güney veya batı cephesinde 1.30 cm.
yüksekliğinde dikdörtgen girişi bulunmaktadır. Üstü tonozla kapalı olan
yapıların işlevinin ne olduğu henüz açıklık kazanmamıştır. Yerleşim batıda
bir istinat duvarı ile sonlanmaktadır.
Anamur antik kenti nekropolünde Elisabeth Alföldi-Rosenbaum
tarafından belgelenmiş 2 adet yuvarlak zeminli konik biçimli yükselen
yapılar mezar olarak tanımlanmıştır. 2 Bu yapıların Anadolu’da henüz
başka örnekleri bilinmemektedir. İtalya ve Kuzey Afrika’da nadir bilinen
örneklerinin tümü mezar yapıları olarak kayda geçmiştir. Suriye’de antik
Dura-Europos kenti mezarlığında da bu plan türü ve şekline sahip tek bir yapı
bulunmuş ve kazıcısı tarafından bir “enigma” mezar olarak tanımlanmıştır. 3
Benzer örnekleri tek olarak antik kent mezarlıklarında bulunmuş ve toplam
buluntu sayısı bir elin parmaklarını geçmeyen bu yapı türünden Deli Halil
Tepesi’ndeki antik yerleşimde 3 adet tespit etmiş durumdayız. Çalışmada
tespit edilen örnekler mezarlıkta değil kent içinde sokak aralarında ve hatta
bir büyük yapının avlusunun her iki karşıt köşesindedirler. Bu yapıların birer
mezar olmaktan farklı işlevleri olmalıdır.
Deli Halil Tepesi antik yerleşimi, işlikleri, konutları, kuyu ve sarnıçları,
sokakları ve yuvarlak yapıları ile daha uzun süre çalışma gerektiren bir
yerleşim olarak belirmiş ve 2008 yılının önemli bir buluntusu olmuştur.
Toprakkale İlçesi, Sayhöyük Köyü, Domuzdami mevkiinde bulunan
volkanik arazide bir yapı tespit edilmiştir. Yapı 37 06’ 18.9” ve 36 04’ 50.9”
koordinatlarındadır ve tescil edilmiştir. Yapı kare şeklinde bir plana sahip
olup her köşesinde yuvarlak birer burcu bulunmaktadır. Fotoğraf, ölçüm ve
2 Elisabeth Alföldi-Rosenbaum, .Anamur Nekropolü. TTK Yayınları. Seri VI. No: 12. Ankara.
1971: 94-95, Lev. VIII.1, 2.
3 N.P. Toll, The Excavations at Dura Europos. Preliminary Report on the 9 th Season of Work 1935-36.
Eds. Rostovtzeff, M. I. et al. Part II The Necropolis 1946: 145, Res. 52, Lev. LXII.2.