Birinci Basamakta Adli Tıp - Balıkesir Tabip Odası

Emilim: Etil alkolün vücuda alınım yolu sıklıkla oral olmakla birlikte, intravenöz yöntem
de olabilmektedir. Dermal ve inhalasyon yoluyla alınım nadirdir. Oral alınım sonrası alkol
esofagustan hızlıca mideye geçer. Alkolün emilimi % 20 oranında mide, % 80 oranında ince
barsak mukoza yüzeylerinden kana geçiş şeklinde olur. Alkol tüm gastrointestinal sistem mukozal
yüzeylerden absorbe edilebilir. Konsantrasyonunun yüksek olduğu mukoza yüzeyinden
daha düşük konsantrasyonda bulunan mukoza kan dolaşımına basit difüzyonla geçer. Kan
alkol düzeyi, alınan alkolün miktarı ve içim hızı, içecek içindeki alkol oranı (alkol oranı
%10-30 arasındaki içecekler en hızlı emilir), içecekle alınan diğer yiyeceklerin varlığı (yağlı
besinler alkol emilimini yavaşlatır, mide boşken emilim en hızlı olur) ile kişiye ait faktörlere
bağlı olarak farklılıklar gösterir. Midede yiyecek bulunması durumunda; yiyecek etanolün
emilim alanı ile yarışa girerek etanolün emilimini azaltacaktır. Etanolün konsantrasyonunun
% 30 üzerinde olduğu içeceklerin alınmasıyla mide mukozasında irritasyon, pilorda spazm
oluşacak ve etanolün mideden ince bağırsağa geçişi dolayısıyla emilimi gecikecektir. Kişiye
ait faktörler içerisinde tolerans başta olmak üzere; cinsiyet, kilo, fiziksel yapı, gastrointestinal
mukoza yüzey alanı, kanlanması ve hareketliliği; diabet, gastrektomi vb. durumlar, psikojenik
faktörler sayılabilir. 4,5,6 Gastrointestinal sistem hareketlerini hızlandıran hastalıklar ve ilaçlar,
gastrointestinal sistem mukoza kan akımını arttıran ilaç, inflamasyon vb. durumlar benzer
şekilde alkolün emilimini arttıracaktır.
Mide boşken tek bir doz alkol alımını takiben 1 saat içinde kan alkol düzeyi en yüksek
düzeydedir. Sosyal içicilerde olduğu üzere saatler boyunca birden fazla alkol alımı olduğu
durumlarda, son alkol alımından sonraki yarım saatte kan alkol düzeyi en yüksek noktaya
ulaşır. Kronik alkol içiciler diğer içicilere göre alkolü daha hızlı metabolize ederler. 3,4,6,7
Dağılım: Etanol ince barsaklardan kana karıştıktan sonra portal ven yoluyla karaciğere, karaciğerden
sağ kalbe taşınır. Sağ kalp dolaşımıyla akciğerlerden geçen etanolün bir kısmı diffüze
olur. Akciğerlerden sol kalp dolaşımına dönen veya emilim ile doğrudan sol kalp dolaşımına
gelen etanol kan yoluyla tüm vücuda dağılır. Etanol su oranı fazla dokulara daha çok yayılım
gösterir. Erkeklerde toplam vücut ağırlığına düşen suyun yüzdesi % 68 iken, kadınlarda %
55 olduğundan erkeklerde etanolünün vücuda dağılımı miktarı kadınlara göre daha fazladır.
Bu nedenle aynı miktarda alkol alan kadınlarla karşılaştırıldığında, erkeklerde kan etanol
oranı daha düşük miktarda çıkacaktır. Etanolün emilimi sırasında kandaki konsantrasyonu
arteriyel sistemde venöz sisteme göre daha yüksek oranlardadır. Emilim tamamlandıktan sonra
arteriyel sistem ile venöz sistem kanı arasındaki etanol farkı çok azdır. 3 Genel olarak alkol
alımından 60-90 dakika sonra emilim tamamlanır. 7
Atılım: Etanolün % 90’ ından fazlası karaciğerde metabolize edilir. % 5-10 kadarı ise değişmeden
idrarla vücuddan atılır. 3,4,6,7
Etanol karaciğerde NAD, NADP, sitozolik alkol dehidrogenaz(ADH) ve P450 enzimlerinin
bir parçası olan mikrosomal etanol oksidize edici sistem (MEOS) enzimleri ile aşağıdaki şekilde
metabolize edilir:
1. Etanol + NAD Æ Asetaldehid + NADH (Alkol dehidrogenaz ve NAD)
2. Asetaldehid + NAD Æ Asetat + NADH (MEOS+NADP)
3. Asetat Æ CO2 + H2O (Aldehid dehidrogenaz ve NADP)
Alkol alım bitiminden sonraki saatler içerisindeki kan alkol değerlerinin belirlenmesi ile ilgili
olarak çeşitli formüller (örneğin, Widmark ve Jung Minchel formülleri) geliştirilmiştir. Kan
alkol düzeyindeki 1 saatlik ortalama düşüş erkeklerde 18 mg/100 ml kadınlarda 15 mg/100ml
254
Birinci Basamakta Adli Tıp