27. araştırma sonuçları toplantısı 3. cilt - Kültür ve Turizm Bakanlığı

Dicle Nehri’nin doğu kıyısında yer alan ve kamulaştırma sınırları içinde
bulunan bu tabakalaşmış yamaç yerleşimi, alanda saptanan en önemli
yerleşim yerlerinden birisidir (Harita: 1).
Yerleşim, hem obsidyen hem de çakmaktaşı yontmataş malzeme
içerir. Obsidyen, çakmaktaşına göre daha az gözlemlenmektedir. Her iki
hammaddeden üretilmiş ön kazıyıcılar, orak dilgiler (Çizim 1: 3-5), çontuklu
(Çizim 1: 7) ve dişlemeli âletler, düzeltili dilgiler ile bol miktarda yonga ve
dilgi en önemli yontmataş elemanlar olarak temsil edilir. Çekirdekler, tepeli
dilgiler ve çekirdek tablaları gibi yontmataş elemanlar genellikle çakmaktaşı
üzerine yapılmışlardır. Obsidyen çekirdeğe rastlanmamıştır. Bir adet obsidyen
parça, Çayönü âletine benzemekle birlikte, kırık olduğu için kesin bir şey
söylemek şimdilik mümkün değildir. Yine 1 adet obsidyen parça üzerine side
blow tekniğin uygulandığı bir parça da ele geçirilmiştir (Çizim 1: 6). Bir diğer
uzun çakmaktaşı dilginin (146x27x7 mm.) kenarlarındaki mikro kopmalardan
dolayı bıçak ya da orak olarak kullanılmış olabileceğini söyleyebiliriz (Çizim
2: 1). Yontmataş parçaların tipolojik açıdan dönem olarak Neolitik sonrasına
ait olduğunu söyleyebiliriz. Genellikle kırık olarak ele geçirilmesine karşın
sürtmetaş parçalara da alanda sıklıkla rastlanmaktadır.
Yoğun bir şekilde görülen monokrom ve polikrom seramik parçaları,
Geç Neolitik (?), Ubeyd, Halaf, İlk Tunç (?), Orta Tunç, Klasik ve Ortaçağ
dönemleri işaret etmektedir. Havuz Mevkii açısından Ubeyd ve Halaf
seramikleri en önemli buluntu grubunu oluşturmaktadır4 . Bilindiği gibi
Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinde Ubeyd seramiğinin ele geçirildiği
yerleşim yerlerinden Değirmentepe, Tülintepe, Korucutepe, Norşuntepe,
Tepecik, Arslantepe, Tilkitepe ve Kenantepe gibi yerleşimler oldukça önemli
veri tabanlarını oluşturmaktadırlar. Havuz Mevkii de bu anlamda söz konusu
kültür seramiğinin ele geçirildiği önemli yerleşimlerden birisi niteliğindedir.
4 Ele geçirilen seramik buluntuların tipolojik değerlendirmeleri hakkında yardımlarını
esirgemeyen meslektaşlarımız; Sayın Prof.Dr.A.Tuğba Ökse, Sayın Doç.Dr.A.Erim Özdoğan
ve Sayın Prof.Dr.Aliye Öztan’a teşekkürlerimizi bir borç biliyoruz.
237