27. araştırma sonuçları toplantısı 3. cilt - Kültür ve Turizm Bakanlığı

294
GAZİANTEP
Gaziantep, Güneydoğu Anadolu’nun batı ucunda antik ticaret yollarının
kavşağında yer almaktaydı. Geç Hitit Döneminde önemli yerleşme merkezleri
ile M.Ö 1. binyılda Anadolu’nun en zengin ve hareketli bölgelerinden
biri olmuştur. Helenistik ve Roma Dönemlerinde de bu önemini devam
ettirdiğini, bölgede yapılan son dönem arkeolojik kazılardan ve müzedeki
zengin buluntulardan da anlayabilmekteyiz.
1) Koku şişesi: Dışa taşırılan dudak, uzun boyun ve yukarıdan aşağı
doğru düzenlenen altı bölümlü yüzeyden oluşan gövdeye sahiptir (Resim:
6). Metop şeklinde düzenlenen yüzeylerde dışa doğru taşırılan bombelerden
biri insan yüzü şeklinde düzenlenmiştir. Müzede yer alan koku şişeleri
arasında lüks özelliği ile zengin sınıfına ait bir şişe olduğunu göstermektedir.
Olasılıkla mezarlarda ölü hediyesi olarak kullanılmıştır. Bu tip kabartmalı
cam örneklerinin erken Roma Dönemi üretimleri, önce Suriye’de18 sonra ise
diğer bölgelerde üretilmeye başlanacaktır. M.S. 1-3. yy. (Env. No. 5. 1. 87).
2) Koku Şişesi: Geniş ağızlı ve aşağı doğru daralan boyunlu ve yuvarlak
gövdelidir. Yapım esnasında cam sıcak iken âletle çekme sonucu gövde
üzerinde pütürler yapılarak bezeme oluşturulmuştur(Resim 7). “Memecikli
Kap” olarak adlandırılan ve daha çok Suriye ve Kuzey Mezopotamya’da
yaygın kullanılan kaplara benzerliğinden M.S.3-4. yüzyıla tarihlenmelidir.
(Env. No. 126. 82. 79).
3) Şamdan biçimli unguentarium: Uzun boyunlu, dışa taşkın dudaklı
ve düz dipli olan bu şişeler genellikle parfüm şişesi olarak kullanıldığı gibi
mezarlara ölü hediyesi olarak da kullanıldıkları görülmektedir (Resim 8).
Roma Döneminde yaygın kullanılan bu tipin erken örnekleri M.S. 1. yüzyılın
sonunda ortaya çıkar ve M.S. 3. yüzyıla kadar devam eder19 . Benzer örnekleri
Bergama Müzesi’nde de yer almaktadır20 M.S.2-3.yy. (Env. No. 126. 3. 74).
4) Bilezik: Saydam camdan hafif döndürülerek bugünkü altın burma
18 Harden 1935: 596.
19 Atila 2008: 26.
20 Özet 1998: 126.