27. araştırma sonuçları toplantısı 3. cilt - Kültür ve Turizm Bakanlığı

GEÇ ANTİK DÖNEMDE
SİLİFKE KIRSALINDA YERLEŞİM:
2002-2007 YILLARI
YÜZEY ARAŞTIRMASI SONUÇLARI
Günder VARİNLİOĞLU*
2002-2007 yıllarında T.C. Kültür Bakanlığı, Kültür Varlıkları ve Müzeler
Genel Müdürlüğü’nün izniyle, Silifke’nin kuzeydoğusunda, Yenibahçe
deresinin iki yakasında yer alan yörenin Roma ve Erken Bizans dönemlerindeki
yerleşim dokusunu ve mimarî yapısını incelemek üzere yüzey araştırması
yürüttüm (Harita: 1). 1 Bu araştırmada Isaura eyaletinin güneydoğu
bölümünde, Toros dağlarının yaklaşık 200-1000 m. yükseklikteki, tarıma pek
elverişli olmayan çorak tepelerindeki yerleşimler incelenmektedir. Bu bölge
Geç Antik Dönemde Isaura’nın yönetsel ve dinsel merkezi olan Seleucia ad
Calycdanum (Silifke) kentinin kırsal iç bölgesidir (hinterland). Bu bölge tipik
yarı kurak Akdeniz iklimi özelliklerini taşımaktadır. Kireçtaşı tepeler kuru
tarıma, özellikle de zeytin ve üzüm üretimine elverişlidir. Arkeolojik kalıntılar
kırsal alanda özellikle dördüncü ve yedinci yüzyıllar arasında yapılaşmanın
genişlediğini, yerleşimlerin yayıldığını, limanlarda ve kentlerde kırsal
alanla yakından bağlantılı ekonomik etkinliğin arttığını göstermektedir.
Seleucia ad Calycadnum kentinin kırsalında Geç Antik Dönemde birbiriyle
yakından bağlantılı çiftlik, mezra ve çeşitli büyüklüklerdeki köylerden
* Dr. Günder VARİNLİOĞLU, Byzantine Assistant Curator, Image Collections and Fieldwork
Archives, Dumbarton Oaks Research Library and Collection. 1703 32nd St. NW, Washington,
D.C./USA. E-posta: gvarinlioglu@gmail.com
1 Yüzey araştırmam University of Pennsylvania, Art and Archaeology of the Meditearranean
World bölümünde 2008 yılında tamamladığım doktora tezimin temelini oluşturmuştur. Bu
makalede özetlediğim konular doktora tezimde ayrıntılı biçimde ele alınmaktadır. Bkz. G.
Varinlioğlu, “Rural Landscape and Built Environment at the End of Antiquity: Limestone
Villages of Southeastern Isauria” (PhD diss., University of Pennsylvania, 2008); G. Varinlioğlu,
“Living in a Marginal Environment: Rural Habitat and Landscape in Southeastern Isauria,”
Dumbarton Oaks Papers 61 (2008) 287-317.
201