27. araştırma sonuçları toplantısı 3. cilt - Kültür ve Turizm Bakanlığı

dağınık vaziyette 6 tarihî mezar taşı tespit edilmiştir. Buradaki mezarlar
şahideli ve sandukalıdır (Resim: 7).
Şahideli örnekler mermerden olup sivri kemer formunda sonlanmaktadır.
Ön yüzlerinde tarih içeren sülüs kitabelere yer verilirken arka yüzleri sadedir.
Sandukalı mezar taşları prizmatik sanduka formunda olup kitabe ve süsleme
içermemektedir.
XV. yüzyıl şahide ve sanduka tiplerinin görüldüğü bu mezarlıkta ad ve
tarih tespit edilebilen tek örnek H.1185 /M.1771 İbrahim oğlu Mustafa’ya
aittir. Üzeri sivri kemer formlu mermer mezar taşı üzerindeki 6 satırlık kitabe
sülüs hatla yazılmıştır.
Çalışma yaptığımız diğer bir yer, Zeydan mahallesindeki Şeyh Tahîr-i
Gürgî Türbesi yakınındaki mezarlıktır. Türbenin batısında yer alan
mezarlık günümüzde de kullanılmaktadır. Yaklaşık 20 eski mezarın
bulunduğu mezarlıkta şahide ve sandukalardan meydana gelen bazalt
ve beyaz mermerden yapılan mezar taşları kitabelerine göre XIX. yüzyıla
tarihlenmektedir.
Bunlardan H.1263/M.1846-1847 ve H.1299/M.1881-1882 tarihli mezarlar,
dış yüzlerindeki kandil kompozisyonlarıyla (Çizim: 1) (Resim: 8), Van Gölü
çevresindeki XIV-XV. yüzyıl uygulamalarının XIX.yüzyılda da devam ettiğini
göstermesi bakımından önem taşımaktadır.
Mezarlıktaki diğer mezar taşları, genellikle sülüs hatlı kitabelerin yer
aldığı, sade örneklerdir.
2008 yüzey araştırmasında evler üzerindeki çalışmalarımız, giriş kapıları
kitabeler ve dış cephe süslemeleri üzerinde yapılmıştır.
Zeydan Mahallesi-Kaki Sokak’ta dış cephesinde figürlerin bulunduğu bir
ev tespit edilmiştir. İki katlı evin güney cephesindeki ikinci kat pencerelerinin
çevresinde alçıdan figürlü düzenlemeler yer almaktadır (Resim: 9). Kenarlarda
zikzak örgülerden oluşan bordürlerin çevresinde gülbezek, stilize ay-yıldız
motifleri bulunmaktadır. Üst kesimde stilize bir ağacın iki tarafında karşılıklı
264