27. araştırma sonuçları toplantısı 3. cilt - Kültür ve Turizm Bakanlığı

oluşan bir yerleşim ağı oluşmuştur. Yüzey araştırmasında incelenen bölge,
dördüncü yüzyılın ikinci yarısında yeniden canlanan Corasium (Susanoğlu)
köyünün limanı üzerinden Akdeniz ticaret yollarına bağlanmıştır. Öte
yandan, Corasium Cilicia I eyaletinin en önemli limanı Corycus (Kızkalesi) ile
bağlantılı bir limandır. 2
Kıyı kentlerinin ve ticaret merkezlerinin iç bölgesindeki kırsal kesim
dördüncü yüzyıldan yedinci yüzyıla kadar zenginleşmiş ve üretilen artı değer
özellikle beşinci ve altıncı yüzyıllarda büyük ölçüde anıtsal bazilikaların,
nitelikli ve pahalı konutların yapımına aktarılmıştır. Bu yapılarda kullanılan
yapı teknikleri ve mimarî gelenekler Anadolu’nun güney kıyısındaki ve
Kuzey Suriye’deki kırsal mimarî ile koşutluk göstermektedir. 3 Ancak bu
refah döneminin ne zaman sona erdiğini tam olarak söylemek olanaklı
değildir. Daha doğrusu bu son derece tartışmalı bir konudur. Geleneksel
tarih yazımında, kentlerde ve kırsalda ard arda gelen savaşlar, veba salgını
ve ekonomik sistemin parçalanması sonucunda nüfusun altıncı yüzyılın
ortasından başlayarak azaldığı kabul edilmektedir. Halifelik ordusunun
Bizans’ın önemli gelir kaynaklarını oluşturan Suriye-Filistin ve Mısır’ı ele
geçirmesi; Anadolu kıyılarına ve platosuna düzenledikleri akınlar sonucunda
yerleşimlerin yedinci yüzyılın ikinci yarısında terk edildiği öne sürülmektedir.
Ancak Doğu Akdeniz havzasının birçok bölgesindeki arkeolojik buluntular
bu paradigmayı ve kronolojiyi tartışmaya açmıştır. Ne yazık ki Anadolu’nun
yedinci yüzyıl sonrası kültürel kalıntıları ile ilgili araştırmalar henüz başlangıç
aşamasındadır. Seramik kronolojileri ve özellikle de yedinci ve sekizinci
yüzyıl yerel kaba seramiği üzerine bilgimiz henüz çok kısıtlıdır. Bu nedenle,
araştırma bölgesindeki yerleşimlerin yedinci yüzyıl ve sonrasında geçirdiği
dönüşümler konusunda daha çok şey söylemek olanaklı değildir. 4
Yüzey araştırmam ve doktora tezimde, Silifke’nin iç bölgesindeki
yerleşimlerin mimarîsi, yerleşim dokusu, ekonomik yapısı, birbirleriyle
2 T.B. Mitford, “Roman Rough Cilicia,” Aufstieg und Niedergang der römischen Welt 2 (7.2): 1230-
58; F. Hild ve H.Hellenkemper, Kilikien und Isaurien (Viyana 1990), I: 30-84.
3 G. Tate, Les campagnes de la Syrie du Nord du IIe au VIIe siècle: Un exemple d’expansion
démographique et économique dans les campagnes à la fin de l’antiquité (Paris 1992).
4 Bkz. G. Varinlioğlu, “Rural Landscape,” 4-18, 162-79.
202