Birinci Basamakta Adli Tıp - Balıkesir Tabip Odası

Formaldehid kan ve vücut sıvılarında bulunan aldehid dehidrogenaz ile hızla formik aside dönüşür.
Bu nedenle formaldehidi kan ve vücut sıvılarında saptanamaz. Ancak oluşan son ürün
formik asid oldukça toksik bir maddedir. Metanol zehirlenmelerinin klinik bulgusu körlük ve
asidoz formik asidin toksik etkisi sonucu gelişir. Metanol zehirlenmeleri tedavisinde kullanılan
etanol, metanol metabolizmasının toksik son ürünü formik asidin oluşmasını engellemektedir.
Metil alkol zehirlenmesi olgularında fizik muayene ile nefeste belirli-belirsiz metil alkol kokusu
alınması, MSS belirtileri, Kussmaul solunumu, solunum depresyonu, görmede bulanıklık,
parıldama, fotofobi, görme alanı bozuklukları ya da “kar fırtınası” görüntüsünden ışık algılanmasının
tamamen kaybına kadar çok çeşitli görme bozuklukları, bulantı, kusma, karın ağrısı,
baş ağrısı, hipotansiyon, letarji, taşipne, hiperventilasyon saptanabilir. Kronik zehirlenme
olgularında körlük gelişirken, akut zehirlenme olgularında körlük gelişmeden ölüm gerçekleşir.
6,7,10,26,27,31 Yaşayan olgularda CT (Computed tomography) ve MRI (Magnetic resonance
imaging) ile putamende hemoraji görülebilir. Kan tetkiklerinde; serum amilaz ve kreatinin
fosfokinaz, serum osmolalite değerlerinde yükselme, fosfat düzeyinde azalma saptanır. 32
Otopside, etil alkol entoksikasyonunda olduğu gibi metil alkol entoksikasyonununda spesifik
patolojik bir bulgu yoktur. Metil alkol ağızdan alınmışsa mide mukozasında, inhalasyonla
alınmışsa solunum yolları ve akciğerlerde ödem ve kanama bulgularına yol açar. Ayrıca visseral
konjesyon, beyin ödemi, pnömoni, optik sinir etrafında ödem, kalpte parankimatöz
dejenerasyon gibi nonspesifik bulgular meydana gelir. Uzun süre metil alkole maruz kalan
kişilerde optik sinirde atrofi, pankreasta hemorajik nekroz sahaları, MSS’de dejeneratif değişiklikler,
karaciğer parankiminde orta dereceli yağ infiltrasyonu, böbrekte yağ infiltrasyonu,
kalp kasında yağlı dejenerasyon gibi bulgulara rastlanılabilir. 15-17,28,29
3. Etilen glikol zehirlenmesi
Özellikle araba akülerinin donmasını engellemek amacıyla kullanılan bir maddedir. Cinayet
amacıyla kullanıldığı bildirilen nadir olgular vardır. Şekerli su yerine kaza sonucu içme veya
araba tamircileri arasında etanol yerine keyif verici madde olarak kullanılırken oluşan zehirlenme
vakaları bilinmektedir.
Akut zehirlenmelerde bulantı, kusma, karın ağrısı, bilinç bulanıklığı, konuşma bozuklukları,
ataksi ve koma gelişir. 12 saat süren bu fazda hiperglisemi, hiperlökositoz, hipokalsemi ve
metabolik asidoz saptanır. İkinci fazda ise akut pulmoner ödem, miyokard lezyonları, taşikardi,
hipotansiyon ve kalp yetmezliği gibi ağır klinik bulgularla seyreder. Bu dönemde etilen
glikolün metaboliti olan oksalat kristalleri idrarda saptanır. 1-3. günü kapsayan üçüncü fazda
ise kişide böbrek yetmezliği oligüri, kristalüri, anüri ve azotemi belirginleşir. Bu dönemde
nörolojik sekeller ağırlaşır, solunum depresyonu gelişerek kişi ölür. 4,32
Otopsi olgularında böbrek dokularının mikroskopik incelemesinde kalsiyum oksalat kristallerinin
görülmesi spesifik bulgudur.
II. Uyuşturucu, Uyarıcı ve Benzeri Madde Entoksikasyonları
1. Opium bileşikleri
a) Haşhaş (papaver somniferum) gelincikgillerden bir bitki olup, olgunlaşmamış kapsülü
çizilince süt gibi beyaz ve yapışkan bir sıvı çıkar. Bu sıvı daha sonra havanın etkisi ile kahverengiye
dönüşür ve böylece afyon sakızı ortaya çıkar. 5,7
258
Birinci Basamakta Adli Tıp