Birinci Basamakta Adli Tıp - Balıkesir Tabip Odası

IV. Ani Kardiyak Ölümlerin Genetik Temelleri
Kardiyak hastalıkların genetik temeli, yapısal kalp proteinlerin kodlanmasında görevli genlerin
mutasyonlarıdır. Bu genetik temelde protein yapı ve fonksiyonlarında meydana gelen
miktar ve işlevsellik problemleri nedeniyle geniş spektrumda kardiyovasküler hastalıklar görülmektedir.
Genetik özelliklerin çevresel faktörlerle birlikteliği tanımlanmış birçok antite ile
ani kardiyak ölüme neden olmaktadır. Gen mutasyonları konjenital kardiyak hastalıklarda
olduğu gibi, kardiyomiyopati ve ateroskleroz gibi kazanılmış/edinilmiş (sonradan gelişen)
birçok kardiovasküler antitenin temelinde yer almaktadır. Ani kardiyak ölüme neden olabilen
antiteler, otozomal resesif, otozomal dominant şekilde aktarıldığı gibi, X kromozom, mitokondrial
kromozom mutasyonları veya aktarımı şeklinde de aktarılabilmektedir. 40,41,42,43
Kardiyak proteinlerin kodlanmasından sorumlu genlerde meydana gelen noktasal mutasyonlar
olan missense mutasyonlar protein düzeylerini değiştirmemekle beraber minimal düzeyde
dahi olsa protein yapısını değiştirerek fonksiyonel bozukluklara yol açabilmektedir. Nonsense
mutasyonlar ise traslasyon işleminin stop kodonunda durmasına neden olmaktadır. Hem
intron hem ekson bölgelerindeki mutasyonlar splicing/kayma hatalarına neden olmaktadır.
Bu tip mutasyonların farklı düzey ve lokalizasyonlarda oluşması ile çok çeşitli hastalıklar
meydana gelmektedir. 40,44,45
Ani kardiyak ölümle ilişkili genetik antiteler 40-45
1. Kromozom aberasyonları: Trizomi 21 (Down sendromu), trizomi 18 (Edwards sendromu),
trizomi 13 (Patau sendromu) ve Turner sendromları geniş spektrumda kardiyak etkilenim
içeren anöploidilerdir.
a) Konjenital kalp hastalıkları: Bu hastalık grubu önceden tanımlanmış iyi bilinen doğumsal
anomalilerden oluşmaktadır. Genelde, Embriyonik kan akım defektleri, mezenkimal
doku göçü defektleri, ekstraselüler matrix defektleri, anormal hücre ölümü gibi
patojenik mekanizmalarla gelişebileceği gibi diğer sistemlerin konjenital anomalilerine de
eşlik edebilmektedir.
b) Kardiyomiyopatiler: Hipertrofik, dilate, restriktif kardiyomiyopatilere ek olarak benzer
patojenez ile seyreden endokardiyal fibroelasozis ve konstriktif perikardit gibi antiteler
bulunmaktadır.
c) Primer kardiyak ritim ve iletim bozuklukları: Hemen hemen bütün disritmilerin genetik
kökeni olduğu ve ailesel etkilenime neden olduğu bilinmektedir. Uzun QT sendromu
ve Aritmojenik sağ ventriküler displazi (sağ ventriküler displazi) temel antitelerdir.
d) Kardiak tümörler: Miksoma, fibroma ve rabdomiyomalar tek başlarına veya başka antitelerle
birlikte ortaya çıkabilmektedirler.
Yukarıda belirtilen bozukluklara ek olarak Bağ doku hastalıkları, Nöromuskuler bozukluklar,
Herediter dolaşım bozuklukları, Aterosklerozis predispozan genotip gibi genetik antiteler ani
kardiyak ölümlerde etkin faktörler arasında yer almaktadır.
Kanalopatiler: Kardiyak iyon kanallarını kodlayan genlerdeki mutasyonlara bağlı olarak
görülen bir sendromlar grubudur. En sık görülen dört tipi vardır. Otopside kalp normal
morfolojidedir. 16,19,22,28,34,35
Uzun QT Sendromları: Çoğunlukla potasyum kanallarında işlev bozukluğu vardır. Potasyum
kanallarını kodlayan genlerde mutasyonlar mevcuttur. Görülme sıklığının 1/5000 olduğu
düşünülmektedir. Ventriküler aritmiler ani ölüme neden olmaktadır. Tanımlanan on adet
110
Birinci Basamakta Adli Tıp