Birinci Basamakta Adli Tıp - Balıkesir Tabip Odası

ğişmeden idrardan atılmaktadır. Kodein kullanımından sonraki 3 gün boyunca morfin veya
eroin kullanımına benzer metabolitler idrardan atılmaktadır. Sadece kodein kullanımında
idrardan norkodein saptanır. 3
Opium Bileşikleri Entoksikasyonlarında Klinik
Kodein dışındaki opioid maddeler solunum merkezini deprese eder. Akciğerlerde yoğun
ödem oluşmasına yol açar. Kardiyovasküler sistem üzerine etkileri hipotansiyon ve bradikardidir.
Hipotermi ve gözlerde miyozis oluştururlar. 3,5,8
Akut opium entoksikasyonunda ölüm öncesi dönemde yukarıda belirtilen bulgular ağırlaşır.
Solunum sayısı, vücut ısısı ve kan basıncı düşer. Siyanoz gelişir. Kan basıncı düştükçe oliguri
gelişir. İskelet kasları flaks haldedir. Dil arkaya düşer, hatta solunum yolları tıkanabilir. Terminal
dönemde gelişen pulmoner ödem tablonun ağırlaşmasında etkili olur. Ölüm genellikle
solunum yetmezliğine bağlı olarak gerçekleşir. 3,8,17
Tartışmalı olmakla birlikte, opium bileşiklerinin bir kaç alımdan sonra hızlı ve güçlü bir şekilde
bağımlılık gelişmesine yol açtığı kabul edilmektedir. Bu durum, özellikle eroin ve morfin
kullanımında gelişen yoksunluk sendromunda, belirtilerin tek başına ölüme yol açması
düşünülmese de, kişide var olan başka hastalık belirtilerinin şiddetlenmesi ve beklenmeyen
komplikasyonlar gelişmesine neden olarak ölümle sonuçlanması söz konusudur. 5,8,19
“Immünoassayler” kolay kullanımları, çok miktarda örnek analiz edebilmeleri, örnek hazırlanması
kolaylığı ve kullanımdan 3 gün sonra bile özellikle fenantren opiyatlar ve sentetik
opiyatlar başta olmak üzere opiyatları saptayabilmeleri nedeniyle analizlerde en çok kullanılan
yöntemdir. Thin-layer chromatıgraphy (TLC) hızlı, basit, düşük maliyetli ve küçük
dozlarda opiyatları bile belirleyebilen bir yöntemdir. Gaz kromatografi (gas chromatography,
GC) veya kütle spektrometri (mass spectrometry, MS) hızlı inceleme gerektiren durumlarda
ve postmortem incelemelerde sıklıkla kullanılan oldukça spesifik bir yöntemdir Adli toksikoloji
laboratuarlarında ilacın varlığını saptayan ön incelemeden sonra, bu analizi doğrulayan
ve ilacın miktarını belirleyen daha spesifik ikinci ve bazı durumlarda daha fazla inceleme
yöntemlerine gerek duyulur. Yüksek peformanslı likit kromatografi (High performance liquid
chromatography, HPLC), GC, ve gas chromatography-mass spectrometry (GC/MS) bu
amaçla kullanılan spesifik toksik madde analiz yöntemleridir. 3
Opiyata bağlı ölümleri değerlendirirken, kişinin önceden opiyat kullanıp kullanmadığı,
farmakolojik tolerans varlığı, opiyat ile birlikte alkol veya diğer ilaç alımının bulunup bulunmadığı
öğrenilmelidir. Birçok opiyat türü öksürük şurupları ve ağrı kesiciler içinde yer
almaktadır. Diğer ilaç alımlarının bilinmesi sonucu değiştirecektir. Morfin veya kodeinin
idrarda saptanması 48 saat içinde olabilmektedir. Kullanım sonrası 72 saate kadar opiyatlar
belirlenebilmektedir. Opiyat kullanımı aylar hatta bir yıl sonra saç örneklerinden belirlenebilmekle
birlikte, uygun örneklerin hazırlanması ve sonuçların yorumlanması açısından
sorunlar halen devam etmektedir. 3
2. Kokain
Kokain, Güney Amerika daha az oranda Hindistan, Afrika ve Java adalarında yetişen Erytroxylin
coca adli bitkinin yapraklarından elde edilir. Psikotrop bir madde olup, yaklaşık 2000
yıldır kullanılmaktadır. 18. yy sonlarına kadar oldukça popüler bir ilaç olup, ilkel kabilelerde
ayinler için, daha sonraları mucize ilaç adı altında yaygın olarak kullanılmıştır. Ancak Freud
tarafından uyguladığı hastalarda ani ölüm oluşturduğu yönünde zararlı etkileri açıklandıktan
260
Birinci Basamakta Adli Tıp