27. araştırma sonuçları toplantısı 3. cilt - Kültür ve Turizm Bakanlığı

olanaklı değildir. Yüzey seramiği en önemli yerleşim döneminin dördüncü
ile yedinci yüzyıllar arası olduğunu göstermektedir. Duvar örgüsü tiplerinin
dağılımı ise mezraların ya da mahallelerin yerleşim alanı sınırlarının ötesine
doğru değil, birbirine doğru genişleyerek Işıkkale Köyü’nü oluşturduğu
gösterir. Doğu mahallesi bazilikanın inşası ile güneybatıya doğru genişlemiştir;
iki bölge arasında üçlü yapı kompleksinin yapımı ile batı ve doğu mahalleleri
birbirine yaklaşmıştır. Son olarak taş döşeli yolların eklenmesiyle iki mahalle
arasında fiziksel bağlantı kurulmuştur.
Karakabaklı Işıkkale’ye göre daha varsıl bir köydür. Bunu bir yandan
köyün yerleşim planından, öte yandan yapıların niteliğinden anlamak
olanaklıdır. Bağımsız evler dip dibe değildir, az sayıda da olsa mimarî süsleme
öğeleri kapsamaktadır (Resim: 6). Daha önemlisi, Işıkkale’de gecekondu
izlenimi veren iç içe geçmiş oda yığınları burada yer almamaktadır. Köyde
yalnızca tek bir harman alanı olduğunu da son olarak eklemek gerekir. Duvar
örgü tipleri Karakabaklı Köyü’nün sonradan geliştiği alanda Erken Bizans
döneminden önce çok az sayıda yapı bulunduğunu gösterir. Eski yapılar
kullanılmaya devam etmiştir, yerleşim daha düzenli ve geometrik biçimde
genişlemiş, beşinci ve altıncı yüzyıllarda doku içine yapıların eklenmesiyle,
yerleşim büyük bir köye dönüşmüştür. Yerleşimin güney sınırına büyük
bir bazilikanın inşası altıncı yüzyılın ilk yarısına tarihlenebilir. Bu verilere
dayanarak Karakabaklı’nın toprak sahiplerinin köyü olduğu, Işıkkale’de
yoğunlukla işçi, köylü ya da daha az varsıl kesimlerin oturduğu öne
sürülebilir.
Kırsal yerleşimlerde görülen refahın kaynağı tarım ve hayvancılıktır.
Bölgedeki üzüm ve zeytin presleri, değirmen taşları ve harman yerleri
yerleşimlerin içinde, kıyısında ve geniş bir arazide tarlaların ve zeytinüzüm
yetiştirilen alanların yakınında görülmektedir. Üzüm preslerini zeytin
preslerinden yalnızca tipolojik ölçütlere dayanarak ayırdetmek çoğunlukla
olanaklı değildir. Ancak bölgede rastlanan bir tür pres mekanizmasının
zeytinyağı üretimi için geliştirilmiş olduğu açıktır (Resim: 7). Bu tür presler
duvar örgüsü ve devşirme kullanımına dayanarak beşinci ve altıncı yüzyıllara
206