Birinci Basamakta Adli Tıp - Balıkesir Tabip Odası

kaybolan enerji sonucu dokulara iletilen enerji azalabilir. 2-4 Momentum kuvvetleri sonucunda
vücudun ve cismin aynı yönde hareket ettiği durumlarda vücuda iletilen net kuvvet azalırken,
farklı yönlerlerdeki hareketlerde ise çarpma açısına bağlı olarak maruz kalınan kuvvetin miktarı
artacaktır. 6,8
2. Yarayı oluşturan cisim
Yarayı oluşturan ve enerjinin kaynağı olan cisim fiziksel, kimyasal ve biyolojik özellikleri ile
farklı ağırlıkta ve nitelikte yaralar oluşturur. Sert cisimler daha yumuşak cisimlere göre enerji
iletimi açısından daha etkilidir. Bunun yanında cismin şekli (sivri, düz, keskin, künt vs) ve çarpma
sırasındaki açısı da enerjinin birim alana aktarımında temel faktördür. Fiziksel özelliklerin
yanında yarayı oluşturan cismin destrüktif bir kimyasal madde (asit, baz gibi) olması, yüksek
ısıya sahip olması veya elektrik enerjisi içeriyor olması, mikroorganizma veya farklı biyolojik
içeriğe sahip olması gibi faktörler de yaranın özelliğini belirler. 2,4,8
3. Yaranın oluştuğu alan
Öncelikle uygulanan enerji miktarının dokularda oluşturduğu hasarı etkileyen faktörlerden
biriside kuvvetin uygulandığı alanın büyüklüğüdür. Aynı miktar ve özellikteki bir enerji daha
küçük alanlarda daha yüksek düzeyde hasar oluşturacaktır. Alan büyüdükçe birim alana uygulanan
enerji miktarı azalacağı için hasar da daha az olacaktır. Yüzey alanı büyüklüğü dışında
alanın kendi özellikleri de yara oluşumunda önemlidir. Cilt özellikleri, cilt altı doku kalınlığı,
kas ve yağ miktarı, kemik dokuya yakınlığı, alanın kanlanma özellikleri ve konveksivitesi gibi
yüzey alanının daraltan faktörler önem kazanmaktadır. 2-4,6-8
IV. Yaraların Sınıflandırılması:
Yaralar oluşum mekanizmasına göre başlıca yara çeşitleri aşağıdaki gibi sınıflandırılabilir. 2-6
1. Mekanik travmalara bağlı yaralar
a) Künt travmatik yaralar
• Abrazyon / sıyrık
• Bere / Kontüzyon
• Laserasyon / yırtık
• Kemik kırıkları
b) Kesici alet yaraları
c) Kesici-Delici alet yaraları
d) Kesici-Ezici alet yaraları
e) Delici alet yaraları
f) Ateşli silah yaraları
2. Fiziksel travmalara bağlı yaralar
a) Isı yaraları
b) Işık yaraları
c) Elektrik yaraları
d) Barotravma yaraları
e) Elektrik yaraları
3. Kimyasal travmalara bağlı yaralar
a) Asit
Birinci Basamakta Adli Tıp 59